กลุ่มโรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย

ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด

กลุ่มโรงเรียนวิทยาศาสตร์ จุฬาภรณราชวิทยาลัย
Princess Chulabhorn Science High School
ข้อมูล
ชื่ออื่น	จภ. PCSHS
ประเภท	โรงเรียนรัฐบาล โรงเรียนวัตถุประสงค์พิเศษ
สถาปนา	27 กรกฎาคม พ.ศ. 2536 ประกาศตั้งโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัย 4 แห่งแรก
คณะกรรมการบริหาร	สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักบริหารงานความเป็นเลิศด้านวิทยาศาสตร์ศึกษา กลุ่มโรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย
หน่วยงานกำกับ	กระทรวงศึกษาธิการ
ผู้บริหาร	อัมพร พินะสา[1] เลขาธิการ กพฐ. ภูริวรรษ คำอ้ายกาวิน[2] ผู้อำนวยการสำนักบริหารงานความเป็นเลิศด้านวิทยาศาสตร์ศึกษา
ระดับปีที่จัดการศึกษา	มัธยมศึกษาปีที่ 1-6 สายวิทยาศาสตร์-คณิตศาสตร์
สี	สีน้ำเงิน-สีแสด
คำขวัญ	รักษ์ศักดิ์ศรี มีคุณธรรม นำวิชาการ สืบสานงานพระราชดำริ
เพลง	มาร์ชจุฬาภรณราชวิทยาลัย จุฬาภรณวลัยลักษณ์ มาร์ชจุฬาภรณราชวิทยาลัยแต่ละแห่ง
เว็บไซต์	สำนักงานบริหารงานความเป็นเลิศด้านวิทยาศาสตร์ศึกษา

โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย เป็นกลุ่มโรงเรียนวิทยาศาสตร์ที่จัดตั้งขึ้นเพื่อสนองพระราชปณิธานของสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ที่ทรงมุ่งมั่นจะส่งเสริมคุณภาพชีวิต ในด้านความเป็นอยู่และการศึกษาของเยาวชน ปัจจุบันเป็นโรงเรียนที่อยู่ในแผนและยุทธศาสตร์ สำหรับนักเรียนที่มีความสามารถพิเศษเฉพาะด้านวิทยาศาสตร์ โดยจัดการเรียนการสอนในระดับชั้นมัธยมศึกษา โรงเรียนส่งเสริมให้นักเรียนคิดเป็น และกล้าลงมือทำ โดยโรงเรียนจะสนับสนุนทั้งด้านอุปกรณ์การเรียนการสอน อุปกรณ์ในห้องทดลองที่มีครบถ้วนและเพียงพอต่อความต้องการของเด็ก ในการศึกษาคนคว้าส่งที่ตนเองสนใจได้เอง โดยมีอาจารย์ที่มีความรู้ความสามารถ คอยให้คำปรึกษาและสนับสนุนให้เด็กแสดงศักยภาพของตนได้อย่างเต็มที่^[3]

สัมพันธ์ ทองสมัคร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการในขณะนั้นได้ประกาศจัดตั้ง โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์อัครราชกุมารี ตามด้วยชื่อจังหวัดสถานที่ตั้ง ทั้งหมด 10 แห่ง ประจำเขตการศึกษาต่าง ๆ ทุกเขตการศึกษาของประเทศ ต่อมาได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี พระราชทานตราสัญลักษณ์และนามโรงเรียนใหม่ คือ "จุฬาภรณราชวิทยาลัย" ตามด้วยชื่อจังหวัดอันเป็นสถานที่ตั้ง ซึ่งเป็นพระนามของสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ต่อมาจึงได้ประกาศจัดตั้งโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัยเพิ่มอีก 2 แห่งเพื่อให้ครบทุกเขตพื้นที่การศึกษา^[4]

ในปี พ.ศ. 2551 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานร่วมกับโรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์จัดการเรียนการสอนหลักสูตรวิทยาศาสตร์ของโรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ที่โรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัยในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนละ 1 ห้องเรียน ห้องเรียนละ 24 คน โดยมีโรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์เป็นโรงเรียนต้นแบบ และพัฒนาบุคลากร รวมทั้งควบคุมการใช้หลักสูตรให้เป็นไปตามมาตรฐานของหลักสูตร และในปี พ.ศ. 2552 สำนักงานคณะกรรมการศึกษาขั้นพื้นฐานพิจารณาแห่งว่า โรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัยทั้ง 12 โรงเรียนสามารถจัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรวิทยาศาสตร์ได้มาตรฐานเดียวกันกับโรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์จึงประกาศ ณ วันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2552 ให้โรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัยทั้ง 12 แห่งเป็นโรงเรียนวิทยาศาสตร์ภูมิภาค^[4]

ต่อมาเมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553 คณะรัฐมนตรีได้เห็นชอบข้อเสนอของกระทรวงศึกษาธิการ ให้ดำเนินการพัฒนากลุ่มโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัยให้เป็นโรงเรียนวิทยาศาสตร์ภูมิภาค เพื่อเพิ่มโอกาสให้กับผู้มีความสามารถพิเศษด้านคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ซึ่งมีกระจายอยู่ในทุกภูมิภาคทั่วประเทศ เน้นการให้โอกาสกับผู้มีความสามารถพิเศษที่ขาดแคลนทุนทรัพย์ในภูมิภาค ตลอดจนพัฒนา ปรับปรุง ส่งเสริม ให้โรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัยทั้ง 12 แห่ง มีมาตรฐานเทียบเท่าโรงเรียนวิทยาศาสตร์ชั้นนำของนานาชาติ และมีมติให้จัดตั้งคณะกรรมการบริหารโครงการพัฒนาโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัยให้เป็นโรงเรียนวิทยาศาสตร์ภูมิภาค^[5]

จากนั้น กลุ่มโรงเรียนจึงเริ่มรับนักเรียนเข้าเรียนในหลักสูตรโรงเรียนวิทยาศาสตร์ภูมิภาคเป็นรุ่นแรกในปี พ.ศ. 2554 ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนละ 1 ห้องเรียน 24 คน (จัดสอบใหม่โดยโรงเรียน) และระดับชั้นมัธยมศีกษาปีที่ 4 โรงเรียนละ 2 ห้องเรียน (โดยใช้บัญชีรายชื่อนักเรียนที่เคยสมัครสอบของโรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์) แต่ละห้องมีนักเรียน 24 คน รวม 48 คน ^[6] ต่อมาในปี พ.ศ. 2555 - 2556 มีการปรับการรับนักเรียนใหม่ แบ่งระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนละ 4 ห้องเรียน ห้องเรียนละ 24 คน รวม 96 คน และระดับชั้นมัธยมศีกษาปีที่ 4 โรงเรียนละ 4-6 ห้องเรียน ห้องเรียนละ 24 คน โดยใช้การรับนักเรียนร่วมกับโรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์^[7] และตั้งแต่ปีการศึกษา 2557 เป็นต้นมา ทุกโรงเรียนปรับการรับนักเรียนเป็นไปตามแผนการรับนักเรียน กล่าวคือ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนละ 4 ห้องเรียน ห้องเรียนละ 24 คน รวม 96 คน และระดับชั้นมัธยมศีกษาปีที่ 4 โรงเรียนละ 6 ห้องเรียน ห้องเรียนละ 24 คน รวม 144 คนต่อปีการศึกษา^[8]

ในวันที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2558 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานได้จัดตั้งศูนย์บริหารโครงการพัฒนาโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัยให้เป็นโรงเรียนวิทยาศาสตร์ภูมิภาค มีสถานะเป็นกลุ่มงานภายในสำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา เพื่อประสานการดำเนินงานโครงการของคณะกรรมการโครงการฯ กับโรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ มหาวิทยาลัย นักวิชาการ หน่วยงานต่าง ๆ รวมถึงผู้บริหารและบุคลากรของโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัย ตลอดจนดำเนินการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง^[9] ต่อมา เปลี่ยนชื่อเป็นศูนย์พัฒนาโรงเรียนวิทยาศาสตร์ เมื่อวันที่ 30 มีนาคม พ.ศ. 2560^[10]

สำนักพระราชวังมีหนังสือที่ รล 0011.3/18298 ลงวันที่ 3 กรกฎาคม 2561 แจ้งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ โดยอ้างถึงหนังสือกระทรวงศึกษาธิการ ที่ ศธ 04278/2112 ลงวันที่ 30 พฤษภาคม 2561 เรื่อง การเปลี่ยนชื่อโรงเรียนในกลุ่มโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัยเป็นโรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ความว่า ความทราบฝ่าพระบาทแล้ว พระราชทานพระอนุญาตให้เปลี่ยนชื่อโรงเรียนตามที่กราบทูลขอมา

