หุบผาชันหุบผาชัน (อังกฤษ: canyon) หรือ โกรกธาร (อังกฤษ: gorge) เป็นร่องลึกระหว่างผาชันหรือหน้าผาซึ่งเกิดจากการผุพังอยู่กับที่หรือการกัดกร่อนของแม่น้ำเป็นเวลานานทางภูมิศาสตร์ แม่น้ำมีแนวโน้มตามธรรมชาติที่จะตัดผ่านพื้นผิวเบื้องล่างอยู่แล้ว จนสุดท้ายจะชะชั้นหินออกไปแล้วตะกอนจะถูกพัดพาไปตามกระแสน้ำ ก้นแม่น้ำจะค่อย ๆ สูงขึ้นแตะความสูงเส้นฐานซึ่งมีความสูงเท่ากับแหล่งน้ำที่แม่น้ำไหลลงสู่นั้น กระบวนการผุพังอยู่กับที่และการกัดกร่อนจะก่อให้เกิดหุบผาชันเมื่อต้นน้ำและชะวากทะเลมีความสูงต่างกันมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อไหลผ่านบริเวณซึ่งชั้นหินที่อ่อนกว่าอยู่รวมกับชั้นที่แข็งกว่าซึ่งทนทานต่อการผุพังอยู่กับที่ |