Җенси якынлык

Бу мәкалә кешеләрнең һәм, өлешчә, баш мийләре югары үсеш дәрәҗәдә башка имезүчеләрнең җенесара мөнәсәбәтләре дәвамында күзәтелгән җенси мәнфәгатьләре турында. Башка хайваннар өчен Йөгерү (зоология) һәм Җенси үрчү мәкаләләрен карагыз.

Җенси якынлык яки коитус (лат. sexus – җенес) — җенси теләкне канәгәтьләндерүдән ләззәт алу яки, сирәгрәк, җенси үрчү максатлары өчен хатын-кызның аналык җиңсәсесенә ир-атның җенси әгъзасы кертелүе һәм хәрәкәтләре.^[4]^[5]^[6]^[7]

Кешеләрдә үрчү максаты булмаган аналь, ораль секс һәм башка охшаш җенси кыланышлары шулай ук җенси якынлык төрләренә кертелә.^[4]^[7]^[8]. Биологик сәбәпләр аркасында, соңгылар һәм һомосексуаль җенси якынлык аркылы балага узу мөмкин түгел.

Кешеләрдән тыш, һомосексуаль җенси якынлык шулай ук бонобо, дельфин һәм шимпанзелар җәмгыятьләрендә күзәтелә.^[9] Кешеләрдә җенси якынлыкка керүнең төп сәбәбе ләззәт алу булганы кебек үк,^[10] югары үсеш дәрәҗәле баш мийләре булган әлеге имезүчеләрнең кыланышлары да әлегә шулай гына аңлатыла ала,^[11] иҗтимагый мөнәсәбәтләрен ныгытучы фактор булып санала.^[10]

Акча яки башка матди каршылыкка күрсәтелгән хезмәт буларак кылынган җенси якынлык фәхишәлек дип билгеле.

Җенси ярсу

Шулай ук карагыз: Җенси ярсу.

Катнашучы затларның барысының теләге нигезендәге кылыначак якынлык көтелгәндә яки анын дәвамында нерв системасы күзәнәкләре (нейроннар) актив хәлгә керә, йөрәк тибеше һәм кан әйләнеше үсә, җенси әгъзаларының, аеруча гениталияләрнең, тукымалары торышы үзгәрә: хатын-кызларда күкрәкләре һәм имчәкләре, ир-атларда исә Ирләр җенес әгъзасы зурая, катылык дәрәҗәләре үсә.

Бүгенге көн җәмгыятендә

Башка имезүчеләрдән аермалы буларак, кешеләр җәмгыятьләрендә, җенси мөнәсәбәтләр — никахлашуга яки җенси якынлыкка, соңгысы исә йөклелеккә һәм бала тууга китермәскә дә мөмкин. Гетеросексуаль җенси якынлыкка керүчеләр бала тудыру җаваплылыгын кабул итәргә әзер булмаганда (җенес орлыгының күкәй белән берләшүне туктату максатлы) яки венерик авыруларны парга тапшырмау / үзенә йоктырмау максаты белән (тән сыекчаларының бер-берсесенең җенси системасына керүләренә юл куймау өчен) ир кешеләр үз җенси әгъзасына презерватив кияләр.

Әдәбиятта

Балигъ булган кешеләрнең тормышында җенси якынлыкның зур биологик һәм психологик әһәмиятлелеге, кешеләр җәмгыятендәге хәленә тәэсире аркасында, тарих буенча бу мәсьәләләргә бар мәдәниятләрдә дә игътибар зур булган, бәйле белем һәм тәҗрибә буыннан буынга тапшырылган.

Бүгенге көнгә кадәр сакланган иң борынгы якынлык кылу кулланмасы (en) буларак Борынгы Греция чорында Оцименес кызы Филенис (en) исеменнән язылган — галимнәр авторлыгын б.э.к. V-IV гасырларда яшәгән афиналы софист Поликратка (en) бәйли.
Һиндстан мәдәниятендә охшаш мәсьәләләр кимендә б.э.к. VII гасырдан бирле туплана һәм сөйләм һәм язу юлы белән тапшырыла торган Камашастра (en) тәгълиматы һәм практик киңәшләре Кама Сутра (en) исемле әсәр аркылы безгә ирешә.
Кытайлар мәдәният нигезе булган Даочылыкта үз спермасын югалтмыйча җенси якынлык кыла алган олы ир, җенси ярсу хәлендә үзен эякуляциядән тота алмаган яшь ир-аттан өстен дип билгеләнә.
Гарәп телендә язылган иң танылган җенси якынлык кулланмасы һәм эротик әсәре буларак Мөхәммәд ибн Мөхәммәд әл-Нәфзавиның Тойгылар шатлыгының хуш исле бакчасы (XV гасыр) булып тора.

Галерея

Тарихи рәсемнәр

Җенси якынлык (мезолит/неолит), Италиянең Чето, Чимберго һәм Паспардо тарихи рәсемнәр тыюлыгы.

Җенси якынлык (бронза гасыр, Швециядәге Танум җирлеге таш рәсемнәре

Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы Бөтендөнья мирасы объекты.