ต่อมาเมื่อวันที่ 6 สิงหาคม 2561 กระทรวงศึกษาธิการออกประกาศ เรื่อง การเปลี่ยนชื่อโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัย โดยมีผลตั้งแต่ 3 กรกฎาคม 2561^[11]

วันที่ 5 ตุลาคม พ.ศ. 2564 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบในหลักการการพัฒนายกระดับคุณภาพโรงเรียนมัธยมศึกษาให้เป็นโรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัยขึ้นเพิ่มเติมประจำเขตตรวจราชการ 6 แห่ง และปรับปรุงเขตพื้นที่บริการของโรงเรียนให้เหมาะสมกับบริบทสังคม^[12]

จากนั้น กระทรวงศึกษาธิการโดยสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานได้ดำเนินการพัฒนายกระดับคุณภาพโรงเรียนมัธยมศึกษาให้เป็นโรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย 6 แห่ง โดยพัฒนาและใช้พื้นที่โรงเรียนมัธยมศึกษาที่มีอยู่เดิม 4 แห่ง (ลำปาง สุพรรณบุรี กาฬสินธุ์ และอุบลราชธานี) และพื้นที่ที่ได้รับจัดสรรใหม่ 2 แห่ง (สระแก้ว และกำแพงเพชร) ขอพระราชทานนามโรงเรียนพร้อมตราสัญลักษณ์ตามแบบที่กรมศิลปากรได้ออกแบบไว้ ความทราบแล้วพระราชนามตามที่กราบทูลขอมา ปรับปรุงเขตพื้นที่บริการของโรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัยทุกแห่งให้รับนักเรียนจากเดิม 7-8 จังหวัดต่อ 1 โรงเรียนเป็น 3-5 จังหวัดต่อ 1 โรงเรียน และประกาศจัดตั้งโรงเรียนทั้งหกแห่งขึ้นเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566^[13]

• 
  ตราประจำโรงเรียนปัจจุบัน
• 
  ตราประจำโรงเรียนเดิม
• 
  แคแสด ต้นไม้ประจำโรงเรียน
• 
  สีประจำโรงเรียน

• ความหมายของชื่อโรงเรียน จุฬาภรณราชวิทยาลัย แยกได้เป็น
  • จุฬาภรณ เป็นพระนามของสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี
  • ราช แปลว่า อันเกี่ยวข้องกับพระมหากษัตริย์
  • วิทยาลัย แปลว่า สถาบันการศึกษาชั้นสูง

ส่วนคำว่าวิทยาศาสตร์นั้นเติมขึ้นมาในภายหลัง เพื่อเน้นความเป็นโรงเรียนวิทยาศาสตร์ที่อยู่ทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ

ดังนั้น จุฬาภรณราชวิทยาลัย หมายถึง สถาบันการศึกษาขั้นสูงอันเกี่ยวเนื่องกับสถาบันพระมหากษัตริย์ ในสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี เจ้าฟ้านักวิทยาศาสตร์ ทั้งนี้ ทางโรงเรียนได้ใช้พระนามเพื่อเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสที่สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ทรงเจริญพระชนมายุครบ 36 พรรษา

• ตราประจำโรงเรียน ได้รับพระราชทานจากสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ประกอบด้วย^[14]
  • พระมงกุฎสีเหลืองทอง
  • รัศมีสีเหลืองทองเหนือยอดพระมงกุฎ 19 เส้น
  • อักษร จ สีแสด และ ภ สีขาว ขอบทอง อยู่ภายใต้พระมงกุฎ โดย จภ มาจากพระนามของสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี
  • แพรแถบด้านล่างตรา สีน้ำเงินตัดขอบสีเหลืองทอง มีข้อความชื่อโรงเรียนสีเหลืองทอง

เมื่อวันที่ 6 ธันวาคม พ.ศ. 2562 สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ได้ทรงพระราชทานตราสัญลักษณ์ประจำโรงเรียนใหม่ โดยออกแบบโดยสำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร^[15]

• ต้นไม้ประจำโรงเรียน ได้แก่ แคแสด^[16]
• สีประจำโรงเรียน ได้แก่    สีน้ำเงิน-แสด^[16] โดย
  • สีน้ำเงิน หมายถึง สถาบันพระมหากษัตริย์ ความแข็งแรง มั่นคง และความเคร่งครัดในระเบียบวินัย
  • สีแสด หมายถึง เป็นสีประจำวันประสูติของสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี วันพฤหัสบดีที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2500

