รัฐบาลรักษาการ

รัฐบาลรักษาการ (อังกฤษ: caretaker government) เป็นรัฐบาลประเภทหนึ่งที่ปกครองประเทศชั่วคราวจนกว่ารัฐบาลทั่วไปจะผ่านการเลือกตั้งหรือจัดตั้งขึ้น^[1][2]

รัฐบาลรักษาการอาจเกิดขึ้นเมื่อรัฐบาลในระบบรัฐสภาแพ้ญัตติไม่ไว้วางใจ หรือในกรณีที่สภาซึ่งรัฐบาลรับผิดชอบต่อนั้นถูกยุบไป เพื่อปกครองประเทศเป็นการชั่วคราวจนกว่ามีการจัดการเลือกตั้งและตั้งรัฐบาลใหม่ ในความหมายนี้ บางประเทศซึ่งใช้ระบบการปกครองแบบเวสต์มินสเตอร์ รัฐบาลรักษาการจึงมักเป็นเพียงรัฐบาลซึ่งปฏิบัติหน้าที่ โดยมีความมุ่งหมายจัดการเลือกตั้งและตั้งรัฐบาลใหม่หลังทราบผลการเลือกตั้ง กิจกรรมของรัฐบาลรักษาการถูกจำกัดด้วยจารีตประเพณีและขนบธรรมเนียม ต่างจากยามปกติ

ในระบบซึ่งมีรัฐบาลผสมบ่อย อาจมีการตั้งรัฐบาลรักษาการชั่วคราวขณะมีการเจรจาตั้งรัฐบาลผสมใหม่ ซึ่งเหตุการณ์นี้ปกติเกิดขึ้นทันทีหลังการเลือกตั้งซึ่งไม่มีผู้ชนะชัดเจน หรือเมื่อรัฐบาลผสมชุดหนึ่งล้มลงและจำต้องมีการเจรจาตั้งรัฐบาลผสมชุดใหม่^[3] รัฐบาลรักษาการถูกคาดให้จัดการปัญหาประจำวันและเตรียมงบประมาณเพื่ออภิปราย แต่มิได้ถูกคาดหมายให้ผลิตแนวนโยบายของรัฐบาลหรือเสนอร่างกฎหมายอันเป็นที่โต้เถียง

รัฐบาลรักษาการมักจัดตั้งในระหว่างสงครามกระทั่งสามารถฟื้นฟูหรือจัดตั้งการปกครองระบอบประชาธิปไตยที่เสถียรได้ ซึ่งในกรณีนี้มักเรียกว่า รัฐบาลเฉพาะกาล