Валянцін Іванавіч Даніловіч

Валянцін Іванавіч Даніловіч
Дата нараджэння	15 лютага 1936(1936-02-15)
Месца нараджэння	Калодзішчы, Калодзішчанскі сельсавет, Менскі раён, Беларусь
Дата смерці	20 мая 1970(1970-05-20) (34 гады)
Месца смерці	Крым, УССР, СССР
Альма-матар	Маскоўскі авіяцыйны інстытут
Месца працы	Дзяржаўны лётна-даследчы цэнтр Міністэрства абароны імя В. П. Чкалава[d] Лётна-даследчы інстытут імя М. М. Громава[d]
Род войскаў	выпрабавальнік парашутнай і касмічнай тэхнікі
Званне	старшы інжынер-лейтэнант
Узнагароды і званні

Валянцін Іванавіч Даніловіч (15 лютага 1936, Калодзішчы, Мінскі раён, Мінская вобласць, БССР — 20 мая 1970, Крым) — савецкі выпрабавальнік парашутнай і касмічнай тэхнікі, майстар парашутнага спорту СССР^[d]. Шасціразовы рэкардсмен свету па парашутным спорце^[1]. Першы чалавек у свеце, які пабываў у стане бязважкасці ў самалёце-лабараторыі^[2][3].

Нарадзіўся ў сям’і вайскоўца Івана Іосіфавіча і хатняй гаспадыні Марыі Данілаўны Даніловічаў. Дзед працаваў старшынёй калгаса ў Негарэлым, быў расстраляны як польскі шпіён^[4].

У дзяцінстве пераехаў з сям’ёй у вёску Дубовы Лог, дзе пайшоў у школу. Потым жыў у Асіповічах, Лапічах, скончыў школу на Сахаліне.

У 1954 годзе паступіў у Маскоўскі авіяцыйны інстытут, падчас навучання захапіўся парашутным спортам. 11 лютага 1956 года ўстанавіў свой першы сусветны рэкорд у скачках з парашутам на дакладнасць прызямлення. У 1957 годзе стаў удзельнікам сусветнага парашутнага групавога рэкорда.

Падчас вучобы ў інстытуце пачаў займацца фатаграфіяй, удзельнічаў у фотавыстаўках, стаў адным з піянераў паветранай здымкі з замацаваным на ахоўным шлеме фотаапаратам^[4]. У 1961 годзе скончыў інстытут па спецыяльнасці «інжынер-электрамеханік», пасля чаго працаваў інжынерам-канструктарам у навукова-даследчым інстытуце парашутабудаўніцтва.

У 1962 годзе ўдзельнічаў ва ўстанаўленні двух сусветных парашутных групавых рэкордаў.

У жніўні 1963 — красавіку 1965 года працаваў старшым інжынерам і парашутыстам-выпрабавальнікам Лётна-даследчага інстытута імя М. М. Громава^[d]. Выканаў чатыры катапультаванні і каля пяцідзесяці выпрабавальных скачкоў з парашутам. Правёў выпрабаванні некалькіх тыпаў парашутаў і катапультнага крэсла К-5.

У чэрвені 1964 года напісаў заяву камандуючаму Ваенна-паветранымі сіламі СССР, галоўнаму маршалу авіяцыі Канстанціну Вяршыніну з просьбай уключыць яго для палёту ў космас у якасці інжынера і кінааператара.

У рамках падрыхтоўкі да першага выхаду чалавека ў адкрыты космас Сяргей Каралёў паставіў задачу выпрабаваць адмысловы скафандр і шлюзавую камеру, якія ў самыя кароткія тэрміны былі сканструяваны і выраблены пад кіраўніцтвам Гая Севярына^[d].

Валянцін Даніловіч выпрабоўваў і адпрацоўваў сістэму шлюзавання і выхаду ў адкрыты космас^[3]. Для стварэння бязважкасці выкарыстоўваўся самалёт Ту-104, усярэдзіне якога знаходзіўся макет касмічнага карабля «Усход-2^[d]» са шлюзавай камерай. Лётчык разганяў самалёт да максімальнай хуткасці, браў штурвал «на сябе» і адразу ж «ад сябе»: Ту-104 рабіў «доўгую горку» — ляцеў па «парабале Кеплера». На вяршыні парабалы на 30 секунд стваралася бязважкасць — выпрабавальнік павісаў у паветры, пасля чаго самалёт зноў прымаў гарызантальны палёт, і выпрабавальнік падаў на падлогу^[1].

У 1965 годзе перайшоў на службу ў Дзяржаўны навукова-даследчы інстытут ВПС імя В. П. Чкалава^[d], дзе працягваў выпрабоўваць парашуты і катапультавыя крэслы. На працягу жыцця зрабіў каля 1000 парашутных скачкоў, 6 спроб катапультавання, удзельнічаў ва ўстанаўленні 3 сусветных парашутных рэкордаў^[1].

20 мая 1970 года Валянцін Даніловіч выпрабоўваў новае катапультнае крэсла К-36^[d] на палігоне пад Феадосіяй. З-за памылкі штурмана Су-7^[d] ён прызямліўся не на сушы, а ў заліве, заблытаўся ў стропах і захлынуўся. Лекары засведчылі смерць ад утаплення. Па іншай версіі, у час катапультавання лётчык атрымаў пералом пазваночніка, што замінала яму дзейнічаць у вадзе^[4].

У далейшым за паспяховае выпрабаванне катапультнага крэсла К-36 быў узнагароджаны званнем Героя Савецкага Саюза Алег Хамутоў^[d][1].

Узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі, медалямі. У 1956 годзе прысвоена званне майстара парашутнага спорту СССР^[d].

У 1994 годзе ў музеі школы № 2 горада Асіповічы адкрыўся пакой, прысвечаны Валянціну Даніловічу^[5].

У 2001 годзе камандуючы паветрана-дэсантнымі войскамі Расіі генерал-палкоўнік Георгій Шпак звярнуўся да Прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі з просьбай пасмяротна прысвоіць Валянціну Даніловічу званне Героя Беларусі «за вялікі ўнёсак у стварэнне і выпрабаванне новых узораў парашутна-дэсантнай тэхнікі, праяўленыя пры гэтым высокае прафесійнае майстэрства, мужнасць і гераізм»^[1][4].

• Беларуская Савецкая Энцыклапедыя. У 12 т. Т. 4. Графік — Зуйка / Рэдкал.: П. У. Броўка (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1971. — 608 с.: іл., карты. — С. 138