• คติพจน์ประจำโรงเรียน ได้แก่ คุณธรรมนำวิชาการ^{[ต้องการอ้างอิง]}
• คำขวัญประจำโรงเรียน ได้แก่ รักษ์ศักดิ์ศรี มีคุณธรรม นำวิชาการ สืบสานงานพระราชดำริ^[16]
• ปรัชญาประจำโรงเรียน ได้แก่ ปญฺญา ยตถํ วิปสฺสติ คนย่อมเห็นเนื้อความด้วยปัญญา^[16]
• เพลงประจำโรงเรียน ได้แก่ มาร์ชจุฬาภรณราชวิทยาลัย ประพันธ์คำร้องโดย วิชาญ เชาวลิต ครูใหญ่ โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย นครศรีธรรมราช คนแรก และทำนองโดย กิตติ ศรีเปารยะ อาจารย์ประจำสาขาวิชาดนตรีสมัยนิยม วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล

โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย มีทั้งหมด 18 แห่ง ตามพื้นที่บริการของโรงเรียนซึ่งอิงตามเขตการศึกษาเดิม 12 เขตและเขตตรวจราชการ 18 เขต ดังนี้

เนื้อหาในบทความนี้ล้าสมัย โปรดปรับปรุงข้อมูลให้เป็นไปตามเหตุการณ์ปัจจุบันหรือล่าสุด ดูหน้าอภิปรายประกอบ

ในช่วงก่อนเป็นโรงเรียนวิทยาศาสตร์ภูมิภาค โรงเรียนใช้หลักสูตรแกนกลางของกระทรวงศึกษาธิการ ต่อมาในปี พ.ศ. 2551 มีการใช้หลักสูตรวิทยาศาสตร์ของโรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ในห้องเรียนที่คัดเลือกนักเรียนร่วมกับโรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์^[4]

จนกระทั่งคณะรัฐมนตรีมีมติดำเนินการโครงการพัฒนาโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัยให้เป็นโรงเรียนวิทยาศาสตร์ภูมิภาค จึงได้ดำเนินการพัฒนาหลักสูตรโรงเรียนวิทยาศาสตร์ภูมิภาค เพื่อพัฒนานักเรียนให้เป็นตามไปเป้าหมายของโรงเรียน โดยแบ่งเป็นหลักสูตรสำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น และระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย นักเรียนจะต้องลงทะเบียนเรียนตามหน่วยกิตที่กำหนด โดยมีผลการเรียนแต่ละรายวิชาไม่ต่ำกว่า 2 นอกจากนี้จะต้องเข้าร่วมกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน ผ่านการประเมินความสามารถด้านการอ่าน คิด วิเคราะห์และเขียน และผ่านการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์

ปัจจุบันใช้หลักสูตรโรงเรียนวิทยาศาสตร์ภูมิภาค ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น พุทธศักราช 2554 (ฉบับปรับปรุง พุทธศักราช 2558) โดยแบ่งรายวิชาออกเป็น 2 กลุ่ม ดังนี้^[18]

• รายวิชาพื้นฐาน ประกอบด้วยรายวิชา 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ โดยมีเนื้อหาและเวลาเรียนแต่ละรายวิชาเช่นเดียวกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
• รายวิชาเพิ่มเติม แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ดังนี้
  • รายวิชาเพิ่มเติม กลุ่มที่ 1 เป็นรายวิชาที่สร้างขึ้นเพื่อสนองและสอดคล้องกับการพัฒนานักเรียนของโรงเรียนวิทยาศาสตร์ภูมิภาค โดยนักเรียนทุกคนต้องลงทะเบียนรายวิชากลุ่มนี้ทั้งหมด รายวิชาในกลุ่มนี้ ได้แก่ การเขียนเชิงวิชาการ คณิตศาสตร์เพิ่มเติม การสืบเสาะอย่างวิทยาศาสตร์ โครงงาน ภาษาอังกฤษฟังพูด ภาษาอังกฤษรอบรู้ การเขียนภาษาอังกฤษเชิงสร้างสรรค์ ภาษาต่างประเทศที่ 2 หน้าที่พลเมือง และอาเซียนศึกษา
  • รายวิชาเพิ่มเติม กลุ่มที่ 2 เป็นรายวิชาเลือกเสรี นักเรียนสามารถเลือกได้ตามความถนัดและความสนใจ