Эротик сәхнәләр белән сурәтләнгән табак, Борынгы Греция, як. 510 ел (б. э. к.).

"Җайдак" позасы, Ветти йорты дивар рәсеме, Помпеи (Борынгы Рим), 62–79 ел (б. э. к.)

Һиндлыларның борынгы «Кама сутра» әсәрендәге җенси якынлык сурәте.

Лесбиан шунгасы, Кацусика Хокусай әсәре, Япония

Оклахоманың (АКШ) җирле халыкларының берсе булган Сак-Фокс милләтенең ике-җанлы кешеләр һомосексуаль җенси якынлык мөрәсим-биюе рәсеме, Джордж Катлин, XIX гасыр, Смитсониан музее, Вашингтон.

Иң еш кулланылган "миссионер" позасы,^[3]^[12] Эдуард-Анри Авриль рәсеме, 1892 ел.

"Затларның берләшүен" тасвирлаучы Даочылык сексуаль практикалары басмасыннан Таң династиясе сәнгәть стилендә сурәт.

Шулай ук карагыз

	Биология порталы
	Фән порталы

Commons

Викиҗыентыкта бу тема буенча

медиафайллар тупланмасы

Җенес
Җенсият
Поллюция
Кешедә һәм баш мие үсеше дәрәҗәсе югары булган башка имезүчеләрдә җенси мөнәсәбәт һәм җенси якынлык үзенчәлекләрен билгеләүче нейробиологик механизмнарының тирәнтен тасвирлануы өчен Comportement érotique (фр.) мәкаләсен кара.

Искәрмәләр һәм әдәбият

↑ (1972) «A biomechanical interpretation of the pelvis of Australopithecus». Folia Primatologica 18 (1): 1–19. DOI:10.1159/000155465. PMID 4658666.
↑ Homosexual Activity Among Animals Stirs Debate, National Geographic (22 July 2004) Retrieved 6 November 2007
↑ ^3,0 ^3,1 Keath Roberts (2006). Sex. Lotus Press. p. 145. ISBN 8189093592. https://books.google.com/?id=zDS9kC03x2IC&pg=PA145&lpg=PA145. Retrieved August 17, 2012.
↑ ^4,0 ^4,1 Kar (2005). Comprehensive Textbook of Sexual Medicine. Jaypee Brothers Publishers. pp. 107–112. ISBN 8180614050, 9788180614057. http://books.google.com/?id=YxcjMPbGHQIC&pg=PA107&lpg=PA107&dq=Sexual+intercourse+%28coitus,+coition,+copulation,+mating%29+refers+to#v=onepage&q=Sexual%20intercourse%20%28coitus%2C%20coition%2C%20copulation%2C%20mating%29%20refers%20to&f=false. Retrieved September 4, 2012. (үле сылтама)
↑ Sexual intercourse. en:Collins Dictionary. September 5, 2012 тикшерелгән.
↑ Sexual intercourse. en:Encyclopædia Britannica. September 5, 2012 тикшерелгән.
↑ ^7,0 ^7,1 Sexual Intercourse. health.discovery.com. әлеге чыганактан 2008-08-22 архивланды. 2008-01-12 тикшерелгән.
↑ The Gender of Sexuality: Exploring Sexual Possibilities; Page 76 – Virginia Rutter, en:Pepper Schwartz – 2011
↑
- Diamond, Jared (1991). The Rise and Fall of the Third Chimpanzee. Radius. pp. 360 pages. ISBN 0091742684. https://books.google.com/books?id=PQVFAQAAIAAJ. Retrieved 2015-10-21.
- de Waal, Frans. Bonobo Sex and Society, 'en:Scientific American', бит 82–86.
- Bruce, Bagemihl (1999). Biological Exuberance: Animal Homosexuality and Natural Diversity. Macmillan. pp. 768 pages. ISBN 1466809272. https://books.google.com/books?id=tmFJ1LhbVWcC. Retrieved 2015-10-21.
- (August 2009) «Same-sex sexual behavior and evolution». Trends Ecol. Evol. (Amst.) 24 (8): 439–46. DOI:10.1016/j.tree.2009.03.014. PMID 19539396.
↑ ^10,0 ^10,1 Diamond, Jared (1991). The Rise and Fall of the Third Chimpanzee. Radius. pp. 360 pages. ISBN 0091742684. https://books.google.com/books?id=PQVFAQAAIAAJ. Retrieved 2015-10-21.
↑ Balcombe, Jonathan (2006). Pleasurable Kingdom: Animals and the Nature of Feeling Good. en:Palgrave Macmillan. pp. 106–118. ISBN 0230552277. https://books.google.com/books?id=MyKox3YXI1kC&pg=PA106. Retrieved 2015-10-21.
↑ Wayne Weiten; Margaret A. Lloyd; Dana S. Dunn; Elizabeth Yost Hammer (2008). Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in the 21st Century. en:Cengage Learning. pp. 422–423. ISBN 0495553395. https://books.google.com/books?id=Y6QRJb40C84C&pg=PA422&lpg=PA422. Retrieved January 5, 2012. "Vaginal intercourse, known more technically as coitus, involves inserting the penis into the vagina and (typically) pelvic thrusting. ... The man-above, or "missionary," position is the most common [sex position]."

