Şayeste Hanım

Şayeste Hanım
Şayeste Hanım
Doğum	y. 1836; Sohum, Abhazya
Ölüm	11 Şubat 1912 (75-76 yaşında); Çengelköy Sarayı, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Defin	Şehzade Ahmed Kemaleddin Türbe, Yahya Efendi Mezarlığı, İstanbul
Eş(ler)i	Abdülmecid
Çocuk(lar)ı	Naile Sultan ;
Hanedan	Inalipa (doğuştan) ; Osmanlı Hanedanı (evlilikle)
Babası	Tataş Inalipa
Annesi	Sarey Hanım
Dini	İslam

Şayeste Hanım (d. 1836 - ö. 11 Şubat 1912) Osmanlı Padişahı Abdülmecid'in onyedinci eşi.

İlk yılları

Şayeste Hanım 1836 yılında Sohum, Abhazya'da doğdu. O Abhazlar prens ailesi Inalipa'nın bir üyesiydi. Babası Prens Tataş Bey İnalipa, annesi Sarey Hanım'dır. Üç kız kardeşi Prenses Fatma Mihrifelek Hanım,^[1] Prenses Hüsnidil Hanım,^[2] ve Prenses Faruhan Hanım vardı. Sultan'ın II. Abdülhamid ikinci eşi Bedrifelek Kadınefendi'ın teyzesiydi.^[3]

Her iki ebeveyni de çocukken öldü. İstanbul'a getirilmiş, amcası kendisini ve kız kardeşi Fatma Mihrifelek Hanım'ı imparatorluk haremine emanet etmiştir. İsmi Osmanlı sarayının geleneğine göre Şayeste olarak değiştirildi.^[1]

Evlilik

Şayeste, 1852'da Abdülmecid ile evlendi.^[1] Kendisine "Yedinci İkbal" unvanı verildi. Evlendikten bir yıl sonra 3 Şubat 1853'te ilk çocuğu olan ölü doğan oğlunu dünyaya getirdi.^[4]

1853'te "Altıncı İkbal" unvanına, 1854'te "Beşinci İkbai" unvanına, 1856'da "Dördüncü İkbal" unvanına yükseldi. 30 Eylül 1856'da ikinci çocuğu Naile Sultan'i dünyaya getirdi.^[5]^[6]

1858-59'da Üsküdar'da bir cami yaptırdı.^[7] Abdülmecid'in 25 Haziran 1861'de ölümü üzerine dul kaldı.

Dulluk

Gülüstü Hanım'ın 1865 yılında ölümünden sonra, dört yaşındaki Şehzade Mehmed Vahideddin (müstakbel VI. Mehmed) ona emanet edildi. Şehzade, zorba üvey annesiyle zor günler geçirdi ve 16 yaşında, çocukluğundan beri kendisine hizmet eden üç uşakla üvey annesinin konağından ayrıldı.^[8]

1876'da^[9] Şayeste, kızı Naile Sultan ile Çerkeş Mehmed Paşa adlı bir akrabasıyla evlendi.^[10] Naile dört yıl daha sonra 7 Ocak 1882'de 25 yaşında öldü.^[5] Naile'nin ölümünden sonra Mehmed Paşa, 1889'da Sultan Abdülaziz'ın kızı Esma Sultan ile evlendi.^[11]

II. Abdülhamid döneminde Mehmed'e Çengelköy'de bir konak verildi. Mehmed, bu arsa üzerine çocukluğunu geçirdiği Şayeste için bir ev yaptırır. Geçmişte üvey annesiyle anlaşamamış olsa da onu büyütürken yaşadığı mücadeleyi unutamadı.^[12]

Şayeste Mart 1898'de Sultan II. Abdülhamid'in kızı Naime Sultan ile Gazi Osman Paşa oğlu Kemaleddin Paşa'nın düğününe katıldı.^[13]

Ayşe Osmanoğlu, anılarında, babasının hükümdarlığı döneminde Şayeste'nin Ramazan kutlamalarına katılacağını ve Rahîme Perestû Sultan.^[14]

Ölüm

Abdülmecid'in yaşayan en uzun eşlerinden olan^[15] 11 Şubat 1912'de Çengelköy Sarayı'nda yaklaşık yetmiş altı yaşındayken kızını otuz yıl geride bırakarak öldü,^[15] Yahya Efendi Mezarlığı'nda Şehzade Ahmed Kemaleddin'in türbesine defnedildi.^[10]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ ^a ^b ^c Açba 2007, s. 69.
^ Sakaoğlu 2008, s. 603.
^ Açba 2007, s. 124.
^ Uluçay 2011, s. 216.
^ ^a ^b Uluçay 2011, s. 231.
^ Brookes 2010, s. 128.
^ Haskan, Mehmet Nermi (2001). Yüzyıllar boyunca Üsküdar - Cilt 1. Üsküdar Belediyesi. s. 136. ISBN 978-9-759-76062-5.
^ Bardakçı 2017, s. 6.
^ Sakaoğlu 2008, s. 634.
^ ^a ^b Açba 2007, s. 70.
^ Sakaoğlu 2008, s. 635.
^ Bardakçı 2017, s. 7.
^ Brookes 2010, s. 160, 285.
^ Brookes 2010, s. 185.
^ ^a ^b Brookes 2010, s. 289.

Dış bağlantılar

Necdet, Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayınları. 978-9-753-29623-6.
M. Cağatay, Uluçay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ankara: Oğlak Yayınları.
Açba, Harun (2007). Kadın efendiler: 1839–1924. Profil.
Bardakçı, Murat (2017). Neslishah: The Last Ottoman Princess. Oxford University Press. s. 176. ISBN 978-9- 774-16837-6.

[FOOTNOTEAçba200769-1] Açba 2007, s. 69.

[FOOTNOTESakaoğlu2008603-2] Sakaoğlu 2008, s. 603.

[FOOTNOTEAçba2007124-3] Açba 2007, s. 124.

[FOOTNOTEUluçay2011216-4] Uluçay 2011, s. 216.

[FOOTNOTEUluçay2011231-5] Uluçay 2011, s. 231.

[FOOTNOTEBrookes2010128-6] Brookes 2010, s. 128.

[7] Haskan, Mehmet Nermi (2001). Yüzyıllar boyunca Üsküdar - Cilt 1. Üsküdar Belediyesi. s. 136. ISBN 978-9-759-76062-5.

[FOOTNOTEBardakçı20176-8] Bardakçı 2017, s. 6.

[FOOTNOTESakaoğlu2008634-9] Sakaoğlu 2008, s. 634.

[FOOTNOTEAçba200770-10] Açba 2007, s. 70.

[FOOTNOTESakaoğlu2008635-11] Sakaoğlu 2008, s. 635.

[FOOTNOTEBardakçı20177-12] Bardakçı 2017, s. 7.

[FOOTNOTEBrookes2010160,_285-13] Brookes 2010, s. 160, 285.

[FOOTNOTEBrookes2010185-14] Brookes 2010, s. 185.

[FOOTNOTEBrookes2010289-15] Brookes 2010, s. 289.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]