ปัจจุบันใช้หลักสูตรโรงเรียนวิทยาศาสตร์ภูมิภาค ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย พุทธศักราช 2560 โดยใช้กรอบโครงสร้างหลักสูตรของโรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ พุทธศักราช 2560 โดยแบ่งรายวิชาออกเป็น 2 กลุ่ม ดังนี้^[19]

• รายวิชาพื้นฐาน ประกอบด้วยรายวิชา 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ เป็นรายวิชาให้ความรู้ทั่วไป ทักษะการเรียนรู้ และการใช้ดำรงชีวิตในสังคม
• รายวิชาเพิ่มเติม แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ดังนี้
  • รายวิชาเพิ่มเติม กลุ่มที่ 1 เป็นรายวิชาที่สร้างขึ้นเพื่อสนองและสอดคล้องกับการพัฒนานักเรียนของโรงเรียนวิทยาศาสตร์ภูมิภาค โดยนักเรียนทุกคนต้องลงทะเบียนรายวิชากลุ่มนี้ทั้งหมด รายวิชาในกลุ่มนี้ ได้แก่ ความรู้พื้นฐานสำหรับแคลคูลัส แคลคูลัส กลุ่มวิชาฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยา ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม สัมมนาทางวิทยาศาสตร์ โครงงานวิทยาศาสตร์ บูรณาการความรู้ ทักษะชีวิต หน้าที่พลเมือง การเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ การออกแบบและพื้นฐานด้านวิศวกรรม ภาษาอังกฤษวิชาการ ภาษาต่างประเทศที่ 2
  • รายวิชาเพิ่มเติม กลุ่มที่ 2 เป็นรายวิชาเลือกเสรี นักเรียนสามารถเลือกได้ตามความถนัดและความสนใจ ทั้งนี้บางรายวิชาเป็นเนื้อหาที่เรียนในระดับอุดมศึกษา เช่น ปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์

การคัดเลือกนักเรียนเข้าศึกษาโรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัยทั้ง 12 แห่ง ใช้รูปแบบการสมัครและการสอบคัดเลือกในรอบแรกเหมือนกัน ส่วนการสอบในรอบที่สองนั้นเต่ละโรงเรียนจะเป็นผู้พิจารณารูปแบบ วัน เวลา และสถานที่สอบเอง

การรับนักเรียนเข้าศึกษาในระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1 จะรับนักเรียนที่กำลังศึกษาในชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หรือเทียบเท่าในปีการศึกษาที่สมัคร โดยสมัครและสอบรอบแรกผ่านโครงการพัฒนาอัจฉริยภาพวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ ของสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รับนักเรียนแห่งละ 96 คน^[20] โดยแบ่งรับนักเรียนออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่

• กลุ่มนักเรียนจากโรงเรียนทุกโรงเรียนในเขตพื้นที่บริการของโรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัยแต่ละแห่ง จำนวนไม่น้อยกว่า 88 คน
• กลุ่มนักเรียนจากโรงเรียนขยายโอกาส (ได้แก่ โรงเรียนดีประจำตำบลตามประกาศของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน โรงเรียนประถมศึกษาที่มีนักเรียนไม่เกิน 200 คน โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์ โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ โรงเรียนในสังกัดกองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน โรงเรียนพระปริยัติธรรม และโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม) ในเขตพื้นที่บริการของโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัยแต่ละแห่ง จำนวนไม่เกิน 8 คน

การรับนักเรียนเข้าศึกษาในระดับมัธยมศึกษาปีที่ 4 จะรับนักเรียนที่กำลังศึกษาในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 หรือเทียบเท่าในปีการศึกษาที่สมัคร โดยสมัครและสอบรอบแรกผ่านการคัดเลือกนักเรียนเข้าศึกษาต่อในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ของโรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ รับนักเรียนจากโรงเรียนทุกโรงเรียนในเขตพื้นที่บริการของโรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัยแต่ละแห่งจำนวน 144 คน^[21]

