ภาษามอลโดวา limba moldovenească лимба молдовеняскэ ออกเสียง [ˈlimba moldoveˈne̯askə] ตระกูลภาษา ระบบการเขียน สถานภาพทางการ ภาษาทางการ
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน
รหัสภาษา ISO 639-3 ไม่มี (mis
)
ภาษามอลโดวา (อักษรโรมัน : limba moldovenească ; อักษรซีริลลิก : лимба молдовеняскэ ) หรือที่ในอดีตรู้จักกันในชื่อ ภาษามอลเดเวีย เป็นหนึ่งในชื่อท้องถิ่นสองชื่อที่ใช้เรียกภาษาโรมาเนีย ในประเทศมอลโดวา [ 1] [ 2]
มีการเรียกชื่อภาษาของชาวมอลโดวาปะปนกันระหว่าง ภาษามอลโดวา กับ ภาษาโรมาเนีย มานานนับศตวรรษ แต่ในสมัยสหภาพโซเวียต ภาษามอลโดวา (หรือที่ในสมัยนั้นเรียกว่า ภาษามอลเดเวีย ) เป็นเพียงชื่อเดียวที่ได้รับการยอมรับอย่างเป็นทางการ นโยบายของสหภาพโซเวียตเน้นย้ำการจำแนกชาวมอลโดวา ออกจากกลุ่มชนโรมาเนีย เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์โดยอ้างว่าชนทั้งสองกลุ่มมีกระบวนการสร้างชาติแตกต่างกัน จึงเป็นที่มาของการกำหนดให้ภาษามอลโดวาเป็นภาษาโรมานซ์ แยกต่างหากจากภาษาโรมาเนีย
เมื่อประเทศมอลโดวาได้รับเอกราชจากสหภาพโซเวียต ภาษามอลโดวา ได้รับการประกาศให้เป็นภาษาแห่งรัฐตามมาตรา 13 ของรัฐธรรมนูญ ที่ประกาศใช้ใน ค.ศ. 1994[ 3] ในขณะที่คำประกาศอิสรภาพมอลโดวา ใน ค.ศ. 1991 ระบุชื่อภาษาแห่งรัฐว่า ภาษาโรมาเนีย ต่อมาใน ค.ศ. 2003 รัฐสภามอลโดวา มีมติเห็นชอบร่างกฎหมายที่นิยามว่าวลี ภาษามอลโดวา และวลี ภาษาโรมาเนีย นั้นสื่อถึงภาษาเดียวกัน[ 4] จากนั้นใน ค.ศ. 2013 ศาลรัฐธรรมนูญมอลโดวา ตีความว่ามาตรา 13 ของรัฐธรรมนูญมีศักดิ์ต่ำกว่าคำประกาศอิสรภาพ[ 5] ส่งผลให้วลี ภาษาโรมาเนีย มีสถานะเป็นทางการ[ 6] [ 7] อย่างไรก็ตาม ภูมิภาคทรานส์นีสเตรีย ซึ่งประกาศแยกตัวจากประเทศมอลโดวายังคงถือว่า ภาษามอลโดวา เป็นหนึ่งในภาษาราชการของตนร่วมกับภาษารัสเซีย และภาษายูเครน [ 8] ในประเทศยูเครน มีการจำแนกความต่างระหว่าง ภาษามอลโดวา กับ ภาษาโรมาเนีย เช่นกัน โดยหมู่บ้านบางแห่งประกาศว่าภาษาทางการระดับหมู่บ้านคือภาษาโรมาเนีย ในขณะที่บางแห่งประกาศว่าภาษาทางการระดับหมู่บ้านคือภาษามอลโดวา แต่ทางการยูเครนได้ประกาศเจตจำนงว่าจะดำเนินการยกเลิกสถานะทางกฎหมายของ ภาษามอลโดวา ต่อไป[ 9] เมื่อวันที่ 16 มีนาคม ค.ศ. 2023 รัฐสภามอลโดวามีมติเห็นชอบร่างกฎหมายที่กำหนดให้แก้ไขวลี ภาษามอลโดวา เป็นวลี ภาษาโรมาเนีย ในรัฐธรรมนูญและกฎหมายทุกฉบับ และเมื่อวันที่ 22 มีนาคม ประธานาธิบดีมายา ซันดู ก็ได้ประกาศใช้กฎหมายฉบับดังกล่าว[ 10]
ชาวมอลโดวาส่วนใหญ่ที่มีการศึกษาสูง[ 11] รวมทั้งประชากรส่วนใหญ่ในกรุงคีชีเนา เมืองหลวงของประเทศมอลโดวา[ 12] มักเรียกภาษาของพวกเขาว่า ภาษาโรมาเนีย ในขณะที่ประชากรส่วนใหญ่ในพื้นที่ชนบทระบุว่า ภาษามอลโดวา เป็นภาษาแม่ของพวกเขาในการสำรวจสำมะโนประชากร ค.ศ. 2004[ 12] โรงเรียนต่าง ๆ ในมอลโดวาเรียกภาษานี้ว่า ภาษาโรมาเนีย มาตั้งแต่มอลโดวาได้รับเอกราช[ 13]
วิธภาษาของภาษาโรมาเนียที่ใช้พูดในประเทศมอลโดวาคือภาษาถิ่นย่อยมอลเดเวีย ซึ่งแพร่หลายภายในอาณาเขตของอดีตราชรัฐมอลเดเวีย โดยประมาณ (ปัจจุบันอยู่ในเขตประเทศมอลโดวา ประเทศโรมาเนีย และประเทศยูเครน) ภาษาถิ่นมอลเดเวียถือเป็นหนึ่งในวิธภาษาพูดหลักทั้งห้าของภาษาโรมาเนีย อย่างไรก็ตาม วิธภาษาพูดทั้งห้าเขียนออกมาเป็นตัวหนังสือได้ตรงกัน และประเทศมอลโดวาและประเทศโรมาเนียใช้อักขรวิธีแบบเดียวกัน[ 14]
ชุดตัวอักษรมาตรฐานที่ใช้ในประเทศมอลโดวาสอดคล้องกับชุดตัวอักษรโรมาเนีย ซึ่งใช้อักษรโรมัน ในอดีตมีการใช้ชุดตัวอักษรซีริลลิกโรมาเนีย หลากหลายรูปแบบมาจนกระทั่ง ค.ศ. 1918 จากนั้น ชุดตัวอักษรซีริลลิกมอลโดวา (ซึ่งแปลงมาจากชุดตัวอักษรรัสเซีย ) ได้รับการกำหนดมาตรฐานและใช้อย่างเป็นทางการในสหภาพโซเวียตระหว่าง ค.ศ. 1924–1932 และระหว่าง ค.ศ. 1938–1989 และทุกวันนี้ก็ยังคงใช้กันอยู่ในทรานส์นีสเตรีย[ 15]
อ้างอิง
↑ Kogan Page 2004 , p. 242 harvnb error: no target: CITEREFKogan_Page2004 (help ) .
