Першамайская вуліца (Мінск)

Першамайская вуліца
Мінск
Першамайская вуліца; Мінск
Агульная інфармацыя
Краіна	Беларусь
Горад	Мінск
Раён	Ленінскі, Партызанскі
Працягласць	1,2 ± 0,1 км;
Ранейшыя назвы	Вясёлая
Паштовы індэкс	220030, 220034, 220088
Код вуліцы	633
	на Яндэкс.Картах
	на Картах Google
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Першамайская вуліца — вуліца ў Ленінскім і Партызанскім раёнах Мінска, частка другога траспартнага кольца сталіцы. Перасякае раку Свіслач.

Праходзіць паралельна праспекту Незалежнасці. Перасякае вуліцы: Чырвонаармейскую, Захарава.

Да вуліцы прылягаюць Цэнтральны дзіцячы парк імя Максіма Горкага і сквер Сімона Балівара. Па вуліцы арганізаваны трамвайны рух. Уваходзіць у лік найдаражэйшых жылых вуліц Мінска.

Гісторыя

На карце Мінска 1858 года вуліца была ўжо пазначана і праходзіла па паўднёва-усходняй мяжы горада.^[3] Гістарычная назва вуліцы — Вясёлая.^[4] Недалёка ад вуліцы знаходзіліся вайсковыя казармы, склады, шпіталь. Існуе меркаванне, што сваю назву вуліца атрымала з-за вялікай колькасці піцейных дамоў і вайскоўцаў, якія вясёла бавілі тут час з жанчынамі лёгкіх паводзін.^[5]

Пасля рэвалюцыі ў 1923 годзе^[6] вуліца атрымала назву Першамайскай. У спадарожніку па Мінску (1930 г.)^[7] і на гарадской карце 1934 года^[8] вуліца ўжо пазначана з новай назвай.

У час нацысцкай акупацыі Першамайская была сярод нешматлікіх вуліцаў, якія захавалі сваю назву.^[9]

У сучаснай гарадской гісторыі вуліца найбольш гучна ўзгадвалася ў 1999 годзе, калі тут на перакрыжаванні з вуліцай Пуліхава 17 кастрычніка адбылася жорсткая сутычка паміж удзельнікамі «Маршу свабоды» і міліцыяй,^[10] а таксама ўвесну 2013 года, калі жыхары раёна дамагліся скасавання плана будаўніцтва на набярэжнай Свіслачы ля скрыжавання з вуліцай Пуліхава шматфункцыянальнага культурна-забаўляльнага цэнтра «Park Avenue»^[11].

Забудова

Забудова вуліцы незвычайная ў тым сэнсе, што дамы з няцотнымі нумарамі размешчаныя толькі на другой палове вуліцы, на адлегласці ў паўкіламетра ад яе пачатку. Таксама цікавай асаблівасцю вуліцы з’яўляецца тое, што незвычайна вялікая колькасць будынкаў на ёй пабудаваныя ў гады, якія заканчваюцца на «8».^[12]

№ 24 корпус 1 — жылы дом з крамай «Трыкатаж» (архітэктар Э. Святлова)^[13].

Далягляды вуліцы

Від на паўночны ўсход ад перакрыжавання вуліцы з Чырвонаармейскай
Від поўдзень ад перакрыжавання вуліцы з вуліцай Янкі Купалы
Від на мост цераз раку Свіслач з боку парку імя Горкага
Від на паўночны захад на раку Свіслач з масту па вуліцы Першамайскай
Від на паўднёвы захад ад перакрыжавання вуліцы з вуліцай Фрунзэ

Зноскі

↑ Паштовыя аддзяленні па вуліцы Першамайскай (нявызн.). Белпошта. Праверана 1 лістапада 2013.(недаступная спасылка)
↑ Даведнік вуліц па г.Мінску на 28.03.2012.
↑ Старая карта Мінска —1858 г. (нявызн.)(недаступная спасылка). karty.by (1 лістапада 2013). Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2016. Праверана 28 чэрвеня 2018.
↑ Тапанімія вуліц і плошчаў Мінска ў ХІХ — пачатку ХХ стагоддзя (нявызн.)(недаступная спасылка). Беларускі калегіюм (16 жніўня 2013). Архівавана з першакрыніцы 12 красавіка 2012. Праверана 28 чэрвеня 2018.
↑ Мінск пачатку 20 стагоддзя. Франты і «матылькі» начнога горада. (нявызн.)(недаступная спасылка). Tut.by (1 лістапада 2013). Архівавана з першакрыніцы 6 жніўня 2020. Праверана 28 чэрвеня 2018.
↑ «Вся Белоруссия». Адресно-справочная книга и календарь на 1923 г. «Белтрестпечать». Минск. 1923 г. C. 176.
↑ Спадарожнік па Мінску 1930 г. (нявызн.)(недаступная спасылка). pravapis.org (16 жніўня 2013). Архівавана з першакрыніцы 27 чэрвеня 2017. Праверана 28 чэрвеня 2018.
↑ План Мінска 1934 г. (нявызн.). karty.by (14 жніўня 2012).(недаступная спасылка)
↑ Карта Мінска (час акупацыі 1941-1944 г.) (нявызн.)(недаступная спасылка). http://wwii-photos-maps.com+(1 лістапада 2013). Архівавана з першакрыніцы 20 ліпеня 2018. Праверана 28 чэрвеня 2018.
↑ Мінск, вуліца Першамайская, 18. «Марш свабоды» (нявызн.). Радыё Свабода (18 снежня 2009). Праверана 1 лістапада 2012.
↑ .Жыхары вуліцы Пуліхава адстаялі набярэжную Свіслачы (нявызн.). Наша Ніва (7 мая 2013). Праверана 16 жніўня 2013.
↑ 1918 г. — дамы 2 і 4; 1948 г. — дамы 6, 6а, 8, 8а, 10; 1958 г. — дом 20; 1978 г. — дом 20/2.
↑ Архитекторы Советской Белоруссии: Биогр. справочник / Союз архитекторов БССР; Сост. В. И. Аникин и др. — Мн.: Беларусь, 1991. — 262 с. — ISBN 5-338-00611-1. (руск.)