•  ญี่ปุ่น โดยความร่วมมือผ่านสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สถานเอกอัครราชทูตญี่ปุ่นประจำประเทศไทย องค์การความร่วมมือระหว่างประเทศแห่งญี่ปุ่น และกระทรวงศึกษาธิการ วัฒนธรรม กีฬา วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี แห่งญี่ปุ่น^[22]
  • Super Science High School เริ่มความร่วมมือตั้งแต่ปี พ.ศ. 2554 ในลักษณะโรงเรียนคู่แฝด (Partner school) โดยมีกิจกรรมแลกเปลี่ยนครู นักเรียน และบุคลากรระหว่างโรงเรียน มีกิจกรรมการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ผ่านสไกป์โดยใช้ภาษาอังกฤษ สาธิตการเรียนการสอนและกิจกรรมทางวิชาการที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนร่วมกันนำเสนอกิจกรรมทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของนักเรียน^[23]
    • การประชุมวิชาการ Thailand-Japan Student Science Fair 2015 ในวันที่ 22-24 ธันวาคม 2558 ณ โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย เพชรบุรี ประกอบด้วยงานนำเสนอโครงงานวิทยาศาสตร์ การศึกษาดูงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี และกิจกรรม Science Walk Rally สำหรับนักเรียน กิจกรรมแลกเปลี่ยนประสบการสอนสำหรับครู ในการนี้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินมาเป็นประธานในพิธีเปิดการประชุมวิชาการดังกล่าว^[24]
    • การประชุมวิชาการ Thailand-Japan Student ICT Fair 2016 ในวันที่ 21-23 ธันวาคม 2559 ณ โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ชลบุรี ประกอบด้วยงานนำเสนอโครงงานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (โปรแกรมประยุกต์ หุ่นยนต์ ฮาร์ดแวร์คอมพิวเตอร์ และอินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง) การศึกษาดูงานโรงงานอุตสาหกรรม และกิจกรรม ICT Workshop สำหรับนักเรียน และกิจกรรมแลกเปลี่ยนประสบการสอนสำหรับครู^[25]
    • การประชุมวิชาการ Thailand-Japan Student Science Fair 2018 ในวันที่ 7-9 มิถุนายน 2561 ณ โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย พิษณุโลก ประกอบด้วยงานนำเสนอโครงงานวิทยาศาสตร์ การศึกษาดูงานด้านวิทยาศาสตร์ในพื้นที่จังหวัดพิษณุโลก และกิจกรรม Science Walk Rally สำหรับนักเรียน กิจกรรมแลกเปลี่ยนประสบการสอนสำหรับครู ในการนี้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินมาเป็นประธานในพิธีเปิดการประชุมวิชาการดังกล่าว^[26]
  • มหาวิทยาลัยชูโอ ส่งนักศึกษาอาสาสมัครชาวญี่ปุ่นสอนคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีให้แก่ครูและนักเรียนในโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัย ในปี พ.ศ. 2558-2560^[22]
  • เจแปนฟาวน์เดชัน ส่งอาสาสมัครชาวญี่ปุ่นสอนภาษาญี่ปุ่นในโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัยและโรงเรียนอื่น ๆ ตามที่สมควร ในโครงการ NIHONGO Partners ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2556 เป็นต้นมา^[27]
  • สถาบันเทคโนโลยีแห่งญี่ปุ่น (KOSEN) คัดเลือกนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นเพื่อรับทุนการศึกษาไปศึกษาต่อด้านวิศวกรรมศาสตร์ที่ประเทศญี่ปุ่น^[28]

บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด กรุณาช่วยปรับปรุงบทความนี้ โดยเพิ่มการอ้างอิงแหล่งที่มาที่น่าเชื่อถือ เนื้อความที่ไม่มีแหล่งที่มาอาจถูกคัดค้านหรือลบออก (เรียนรู้ว่าจะนำสารแม่แบบนี้ออกได้อย่างไรและเมื่อไร)

• จุฬาภรณ์ฯสัมพันธ์ - กิจกรรมการแข่งขันกีฬาเพื่อกระชับความสัมพันธ์ และแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมประเพณีในท้องถิ่นจัดขึ้นระหว่างโรงเรียนในเครือข่ายทั้ง 12 แห่ง ผลัดเปลี่ยนการเป็นเจ้าภาพการจัดงาน^[29]
• PCSHS Science Symposium - กิจกรรมวิชาการ การประกวดการแข่งขันโครงงานวิทยาศาสตร์ ระหว่างโรงเรียนในเครือข่ายโดยหมุนเวียนกันเป็นเจ้าภาพ มีการแบ่งจัดตามภูมิภาคในบางปีการศึกษา^[30]

