Анікшчэй

Горад Анікшчэй літ.: Anykščiai Герб Сцяг Краіна  Літва Павет Уцянскі Раён Анікшчэйскі Сянюнія Анікшчэйская Каардынаты 55°32′04″ пн. ш. 25°06′26″ у. д.HGЯO Заснаваны 1442 Горад з 1956 Вышыня цэнтра 75 м і 74 м Насельніцтва ▲8 638 чал. (1 студзеня 2023)[1] Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Тэлефонны код (+370) 458 Паштовыя індэксы LT-29001 Анікшчэй на карце Літвы

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Анікшчэй (літ.: Anykščiai, беларуская назва — Ані́кшты^[2]) — горад у паўночнай Літве. Адміністрацыйны цэнтр Анікшчэйскага раёна Уцянскага павета.

Праз горад праходзіць чыгунка Панявежыс — Швянчоніс. Размешчаны за 100 км ад Вільні і за 52 км ад Уцяны, на рацэ Швянтойі (Святой, прыток Віліі). Анікшчэй знаходзяцца ў этнаграфічным рэгіёне Аўкштота.

Першыя згадкі паселішча датаваны 1442 годам^[3]. У XVI ст. пабудаваны двор Радзівілаў. Магдэбургскае права Анікшты атрымалі 17 студзеня 1792 года прывілеем вялікага князя Станіслава Аўгуста Панятоўскага.

Пасля падзелаў Рэчы Паспалітай горад апынуўся ў складзе Расійскай імперыі. Жыхары горада актыўна ўдзельнічалі ў паўстаннях 1830—1831 і 1863—1864 гадоў, а ў наваколлі горада дзейнічала майстэрня па вытворчасці зброі для паўстанцаў.

У 1902 годзе пабудавана водная электрастанцыя. Большасць насельніцтва Анікштаў была яўрэямі, якія практычна ўсе знішчаны нацыстамі у гады Другой сусветнай вайны. Пасля 1920 года Анікшты ў складзе Літоўскай рэспублікі, з 1940 года ў складзе Літоўскай ССР. З 1990 года ў складзе Літоўскай Рэспублікі.

• Яўген Анішчанка. Вялікае Княства Літоўскае ў сярэдзіне XVIII ст. (карта) // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 28—29. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.
• Onikszty // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VII: Netrebka — Perepiat (польск.). — Warszawa, 1886. — S. 534.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Анікшчэй