|
ปลายประสาทอิสระปลายประสาทอิสระ[1] (อังกฤษ: free nerve ending, อังกฤษ: naked nerve ending, terminatio neuralis, ตัวย่อ FNE) เป็นปลายของประสาทนำเข้า (afferent nerve) เป็นส่วนที่ส่งข้อมูลจากอวัยวะต่าง ๆ ไปยังสมอง เป็นปลายประสาทที่ทำหน้าที่เป็นตัวรับความรู้สึกที่ผิวหนัง (cutaneous receptors) ทำหน้าที่รับความรู้สึกสัมผัส อุณหภูมิ และความรู้สึกเจ็บปวด โครงสร้างปลายประสาทอิสระเป็นปลายที่ไม่มีถุงหุ้ม ไม่มีโครงสร้างที่ซับซ้อนเหมือนกับที่เจอในปลายประสาทประเภท Meissner's corpuscle[2] หรือ Pacinian corpuscle[3] เป็นปลายประสาทที่มีมากที่สุดและพบบ่อยที่สุดในผิวหนังในชั้นหนังกำพร้า (ตั้งแต่บริเวณชั้น stratum basale ถึง stratum granulosum) โดยอยู่รอบ ๆ ปุ่มรากผม (hair follicle) มีรูปร่างเหมือนกับรากฝอยของพืช ประเภทปลายประสาทอิสระสามารถแยกประเภทได้โดยอัตราการปรับตัว ลักษณะที่รับรู้จากสิ่งเร้า และประเภทของใยประสาท อัตราการปรับตัวประเภทของปลายประสาทอิสระสามารถแยกออกเป็น แบบปรับตัวอย่างรวดเร็ว[4] แบบปรับตัวอย่างปานกลาง และแบบปรับตัวอย่างช้า ๆ ตัวอย่างเช่นใยประสาทแบบ Aδ ปรับตัวอย่างรวดเร็ว และแบบ C ปรับตัวอย่างช้า ๆ[ต้องการอ้างอิง] ลักษณะที่รับรู้จากสิ่งเร้าปลายประสาทอิสระสามารถตรวจจับอุณหภูมิ ตัวกระตุ้นเชิงกลเช่นแรงสัมผัส แรงกด และแรงยืด หรือเริ่มกระบวนการโนซิเซ็ปชั่นซึ่งอาจจะนำไปสู่ความเจ็บปวด ดังนั้น จึงมีปลายประสาทอิสระที่ทำหน้าที่เป็นตัวรับอุณหภูมิ (thermoreceptor) ตัวรับแรงกลที่ผิวหนัง (cutaneous mechanoreceptor) และโนซิเซ็ปเตอร์ หรือกล่าวอีกอย่างหนึ่งก็คือ ปลายประสาทหนึ่งสามารถรับความรู้สึกเกี่ยวกับลักษณะหลายอย่างของสิ่งเร้า เป็นความสามารถที่เรียกว่า polymodality ประเภทของใยประสาทใยประสาทประเภท Aδ (เอเด็ลตา) หรือกลุ่ม III และประเภท C หรือกลุ่ม IV โดยมากไปสุดเป็นปลายประสาทอิสระ เชิงอรรถและอ้างอิง
ข้อมูลเพิ่มเติม
|