↑ Directorate-General for Translation of the European Commission (2008). "A Field Guide to the Main Languages of Europe – Spot That Language and How to Tell Them Apart" (PDF) (3rd ed.). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 17 November 2015. สืบค้นเมื่อ 7 April 2020 .
↑ "Constitution of the Republic of Moldova" (PDF) . Article 13, line 1. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 26 February 2008.
↑ "Politics of National Conception of Moldova" . Law No. 546/12-19-2003 (ภาษาโรมาเนีย). เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 10 March 2014. สืบค้นเมื่อ 10 March 2014 .
↑ "Hotărâre Nr. 36 din 05.12.2013 privind interpretarea articolului 13 alin. (1) din Constituție în corelație cu Preambulul Constituției și Declarația de Independență a Republicii Moldova (Sesizările nr. 8b/2013 și 41b/2013)" (ภาษาโรมาเนีย). Constitutional Court of Moldova. เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 5 March 2016. สืบค้นเมื่อ 20 December 2013 . 124. ... Prin urmare, Curtea consideră că prevederea conținută în Declarația de Independență referitoare la limba română ca limbă de stat a Republicii Moldova prevalează asupra prevederii referitoare la limba moldovenească conținute în articolul 13 al Constituției.
↑ "Moldovan court rules official language is 'Romanian', replacing Soviet-flavored 'Moldovan' " . Fox News . Associated Press. 2013-12-05. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 2013-12-09. สืบค้นเมื่อ 2013-12-07 .
↑ "Chisinau Recognizes Romanian As Official Language" . Radio Free Europe/Radio Liberty . 5 December 2013. เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 23 September 2016. สืบค้นเมื่อ 11 March 2014 .
↑ "Article 12 of the Constitution of Pridnestrovskaia Moldavskaia Respublika" . kspmr.idknet.com . 24 December 1995. เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 August 2018. สืบค้นเมื่อ 14 July 2016 .
↑ "Ministerul de Externe: Bogdan Aurescu cere Ucrainei să recunoască oficial inexistența 'limbii moldovenești' " . Digi24 (ภาษาโรมาเนีย). 19 June 2021. เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 7 November 2021. สืบค้นเมื่อ 13 September 2021 .
↑ "Președinta Maia Sandu a promulgat Legea care confirmă că limba de stat a Republicii Moldova este cea română" (ภาษาโรมาเนีย). Presidency of the Republic of Moldova. Astăzi am promulgat Legea care confirmă un adevăr istoric și incontestabil: limba de stat a Republicii Moldova este cea română. {{cite news }}
: CS1 maint: url-status (ลิงก์ )[ลิงก์เสีย ]
↑ "CBS AXA/IPP nov. 2012" (PDF) . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 14 December 2013.
↑ 12.0 12.1 "Population by main nationalities, mother tongue and language usually spoken, 2004" (XLS) . National Bureau of Statistics of the Republic of Moldova . เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 14 November 2013. สืบค้นเมื่อ 14 July 2016 .
↑ "Ministerul Educatiei a Republicii Moldova : Acte Normative și Publicații : Acte normative și legislative : Domeniul învațămîntului preuniversitar" . www.edu.md (ภาษาโรมาเนีย). 2004-10-04. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 2007-09-28. สืบค้นเมื่อ 2021-08-24 .
↑ * Minahan, James (1989). Miniature Empires: A Historical Dictionary of the Newly Independent States . Greenwood. p. 276.
↑ Denis Deletant, Slavonic Letters in Moldova, Wallachia & Transylvania from the Tenth to the Seventeenth Centuries , Ed. Enciclopedicӑ, Bucharest, 1991.
แหล่งข้อมูลอื่น
Chase Faucheux, "Language classification and manipulation in Romania and Moldova" , thesis, 2006, Louisiana State University
Eleonora Rusnac, "Translation of Russian loans and irregularities of the spoken language in the Republic of Moldova" , Association of Professional Translators of Moldova
"Moldova" , Ethnologue report
Academy of Sciences of Moldova
Cărăuș, Tamara (April–May 2002). "Republica Moldova: identităţi false, adevărate sau naţionale?" [Republic of Moldova: False, true or national identities?]. Contrafort (ภาษาโรมาเนีย). Chişinău, Moldova. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 12 February 2006. (โรมาเนีย)