Літаратура

Шыбека З. В., Шыбека С. Ф. Мінск: Старонкі жыцця дарэв. горада / Пер. з рускай мовы М. Віжа; Прадмова С. М. Станюты. — Мн.: Полымя, 1994.— 341 с. [1] асобн. арк. карт.: іл. ISBN 5-345-00613-X.
Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Мінска. У 4 кн. Кн. 1-я. — Мн.: БЕЛТА, 2001. — 576 с.: іл. — ISBN 985-6302-33-1.
Гісторыя Мінска. 1-е выданне. — Мінск: БелЭн, 2006.— 696 с. ISBN 985-11-0344-6.
И.П. Шамякин (гл. ред.)и др. (1983). Мінск: энцыкларедычны даведнік. Мінск: Минск: Энцикл. справочник. p. 467.
Сацукевіч, Іван. Тапанімія вуліц і плошчаў Мінска ў ХІХ — пачатку ХХ стст. Архівавана 12 красавіка 2012. // «Беларускі калегіюм», 4 чэрвеня 2008.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Першамайская вуліца (Мінск)

[1] Паштовыя аддзяленні па вуліцы Першамайскай (нявызн.). Белпошта. Праверана 1 лістапада 2013.(недаступная спасылка)

[nalog-2] Даведнік вуліц па г.Мінску на 28.03.2012.

[skm-3] Старая карта Мінска —1858 г. (нявызн.)(недаступная спасылка). karty.by (1 лістапада 2013). Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2016. Праверана 28 чэрвеня 2018.

[sac-4] Тапанімія вуліц і плошчаў Мінска ў ХІХ — пачатку ХХ стагоддзя (нявызн.)(недаступная спасылка). Беларускі калегіюм (16 жніўня 2013). Архівавана з першакрыніцы 12 красавіка 2012. Праверана 28 чэрвеня 2018.

[…-5] Мінск пачатку 20 стагоддзя. Франты і «матылькі» начнога горада. (нявызн.)(недаступная спасылка). Tut.by (1 лістапада 2013). Архівавана з першакрыніцы 6 жніўня 2020. Праверана 28 чэрвеня 2018.

[6] «Вся Белоруссия». Адресно-справочная книга и календарь на 1923 г. «Белтрестпечать». Минск. 1923 г. C. 176.

[7] Спадарожнік па Мінску 1930 г. (нявызн.)(недаступная спасылка). pravapis.org (16 жніўня 2013). Архівавана з першакрыніцы 27 чэрвеня 2017. Праверана 28 чэрвеня 2018.

[8] План Мінска 1934 г. (нявызн.). karty.by (14 жніўня 2012).(недаступная спасылка)

[nem-9] Карта Мінска (час акупацыі 1941-1944 г.) (нявызн.)(недаступная спасылка). http://wwii-photos-maps.com+(1 лістапада 2013). Архівавана з першакрыніцы 20 ліпеня 2018. Праверана 28 чэрвеня 2018.

[10] Мінск, вуліца Першамайская, 18. «Марш свабоды» (нявызн.). Радыё Свабода (18 снежня 2009). Праверана 1 лістапада 2012.

[11] .Жыхары вуліцы Пуліхава адстаялі набярэжную Свіслачы (нявызн.). Наша Ніва (7 мая 2013). Праверана 16 жніўня 2013.

[12] 1918 г. — дамы 2 і 4; 1948 г. — дамы 6, 6а, 8, 8а, 10; 1958 г. — дом 20; 1978 г. — дом 20/2.

[АСБ-13] Архитекторы Советской Белоруссии: Биогр. справочник / Союз архитекторов БССР; Сост. В. И. Аникин и др. — Мн.: Беларусь, 1991. — 262 с. — ISBN 5-338-00611-1. (руск.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]