|
Kıraç, Ardahan
Kıraç, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür. TarihçeKıraç köyünün eski adı Tanisgomi'dir. Tanisgomi (თანისგომი) adındaki ikinci kelime "gomi" (გომი), Gürcücede "ahır" anlamına gelir ve Tani'nin yeri" demektir.[4] Bu yer adı Türkçeye Tanizgom şeklinde girmiştir. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Tanizgom (تانز كوم) olarak geçer. Ancak bu yer adı Türkolog Sergi Cikia tarafından "Zanasgom" şeklinde okunmuştur.[5] Tanisgomi köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Artani'de yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde varlığı bilinen kilise de bu dönemden kalmıştır.[6] Tanisgomi köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde, Ardahan-i Büzürg livasının Güney nahiyesine bağlıydı. Nüfusu 13 Hristiyan haneden oluşuyor ve hane reisleri Gürcü adları taşıyordu. Köyde buğday ve arpa tarımı ile arıcılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu. Bir adet su değirmeni bulunuyordu.[5][7] Tanisgomi köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca, savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 tarihindeki nüfus tespitinde Tanizgem (Танызгемъ) adıyla kaydettiği köy, Ardahan sancağının Ardahan kazasının Değirmenköy nahiyesinin 10 köyünden biriydi. Nüfusu, 23'ü erkek ve 18'i kadın olmak üzere, 7 hanede yaşayan 51 kişiden oluşuyordu. Köy halkının tamamı Türk olarak kaydedilmiştir.[8] Birinci Dünya Savaşı yıllarında, Rus hakimiyeti döneminde Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli köyün adını Tanisgomi (თანისგომი) biçiminde yazmıştır. Martvileli'nin verdiği bilgiye göre Tanisgomi köyünde 16 hanede 156 Müslüman Gürcü yaşıyordu. Köyde küçük bir kilisenin yıkıntıları bulunuyordu.[9] Kıraç köyünün adı 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Danizgom (دانز كوم) olarak geçer. Bu tarihte köy, Kars vilayeti içinde Ardahan kazasının Hanak nahiyesine bağlıydı.[10] 1935 genel nüfus sayımında "Danizkom" olarak kaydedilmiş olan köy, Ardahan kazasının Yalnızçam nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 113 kişiden oluşuyordu.[11] თან'სკომ' veya Danizkom "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Kıraç olarak değiştirildi.[12] Nitekim 1960 genel nüfus sayımında köyün adı "Kıraç (Denizkom)" biçiminde yazılmıştır.[13] Danizkom adının zaman içinde "Denizkom"a dönüştüğü de bu kayıttan anlaşılmaktadır. 1965 genel nüfus sayımında Kıraç köyünün nüfusu 157 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 42 kişi okuma yazma biliyordu.[14] CoğrafyaKöy, Ardahan il merkezine 13 km uzaklıktadır.[15] Nüfus
Kaynakça
Dış bağlantılarInformation related to Kıraç, Ardahan |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
