การลดขั้ว

ในชีววิทยา การลดขั้ว (อังกฤษ: depolarization) เป็นความเปลี่ยนแปลงของศักย์เยื่อหุ้มเซลล์ โดยความเป็นขั้วบวกมากขึ้น หรือเป็นขั้วลบน้อยลง ในเซลล์ประสาทหรือเซลล์อย่างอื่นบางอย่าง และถ้าการลดขั้วมีระดับที่สูงพอ ก็จะทำให้เกิดศักยะงานในเซลล์ได้ การเพิ่มขั้ว (Hyperpolarization) เป็นขบวนการตรงข้ามกับการลดขั้ว เป็นการยับยั้งหรือห้ามการเกิดขึ้นของศักยะงาน

ยกตัวอย่างเช่น ถ้าเซลล์มีศักย์พัก (resting potential) ที่ -70 มิลลิโวลต์ เมื่อศักย์เยื่อหุ้มเซลล์ลดลงไปถึง -50 มิลลิโวลต์ นั่นเรียกว่า เซลล์มีการลดขั้วลงแล้ว การลดขั้วบ่อยครั้งเกิดจากการไหลเข้าของแคตไอออน เช่น Na⁺ ผ่านประตูโซเดียม⁺, หรือ Ca²⁺ ผ่าน ประตูแคลเซียม²⁺

โดยนัยตรงกันข้าม การไหลออกของ K⁺ ผ่าน ประตูโปแทสเซียม⁺ ยับยั้งการลดขั้ว และการไหลเข้าของ Cl^- (แอนไอออนประเภทหนึ่ง) ผ่าน ประตูคลอไรด์^- ก็เช่นกัน ถ้าเซลล์มีกระแสไฟฟ้า K⁺ หรือ Cl^- ไหลเข้าหรือไหลออกที่ศักย์พัก (resting potential) การเข้าไปห้ามกระแสไฟฟ้านั้นก็จะเป็นการลดขั้วเช่นกัน

เพราะว่าการลดขั้วเป็นความเปลี่ยนแปลงของความต่างศักย์ของเยื่อหุ้มเซลล์ นักสรีรวิทยาไฟฟ้าวัดกระบวนการนั้นโดยใช้เทคนิค voltage clamp คือ ถ้ากระแสไฟฟ้าขาเข้าเพิ่มขึ้น หรือกระแสไฟฟ้าขาออกลดลง กระแสไฟฟ้าผ่านเยื่อหุ้มเซลล์นั้นก็จะทำให้เกิดการลดขั้ว

มียาประเภทหนึ่งเรียกว่า สารหยุดการลดขั้ว (depolarization blocking agents) ซึ่งก่อให้เกิดการลดขั้วเป็นระยะเวลานานโดยเปิดประตู (channel) ที่ก่อให้เกิดการลดขั้วและห้ามการปิดประตูนั้น เป็นการห้ามเยื่อหุ้มเซลล์ไม่ให้มีศักย์กลับไปที่ศักย์พักในขณะที่ยากำลังออกฤทธิ์ ตัวอย่างของยาก็คือยาประเภท nicotinic agonist^[1] เช่น suxamethonium และ decamethonium^[2]

• Purves D, Augustine GJ, Fitzpatrick D, และคณะ, บ.ก. (2001). Neuroscience (2nd ed.). Sunderland, Mass: Sinauer Assoc. ISBN 978-0-87893-742-4.

• "Depolarization (Animation)". Psychology Department, Hanover College. สืบค้นเมื่อ 18 May 2013.

บทความชีววิทยานี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

• ด
• ค
• ก