Share to:

 

Cải họ Tiên Ti sang họ Hán

Việc thay đổi họ Tiên Ti thành họ Hán là một phần của công cuộc Hán hóa các dân tộc Ngũ Hồ, bắt đầu từ khi nhà Tây Tấn sụp đổ năm 316 khi kinh đô Trường An rơi vào tay Lưu Diệu của nhà Hán Triệu. [1] [2] Việc Hán hoá đạt đến đỉnh cao cường độ dưới thời Bắc Nguỵ Hiếu Văn Đế của triều đại Bắc Ngụy vào năm 496. [2]

Cơ sở

Để chính thức hóa việc Hán hóa, một số hành động đã được Hiếu Văn Đế thực hiện trước khi đổi họ, bao gồm: [2]

  • Năm 493, kinh đô được chuyển đến Lạc Dương, gần với đồng bằng nông nghiệp của người Hán hơn và xa rời nguồn gốc du mục.
  • Vào năm 494, trang phục du mục bị bãi bỏ.
  • Vào năm 495, ngôn ngữ du mục trong triều đình bị bãi bỏ.

Thay đổi

Bắc Ngụy ra lệnh rút gọn những họ Tiên Ti có từ hai đến ba âm tiết thành một đến hai âm tiết, chuyển thành họ Hán. Các nhà sử học sau này, bao gồm cả Nguỵ Thâu, một sử gia nhà Bắc Ngụy, tác giả của Ngụy Thư, nhận thấy rằng tên viết tắt theo kiểu Hán dễ viết hơn. Do đó, ông sử dụng cả họ đã Hoá hoá sau năm 496 ngay cả khi mô tả các sự kiện liên quan đến Bắc Ngụy trước năm 496.

Năm 534, Bắc Ngụy bị chia cắt thành Đông NguỵTây Nguỵ, dưới quyền hai quyền thần lầ lượt là Vũ Văn TháiCao Hoan. Vũ Văn Thái, cũng là một người Tiên Ti, đã cố gắng đảo ngược những thay đổi tên này và khôi phục lại tên gọi của người Tiên Ti. Vũ Văn Thái còn ra lệnh cho các quan lại và tướng lĩnh người Hán phải đổi ngược họ Hán thành họ Tiên Ti. Một số tướng lĩnh và quan chức đã đổi lại tên của họ thành họ Tiên Ti theo yêu cầu này, bao gồm cả người sẽ thống nhất Trung Quốc sau này là Tuỳ Văn Đế Dương Kiên (楊堅), phải cải sang tên Tiên Ti là Fuluruqen (普六茹堅, Phổ Lục Như Kiên),

Năm 557, Vũ Văn Giác, con trai Vũ Văn Thái, chính thức lật đổ nhà Tây Nguỵ để tự lập làm hoàng đế nhà Bắc Chu. Năm 577, Bắc Chu Vũ Đế Vũ Văn Ung sau khi thống nhất được miền Bắc, tiến tới thống nhất Trung Hoa thì một ngột qua đời. Con trai là Tuyên Đế Vũ Văn Uân để cho triều chính rơi vào tay nhạc phụ là Dương Kiên, một người Hán. vào gần cuối thời Bắc Chu đã khôi phục vĩnh viễn việc sử dụng tên Hán cho cả người Hán và Tiên Ti. Dương Kiên đã khôi phục vĩnh viễn việc sử dụng họ Hán cho cả người Hán và Tiên Ti. Để thỏa hiệp, có một số trường hợp ngoại lệ, ví dụ, gia tộc của vợ Dương Kiên là Hoàng hậu Độc Cô vẫn giữ nguyên họ Tiên Ti là Độc Cô và không đổi họ thành Lưu nữa.

Họ tương ứng

Dưới đây là danh sách các họ Tiên Ti được cải thành họ Hán:

Họ Tiên Ti Họ Hán tương ứng Chú thích
Hán Việt Pinyin Hán tự Hán Việt Pinyin Hán tự
Thác Bạc Tàbá 拓拔 Nguyên Yuán Họ hoàng tộc nhà Bắc Ngụy
Ất Chiên Yǐzhān 乙旃 Thúc Tôn Shūsūn 叔孫
Bạt Bạt Bába 拔拔 Trưởng Tôn Zhǎngsūn 長孫
Bạt Liệt Lan Bálièlán 拔列蘭 Lương Liáng
Bát Lược Bōlüè 撥略
Bộ Lục Cô Bùliùgū 步六孤 Lục
Bộc Lan Púlán 僕闌 Phó
Đạt Hề Dáxī 達奚 Hề
Độc Cô Dúgū 獨孤 Lưu Liú Sau được Tuỳ Văn Đế chấp thuận giữ nguyên
Hạ Lại Hèlài 賀賴 Hạ
Hạ Lâu Hèlóu 賀樓 Lâu Lóu
Hệ Sỹ Hợi Xìqíhǎi 係俟亥 Hợi Hǎi
Hột Cốt Gégǔ 紇骨 Hồ
Khâu Đôn Qiūdūn 丘敦 Khâu Qiū
Khâu Mục Lăng Qiūmùlíng 丘穆陵 Mục
Ngốc Phát Tūfà 秃髮 Nguyên Yuán
Nhược Can Ruògān 若干 Cẩu Gǒu
Nhược Khẩu Dẫn Ruòkǒuyǐn 若口引 Khấu Kòu
Phổ Chu Zhōu
Sất La Chìluó 叱羅 La Luó
Thị Liên Shìlián 是連 Liên Lián
Uất Trì Yùchí 尉遲 Uất Sau được chấp thuận giữ nguyên
Vật Nữu Vu Wùnǐuyú 勿忸于 Vu

Một số họ Tiên Ti không bị thay đổi

Một số bộ lớn của người Tiên Ti vẫn được giữ nguyên họ cũ mà không bị cải sang họ Hán. Việc này có thể do Hiếu Văn Đế đánh giá các họ này có mức độ giống người Hán đến một chừng mực không cần phải thay đổi. Những họ này bao gồm:

Hán Việt Pinyin Hán tự
Thổ Dục Hồn Tǔyùhún 吐谷渾
Hạ Nhược Hèruò 賀若
Na
Dữu

Xem thêm

Tham khảo

  1. ^ Ngụy Thư trang 113
  2. ^ a b c Branner, David Prager. [2006] (2006). Nhà xuất bản John Benjamins. The Chinese Rime Tables: Linguistic Philosophy And Historical-comparative. ISBN 90-272-4785-4 Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “Branner” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác

Liên kết ngoài

Information related to Cải họ Tiên Ti sang họ Hán

Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya