Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
La min-a a l'é 'n amzura ëd volum dovrà 'n Piemont fin dal Medioev, corispondent a 23,055 lìter.
A l'é na sot-amzura dël sach e a l'é tan me 24 cuciar o 8 cope. Da 'n pais a l'àut ël volum ëd la min-a a podava cambié. Ant ël Regn ëd Sardëgna a l'era fèita second le régole emanà dël 1749.
L'utiss
La min-a a l'è 'cò l'utiss a forma 'd silìnder ch'a vnisìa dovrà për amzuré na min-a 'd granaje. Un bon negossiant, misurand la granaja për vendila, a riessiva a deje 'l colp giust për vempila pì o meno bin, second sò interesse.
Stòria
Na min-a pèis ëd l'ìsola greca ëd Chios
La min-a a l'é 'cò n'unità d'amzura tradissional oriental, andoa però as dovrava coma pèis (e ant la Grecia antica 'cò coma moneda, tan-me che an Euròpa a l'é riva-ie con la lira). Sua atestassion pì veja a la ven da 'nt jë sgav dla sità d'Ugarit e a fa data antra ij sécoj ch'a fan XIII e XVI aGC. As treuva soèns ant ij test ëd la Bibia.
Për chi ch'a veul fé arserche pì ancreuse
Gibelli, Luciano (1999). Dnans ch'a fassa neuit. Turin: Priuli & Verlucca. ISBN 88-8068-113-3.
