|
Batbayan
Batbayan, Kubrat'ın 638'deki ölümünden sonra I. Büyük Bulgar Hanlığı'nın topraklarında kalarak burada egemenlik kuran Ön-Bulgar kumandan. Böylece Batbayan, doğudaki Bulgarların; kardeşi Asparuh ise batıdaki Bulgarların hanı olmuştur.[1] EtimolojiBizans kaynaklarında Batbayan ismi, Batbaian şeklinde geçmektedir. Bu yüzden yaygın olarak, kendisi bu adla bilinmektedir.[2] Ancak Oi meta Theofanin, bu adı Bayan-os şeklinde kayda geçirmiştir. Buradan ismin aslında Proto-Türkçede zengin anlamına gelen "Bayan" olduğu düşünülmüştür.[2] Nitekim, bazı kaynaklarda Batbayan yerine Bag-Bayan yani Bayan Beg adı kullanılmıştır.[3] Bu durum, Hazar egemenliğine giren Bayan'ın han unvanı yerine beg yani bey unvanını kullandığını düşündürmektedir. YaşamıBatbayan, Kubrat'ın en büyük oğludur. Babasının vasiyeti üzerine, babası ölünce de babasının topraklarından ayrılmamıştır.[4] Böylece, babasının ölümüyle birlikte doğuda kalan Bulgarların hanı oldu.[1] Batbayan'ın küçük kardeşi Asparuh ise kendisine tabî Ogurların büyük bir kısmıyla birlikte Tuna Nehri dolaylarına doğru hareket etti.[5] Büyük Bulgar Hanlığı topraklarında kalsa da, Batbayan bu toprakların tek hâkimi olmayı başaramamış, Hazar Hanlığı'nın himayesine girmek zorunda kalmıştır.[6] Egemenliği süresince Ongur Bulgarları ve Macarlar üzerinde etkili olmuştur. Bazı bilim adamlarınca, Batbayan ve kendisine tabî olanların bugünkü Balkarları oluşturduğu düşünülmektedir.[7] Batbayan'ın hükmettiği tebaanın Kara Bulgarları oluşturduğu da iddia edilmiştir.[8] Batbayan'ın yaşadığı coğrafya babasının ona miras bıraktığı; Azak Denizi ve Kuban Nehri arasındaki alandır.[8] Kaynakça
|
||||||||||||||||||||||