• กิจกรรมต้อนรับนักเรียนใหม่
• กิจกรรมส่งเสริมวัฒนธรรมท้องถิ่นต่างๆ - กิจกรรมที่ส่งเสริมวัฒธรรมท้องถิ่นในภูมิภาคนั้นๆ ซึ่งแตกต่างกันออกไปในแต่ละโรงเรียน เช่น ประเพณีลอยกระทง, งานฉลองและสืบสานประเพณีเทศน์มหาชาติ, ฯลฯ
• วันไหว้ครู
• งานกีฬาสีโรงเรียน - จัดขึ้นตามโรงเรียนในแต่ละปีการศึกษา
• กิจกรรมการเลือกตั้งสภานักเรียน
• กิจกรรมอำลาการจบการศึกษาของนักเรียน

• พิธีถวายพระพรชัยมงคลสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี เนื่องในวันคล้ายวันประสูติ 4 กรกฎาคม^[31] ประกอบด้วย
  • พิธีรับมอบเข็มเครื่องแบบนักเรียนสำหรับนักเรียนใหม่ประจำปี
  • พิธีการทางศาสนา (พิธีทำบุญตักบาตร พิธีเจริญพระพุทธมนต์ หรือพิธีการอื่นตามบริบทของโรงเรียน)
  • คณะผู้บริหาร ตัวแทนครู นักเรียน เข้าเฝ้าฯ ถวายพระพรชัยมงคล
• พิธีน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เนื่องในวันคล้ายวันสวรรคต 13 ตุลาคม และวันคล้ายวันพระบรมราชสมภพ วันชาติ และวันพ่อแห่งชาติ 5 ธันวาคม
• พิธีถวายพระพรชัยมงคล พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เนื่องในวันเฉลิมพระชนมพรรษา

• ปกรณ์ อารีกุล - จบการศึกษาจากโรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย นครศรีธรรมราช ระดับมัธยมศึกษาตอนต้นรุ่นที่ 9 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลายรุ่นที่ 12 เป็นอดีตผู้ช่วยเลขานุการรองประธานสภาผู้แทนราษฎร คนที่ 1 (ปดิพัทธ์ สันติภาดา) เป็นนักกิจกรรมเคลื่อนไหวทางการเมือง ต่อต้านคสช. ช่วง พ.ศ. 2557-2560 อดีตผู้ชำนาญการประจำตัวรังสิมันต์ โรม สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร แบบบัญชีรายชื่อ พรรคอนาคตใหม่ ต่อเนื่องถึงพรรคก้าวไกล^[32] อดีตผู้สมัครส.ส.พรรคก้าวไกล เขต 1 นครศรีธรรมราช การเลือกตั้งส.ส.นครศรีธรรมราช 2566 ได้รับคะแนนเป็นอันดับสอง พ.ศ.2567 ได้รับการแต่งตั้งเป็นคณะทำงานการเมืองของผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร ( ชัยธวัช ตุลาธน ) ต่อมาได้รับการแต่งตั้งเป็นคณะทำงานการเมืองของผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร ( ณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ )

• ชุติวัฒน์ จันเคน - ศิลปินวง Because of You,I Shine (Bus)

• วรินทร ปัญหกาญจน์ - นักแสดง ช่อง 3 เอชดี

• สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี
• กระทรวงศึกษาธิการ (ประเทศไทย)
• สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
• โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์
• โครงการสนับสนุนการจัดตั้งห้องเรียนวิทยาศาสตร์ในโรงเรียน โดยการกำกับดูแลของมหาวิทยาลัย

• โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ตรัง เก็บถาวร 2009-09-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย นครศรีธรรมราช
• โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย สตูล
• โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย เชียงราย เก็บถาวร 2009-02-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย พิษณุโลก
• โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ลพบุรี
• โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ปทุมธานี เก็บถาวร 2012-03-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย มุกดาหาร
• โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย บุรีรัมย์
• โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย เลย เก็บถาวร 2009-01-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ชลบุรี
• โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย เพชรบุรี
• สำนักบริหารงานความเป็นเลิศด้านวิทยาศาสตร์ศึกษา เก็บถาวร 2023-08-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน