Süveyda

Süveyda Arapça: ٱلسُّوَيْدَاء
Şehir
Süveyda şehrinin havadan görünümü, Ekim 2011
Süveyda Süveyda'nın Suriye içindeki konumu
Koordinatlar: 32°42′45″K 36°34′00″D / 32.71250°K 36.56667°D / 32.71250; 36.56667
Grid hizası	296/235
Ülke	Suriye
İl	Süveyda
İlçe	Süveyda
Nahiye	Süveyda
İdare
• Vali	Bassam Mamduh Parsik[2]
Rakım	1080 m
Nüfus  (2004 nüfus sayımı)
• Şehir	73.641[1]
• Metropol	138,822
Zaman dilimi	UTC+02.00 (DAS)
• Yaz (YSU)	UTC+03.00 (DAYS)
Alan kodu	16
Coğrafi kod	C6147
İklim	Csa

Süveydâ veya es-Süveydâ (Arapça: السُّوَيْدَاء es-Süveydâʾ), Suriye'nin güneybatısında, Ürdün sınırına yakın bir konumda yer alan, çoğunluğu Dürzi olan bir şehirdir.

Suriye'nin 14 vilayetinden biri olan ve güneyde Ürdün, batıda Dera, kuzey ve doğuda Rif Şam vilayetleriyle sınır komşusu olan Süveyda vilayetinin başkentidir. Şehir, varlıklı Venezuelalı Suriyeli göçmenlerin akınına uğraması nedeniyle bazıları tarafından "Küçük Venezuela" olarak anılmaktadır.^[3][4][5][6]

Şehrin sakinleri çoğunlukla Dürzi olup, Rum Ortodoks Hristiyanlar da önemli bir azınlığı oluşturmaktadır.

Süveyda Valiliği'nin nüfusu 313.231'dir (2004 nüfus sayımı).

Şehir Nebatiler tarafından Suada adıyla kuruldu. Helenistik Dönem'de ve Roma İmparatorluğu'nda şarabın koruyucusu tanrı Dionysos'a ithafen Dionysias Soada (Antik Yunanca: Διονῡσιάς) olarak anılmaya başlandı - şehir ünlü bir antik şarap üretim bölgesinde yer almaktadır.

Dionysias adı, Nebatilerin etkisinin azalması ve daha sonra Bikâ'nın hızla Helenleşmesinin bir sonucu olarak güneye doğru yoğunlaşmasının ardından MS 149 yılında eski Nebati adının yerini aldı

Dionysias, Roma'nın Arabia Petraea eyaletinin bir parçasıydı ve 180-185 yılları arasında Commodus'un hükümdarlığı sırasında civitas haklarını aldı.

Dionysos'a Duşara'ya adanmış aynı Nabati tapınağında tapınılıyordu. Yerel ve Helenik tanrılara tapınmayı ilişkilendiren bu uygulama Helenistik Suriye'de yaygındı.

Bu isim, kentin Gassanilerin etkisi altında olduğu Bizans İmparatorluğu döneminde de kullanılmaya devam etti. Dionysias o zamanlar Busra'dan bir piskoposun bağlı olduğu bir piskoposluk bölgesiydi. İeroklis'in Sinekdimos'unda adı geçmektedir. Erken dönem Müslüman fetihlerinden sonra titüler bir piskoposluk haline geldi.^[7]

Yakut el-Hamavi 1220'lerde Süveyda'nın "Havran Vilayeti'nin bir köyü" olduğunu kaydetti.^[8]

1596 yılında Süveyda, Osmanlı vergi kayıtlarında Mecdal Sevde adı altında Havran Sancağı'nın Beni Nasiyye nahiyesinin bir parçası olarak görünmektedir. Hepsi Müslüman olan 5 hane ve 5 bekâr nüfusa sahipti. Köylüler, buğday, arpa, yaz mahsulleri, keçi ve/veya arı kovanı gibi çeşitli tarım ürünleri üzerinden %20 sabit vergi oranının yanı sıra "ara sıra elde edilen gelirler" için toplam 6125 akçe ödüyorlardı. Gelirin 3/4'ü bir vakfa aktarılıyordu.^[9]

Son zamanlarda Dionysias ilk olarak William Waddington tarafından Süveyda olarak tanımlanmıştır.

Şehir Suriye İç Savaşı boyunca hükûmetin elindeydi ve nispeten az çatışma gördü. 28 Ekim 2012 tarihinde güvenlik güçleri şehirde toplu tutuklama kampanyası başlattı.^[10]

25 Temmuz 2018'de, o zamana kadar cephe hatlarından çok uzakta olan şehir bir dizi terör saldırısıyla sarsıldı. IŞİD'e bağlı en az 56 kişilik bir saldırgan grubu şehre girerek sokaklarda bir dizi silahlı çatışma ve intihar saldırısı düzenleyerek büyük çoğunluğu sivil olmak üzere en az 246 kişinin ölümüne yol açtı. Saldırganların birçoğunun saldırı sırasında öldüğü bildirilirken, toplam ölü sayısı en az 302'ye ulaştı.^[11] Yaşları 7 ile 60 arasında değişen 42 Dürzi IŞİD tarafından kaçırıldı ve halen esir tutuluyor. Bunlardan biri infaz edilmiş olup toplam esir sayısı 41'e yükseldi.^[12]

7 Haziran 2020'de kötüleşen ekonomik durum nedeniyle kentte hükûmet karşıtı protestolar patlak verdi. Suriye İç Savaşı sırasında tarafsız kalan kentte 2015 yılından bu yana ilk kez protestocular Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın istifasını talep etti.^[13][14] Protestolar sonucunda Başbakan İmad Hamis 11 Haziran'da görevden alındı ve yerine Hüseyin Arnus atandı.^[15]

Şubat ayında yüzlerce protestocu Süveyda'da yolsuzluğu ve kötüleşen yaşam standartlarını kınamak için sokaklara döküldü.^[16]

Şehrin eski kesiminde birçok arkeolojik alan bulunabilir:

• Dionysos-Duşara Tapınağı: Tapınakta sekiz adet iyi süslenmiş sütun hala ayaktadır.
• Aziz Sergius Bazilikası: Beşinci yüzyılda inşa edildi. Bizans mimari unsurlarına sahiptir ve çevresinde bir manastır bulunmaktadır. Bazilika Sergius'a adanmıştır.
• Küçük kilisenin kemeri: Kilisenin kendisi harap olmuş durumdadır Yerel olarak "Darağacı" (Arapça: المشنقة al-Mashnaqah) olarak bilinen ve üzüm motifli süslemelere sahip bir kemer hala ayaktadır.
• Tiyatro: Agora'nın güneyinde yakın zamanda keşfedildi.^{[ne zaman?]}

Şehirde çok sayıda antik rezervuar, kule ve hala yerel halkın yaşadığı eski Roma evleri bulunmaktadır.

Roma su kemeri, konik bir rezervuar ve daha büyük bir Roma tiyatrosu gibi eski şehrin pek çok bölümü hala kazılmaktadır.

Süveyda'nın iklimi sıcak ve ılıman olarak sınıflandırılır. Süveyda'da kış aylarında yaz aylarına göre daha fazla yağış görülür. Bu konum Köppen ve Geiger tarafından Csa olarak sınıflandırıldı. Süveyda'da ortalama sıcaklık 15,5 °C'dir. Yılda yaklaşık 323 mm yağış düşer.

Süveyda iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	10,5	11,7	15,2	20,1	25,4	29,2	30,1	30,9	29,2	26,0	19,1	12,8
Ortalama sıcaklık (°C)	6,2	7,1	10,0	13,9	18,3	21,7	22,8	23,5	21,8	18,9	13,6	8,3
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	1,9	2,6	4,8	7,8	11,3	14,2	15,6	16,1	14,4	11,8	8,1	3,9
Ortalama yağış (mm)	69	71	57	21	8	0	0	0	1	11	27	58
Kaynak: Climate-Data.org[17]

• Necat Abdüssamed, yazar, çevirmen ve kadın doğum uzmanı.

• Cebel el-Dürzi Devleti

• Şehrin haritası 20 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Google Haritalar