Mişel Fuko. Seks 2012 елның 22 февраль көнендә архивланган. // Həzzin istifadəsi. Cazibədarlığın tarixi. T. 2. SPb.: Akademiya proekti, 2004, s. 57-98.
Alen de Libera. Seks və asudə vaxt 2012 елның 22 февраль көнендә архивланган. // De Libera Alen. Orta əsrlərin düşüncəsi. — M.: Praksis, 2004, s. 134—206.

[1] (1972) «A biomechanical interpretation of the pelvis of Australopithecus». Folia Primatologica 18 (1): 1–19. DOI:10.1159/000155465. PMID 4658666.

[2] Homosexual Activity Among Animals Stirs Debate, National Geographic (22 July 2004) Retrieved 6 November 2007

[Roberts-3] 3,0 ^3,1 Keath Roberts (2006). Sex. Lotus Press. p. 145. ISBN 8189093592. https://books.google.com/?id=zDS9kC03x2IC&pg=PA145&lpg=PA145. Retrieved August 17, 2012.

[Kar-4] 4,0 ^4,1 Kar (2005). Comprehensive Textbook of Sexual Medicine. Jaypee Brothers Publishers. pp. 107–112. ISBN 8180614050, 9788180614057. http://books.google.com/?id=YxcjMPbGHQIC&pg=PA107&lpg=PA107&dq=Sexual+intercourse+%28coitus,+coition,+copulation,+mating%29+refers+to#v=onepage&q=Sexual%20intercourse%20%28coitus%2C%20coition%2C%20copulation%2C%20mating%29%20refers%20to&f=false. Retrieved September 4, 2012. (үле сылтама)

[Collins-5] Sexual intercourse. en:Collins Dictionary. September 5, 2012 тикшерелгән.

[britannica.com-6] Sexual intercourse. en:Encyclopædia Britannica. September 5, 2012 тикшерелгән.

[health.discovery.com-7] 7,0 ^7,1 Sexual Intercourse. health.discovery.com. әлеге чыганактан 2008-08-22 архивланды. 2008-01-12 тикшерелгән.

[8] The Gender of Sexuality: Exploring Sexual Possibilities; Page 76 – Virginia Rutter, en:Pepper Schwartz – 2011

[Non-human-9] 
Diamond, Jared (1991). The Rise and Fall of the Third Chimpanzee. Radius. pp. 360 pages. ISBN 0091742684. https://books.google.com/books?id=PQVFAQAAIAAJ. Retrieved 2015-10-21.

de Waal, Frans. Bonobo Sex and Society, 'en:Scientific American', бит 82–86.

Bruce, Bagemihl (1999). Biological Exuberance: Animal Homosexuality and Natural Diversity. Macmillan. pp. 768 pages. ISBN 1466809272. https://books.google.com/books?id=tmFJ1LhbVWcC. Retrieved 2015-10-21.

(August 2009) «Same-sex sexual behavior and evolution». Trends Ecol. Evol. (Amst.) 24 (8): 439–46. DOI:10.1016/j.tree.2009.03.014. PMID 19539396.

[10] Diamond, Jared (1991). The Rise and Fall of the Third Chimpanzee. Radius. pp. 360 pages. ISBN 0091742684. https://books.google.com/books?id=PQVFAQAAIAAJ. Retrieved 2015-10-21.

[11] Waal, Frans. Bonobo Sex and Society, 'en:Scientific American', бит 82–86.

[12] Bruce, Bagemihl (1999). Biological Exuberance: Animal Homosexuality and Natural Diversity. Macmillan. pp. 768 pages. ISBN 1466809272. https://books.google.com/books?id=tmFJ1LhbVWcC. Retrieved 2015-10-21.

[13] (August 2009) «Same-sex sexual behavior and evolution». Trends Ecol. Evol. (Amst.) 24 (8): 439–46. DOI:10.1016/j.tree.2009.03.014. PMID 19539396.

[Diamond-10] 10,0 ^10,1 Diamond, Jared (1991). The Rise and Fall of the Third Chimpanzee. Radius. pp. 360 pages. ISBN 0091742684. https://books.google.com/books?id=PQVFAQAAIAAJ. Retrieved 2015-10-21.

[Balcombe-11] Balcombe, Jonathan (2006). Pleasurable Kingdom: Animals and the Nature of Feeling Good. en:Palgrave Macmillan. pp. 106–118. ISBN 0230552277. https://books.google.com/books?id=MyKox3YXI1kC&pg=PA106. Retrieved 2015-10-21.

[Weiten,_2008-12] Wayne Weiten; Margaret A. Lloyd; Dana S. Dunn; Elizabeth Yost Hammer (2008). Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in the 21st Century. en:Cengage Learning. pp. 422–423. ISBN 0495553395. https://books.google.com/books?id=Y6QRJb40C84C&pg=PA422&lpg=PA422. Retrieved January 5, 2012. "Vaginal intercourse, known more technically as coitus, involves inserting the penis into the vagina and (typically) pelvic thrusting. ... The man-above, or "missionary," position is the most common [sex position]."

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]