Kiryakos Miçotakis (Yunanca: Κυριάκος Μητσοτάκης, Kyriákos Mitsotákis; d. 4 Mart 1968), Yunansiyasetçi ve bankacıdır. Haziran 2023'ten bu yana ve Temmuz 2019'dan Mayıs 2023'e kadar Yunanistan başbakanı olarak görev yapmaktadır. Kendisi 2016 yılından bu yana Yeni Demokrasi Partisi'nin başkanıdır. Miçotakis, 26 Haziran 2023'te Yunanistan yasama seçimlerini kazanarak ikinci dönem başbakanlık görevini üstlendi.[1] Miçotakis daha önce 2016-2019 yılları arasında Muhalefet Lideri ve 2013-2015 yılları arasında İdari Reform Bakanı olarak görev yaptı. Miçotakis, 1990-1993 yılları arasında Yunanistan Başbakanı olan merhum Konstandinos Miçotakis'in oğludur. İlk kez 2004 yılında Atina B seçim bölgesi için Yunan Parlamentosu'na seçildi. Yeni Demokrasi'nin 2015'te iki seçim yenilgisi almasının ardından, Ocak 2016'da partinin lideri seçildi. Üç yıl sonra, 2019 Yunanistan yasama seçimlerinde partisini çoğunluğa taşıdı.
Mayıs 2023'te Yunanistan'da yapılan ve hiçbir partinin çoğunluğu elde edemediği ve koalisyon hükûmeti kurma yeterliliğine sahip hiçbir partinin hükûmet kuramadığı yasama seçimlerinin ardından Miçotakis, Haziran ayında yeni bir erken seçim yapılması çağrısında bulundu. 24 Mayıs 2023 tarihinde, Yunanistan anayasasının gerektirdiği üzere, CumhurbaşkanıKaterina Sakelaropulu geçici dönem için İoannis Sarmas'ı geçici başbakan olarak atadı.[2] Bir ay sonra Haziran 2023 Yunanistan yasama seçimlerinde partisini bir kez daha çoğunluğa taşıdı ve Cumhurbaşkanı'ndan hükûmeti kurma görevini alarak başbakan olarak yemin etti.[3][4][5]
Başbakanlığı döneminde Miçotakis, yönetimi, ekonomik tedbirleri[6] ve Yunanistan'daki COVID-19 salgınının ele alınışı nedeniyle hem övgü hem de eleştiri aldı.[7][8] Bununla birlikte, akademisyenler ve hükûmet danışmanları, Yunanistan'ın pandemi sırasında sağlık sistemindeki eksiklikleri giderme konusundaki başarısızlıklarına ve bunun da aşırı ölümlere yol açtığına dikkat çekti.[9][10] Ülkenin kamu yönetiminin dijital dönüşümü konusunda takdir topladı[11] ve eşcinsel evliliğin ve eşcinsel evlat edinmenin yasallaşması yoluyla Yunanistan'da LGBT haklarını ilerlettiği için övgü aldı.[12][13] Ayrıca Yunan ekonomisini yönetmesiyle de dikkat çekti ve Yunanistan, The Economist tarafından 2022 için En İyi Ekonomik Performans Gösteren Ülke seçildi.[14][15][16] Ayrıca göç konusunu ele alış biçimi ve artan kanıtlara rağmen hükûmetinin reddettiği geri itme sayıları nedeniyle de eleştiri aldı.[17][18][19][20] Ayrıca Miçotakis, görev süresi boyunca artan yolsuzlukların yanı sıra,[21][22] Yunanistan'da basın özgürlüğünün kötüleşmesi nedeniyle de eleştirildi.[23][24][25] Miçotakis'in görev süresi, 2022'deki telefon dinleme skandalı,[26]Tempi tren kazası[27] ve 2021 ve 2023'teki orman yangınlarından etkilendi.[28][29][30]
7 Şubat 2024 tarihinde Avrupa Parlamentosu üyeleri, Yunanistan'da hukukun üstünlüğünün durumuna ilişkin endişeleri ele alan bir kararı onayladı.[31][32] Kararda gazetecilere yönelik taciz iddiaları, özel hayatın gizliliğinin ihlali, siyasi muhaliflerin telefonlarının dinlenmesi, polis gücünün aşırı kullanımı, çıkar çatışmaları, yolsuzluk, sivil topluma yönelik karalama kampanyaları ve göçmenlerin geri itilmesi gibi çeşitli konulara dikkat çekildi.[33][34]
Miçotakis, 1986 yılında Atina Koleji'nden mezun oldu. 1986'dan 1990'a kadar Harvard Üniversitesi'ne devam etti ve Hoopes Ödülü'nü alarak sosyal bilimler alanında lisans derecesi aldı. Daha sonra bitirme tezi, karışık eleştiriler alan Dış Politikanın Tuzakları başlıklı bir kitap olarak yayınlandı.[38][39] 1992-1993 yılları arasında Stanford Üniversitesi'ne devam ederek Uluslararası Politika alanında Ford Dorsey Master derecesi aldı. 1993-1995 yılları arasında Harvard İşletme Okulu'na devam ederek MBA derecesi aldı.[40]
Mesleki kariyeri
Miçotakis, 1990-1991 yılları arasında Londra'da Chase Bank'ın kurumsal finans bölümünde finansal analist olarak çalıştı. 1991-1992 yılları arasında Yunanistan'a döndü ve zorunlu ulusal hizmet yükümlülüklerini yerine getirmek üzere Yunan Ordusu'na katıldı. 1995-1997 yılları arasında, lisansüstü eğitimini tamamladıktan sonra, Londra'da McKinsey & Company danışmanlık şirketinde çalıştı ve özellikle telekomünikasyon ve finansal hizmetler sektörlerine odaklandı. 1997'den 1999'a kadar Alpha Bank'ın özel sermaye iştiraki olan Alpha Ventures'ta kıdemli yatırım yetkilisi olarak çalıştı ve girişim sermayesi ve özel sermaye işlemlerini yürüttü. 1999 yılında Yunanistan Ulusal Bankası'nın özel sermaye ve girişim sermayesi iştiraki olan NBG Venture Capital'i kurdu ve Nisan 2003'te siyaset kariyerine devam etmek için istifa edene kadar portföyünü yöneterek ve Yunanistan ve Balkanlar'da işlemler gerçekleştirerek CEO'su olarak görev yaptı.[40]
Siyasi kariyeri
2000 yasama seçimleri sırasında Miçotakis, Yeni Demokrasi'nin ulusal kampanyası için çalıştı. 2004 yasama seçimlerinde Atina B seçim bölgesinde yarışan Miçotakis, ülkedeki diğer tüm Yeni Demokrasi adaylarından daha fazla oy alarak Yunan Parlamentosu'na seçildi.
Miçotakis, 24 Haziran 2013 tarihinde Andonis Samaras kabinesinde Antonis Manitakis'in yerine İdari Reform ve e-Yönetişim Bakanı olarak atandı. Ocak 2015'e kadar bu görevde kaldı. Bu süre zarfında kurumların, yapıların ve süreçlerin işlevsel bir şekilde yeniden düzenlenmesini sağlayarak kapsamlı ulusal reformlar gerçekleştirdi. Kamu sektörünün ciddi ölçüde küçültülmesini ve vergi idaresinin yapısal reformunu kararlılıkla destekledi.
2015 yılında Miçotakis, Yeni Demokrasi'nin parlamento temsilcisiydi ve parti başkanının yanı sıra parti temsilcilerini de Parlamento'da temsil ediyordu. Parlamento prosedürleri ve söylemleri sırasında partisinin pozisyonlarını ifade etmenin yanı sıra, denge ve denetleme süreci yoluyla Parlamentonun düzgün bir şekilde işlemesini sağlamakla görevliydi. Mart 2015'te, dönemin Maliye Bakanı Yanis Varufakis'in Yunanistan'ın üçüncü kurtarma programı müzakerelerini baltaladığını iddia ederek şunları söyledi: "Ağzını her açtığında ülkenin müzakere pozisyonu için sorun yaratıyor."[41]
Miçotakis, Antonis Samaras'ın parti liderliğinden istifası ve Yeni Demokrasi'nin Eylül 2015 erken seçimlerinde başarısız olmasının ardından ilan edilen liderlik seçimlerinde adaylığını açıklayan dört Yeni Demokrasi üyesinden ilkiydi. Diğer adaylar arasında dönemin geçici lideri ve Yunanistan Parlamentosu eski Başkanı Vangelis Meimarakis de bulunuyordu. Financial Times'a göre Miçotakis, parti teşkilatının Meimarakis'in adaylığını desteklemesi nedeniyle "liderlik yarışında dışarıdan biri olarak faturalandırıldı". Net bir kazananın olmadığı ilk tur oylamanın ardından Miçotakis, Meimarakis'in %11 gerisinde kalarak ikinci oldu.[42]
10 Ocak 2016 tarihinde Miçotakis, rakibi Vangelis Meimarakis'e neredeyse %4 fark atarak geçici başkan Ioannis Plakiotakis'in yerine Yeni Demokrasi siyasi partisinin genel başkanı seçildi. Miçotakis'in lider olarak seçilmesinden bir hafta sonra, Yeni Demokrasi'yi bir yıldır ilk kez Syriza'nın önüne geçiren iki kamuoyu yoklaması yayınlandı.[43]
Partisi 2019'daki Avrupa seçimlerinde oyların %33'ünü kazandı.[44]Altın Şafak Partisi'nin oylarını geri kazanmayı başardı.[45] Seçim sonuçlarının ardından Yunanistan Parlamentosu feshedildi ve erken seçim çağrısı yapıldı.[46]
Mitsotakis, İngiliz, Yunan, Polonya ve Mısır kökenli bir yatırım bankacısı olan Mareva Grabowska ile evlidir. Sophia, Konstantinos ve Daphne adında üç çocukları vardır.[48]
1Askeri cunta hükûmeti başkanı. 2Atina tarafından kontrol edilmeyen Rakip hükûmet başkanı. 3Acil hükûmet ya da geçici hükûmet başkanı. 4II. Dünya Savaşı dönemi işbirlikçi hükûmet başı (1941-1944).