A chîjes trawéyes

A shijhes trawêyes (noveles)

A chîjes trawéyes (A shijhes trawêyes), c' est ene ramexhnêye di noveles da Émile Gilliard. Elle a vudî e 1996, dins on limero speciå des «Cayés walons» (59inme anêye, lº 11, nôvimbe 1996).

Pus tård, ces noveles la ont stî rprijhes dins l' live Paskéyes d’ avaur ci.

C' est po ç' sicrijhaedje la et po « On vî fizik eruni » k' Émile Gilliard a wangnî l' pris d' prôze del Federåcion Walonreye-Brussele.

I gn a cénk noveles dins l' live :

• Li comére do pus vî dès fis : ene coûte istwere, ki s' passe dandjreus å tins d' ådjourdu oudonbén gn a waire di tins, pask' ele conte li djoû k' on djonne ome a vnou prezinter s' mayon a s' famile. D’ aboird ci n' est nén come dins l' vî tins, cwand i faleut dmander ås parints po cmincî a frecanter avou ene sakî.
• Li p'tit Blanc do Trî-al-Mote : ene novele ki cåze d' on vraiy arnåjhe k' est divnou corå a l' eglijhe, et di çk' i s' a passé adon li djoû do Bon vénrdi.
• Zîr : ene novele di stîle « emacralé reyalisse », ki raconte çk' i s' a passé li djoû ki Zîr, èn ome k' a les djambes xhalêyes, a morou.
• Li Tôr : l' istwere d' on drole di vike-tot-seu, ki cåze bén et k' a moussî å consey comunå.
• Gusta, l' tchiproule èt tote si pèkéye : ene novele ki raconte comint l' oteur, Émile Gilliard lu minme, a rescontré dins s' djårdén ene tchîproûle ki comprind et ki sait lére li walon. C' est ene novele ki cåze del filozofeye ecolodjisse et k' mostere ki Gilliard veyeut voltî les biesses et l' evironmint. I scrît :

Cès p'titès bièsses-là, tot l' monde si daure dissus. On 'nn' a peû. On lès vout distrûre come on distrût lès mouchons qui bètchenut lès cèrénjes ou lès r'nauds qui scrotenut lès pouyes. On vout ièsse mêsse di tot. Come si l' têre ni sèréve qui da nos-ôtes èt qu'i-gn-âréve qui nos-ôtes qui sièvréve a one saqwè.^[1]

I gn a on motî d' ene pådje al difén do live.

1. ↑ Émile Gilliard, A chîjes trawéyes (Cayés walons, 59inme anêye, lº 11, nôvimbe 1996), p. 170.