Θεόφιλος ο Αντιοχεύς

Θεόφιλος
Επίσκοπος Αντιοχείας
Απεικόνιση του Θεόφιλου από το Χρονικό της Νυρεμβέργης
Από	169
Έως	177/188[α]
Προκάτοχος	Ήρως Β΄
Διάδοχος	Μαξιμιανός
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση	άγνωστη
Θάνατος	μετά το 180, πιθανώς 188[1]

Ο Θεόφιλος ο Αντιοχεύς, ή Θεόφιλος Αντιοχείας, υπήρξε επίσκοπος στην Αντιόχεια ενώ θεωρείται ένας από τους πρώτους Χριστιανούς απολογητές. Έζησε στο δεύτερο μισό του 2ου αιώνα και εκτιμάται ότι πέθανε μετά 180, πιθανώς το 188.^[1]

Θεωρείται ότι ανέβηκε στον επισκοπικό θρόνο της Αντιοχείας κατά το 169. Πριν από αυτόν επίσκοπος Αντιοχείας ήταν ο Ήρως ο Β΄. Στον επισκοπικό θρόνο παρέμεινε τριάντα, κατά άλλους είκοσι χρόνια, μέχρι πιθανώς το 188 περίπου και τον διαδέχθηκε ο Μαξιμιανός Αντιοχείας, ωστόσο οι χρονολόγηση της ζωής του παραμένει υποθετική.^[1]

Ήταν Ιουδαίος ο οποίος ανήκε στην αίρεση των Σαδδουκαίων, και αργότερα έγινε χριστιανός. ^[2]

Το μοναδικό του σωζόμενο έργο είναι η επιστολή Προς Αυτόλυκον, στην οποία πραγματεύεται την ουσία του Θεού, τις αντιφάσεις των αρχαίων ποιητών και φιλοσόφων, τη μωρία της πολυθεΐας και κυρίως την ανηθικότητα της σύγχρονής του ειδωλολατρικής κοινωνίας. Είναι ο πρώτος συγγραφέας που χρησιμοποιεί τον όρο τριάδα^[3], καθώς και ο πρώτος που υποστηρίζει ανοιχτά την ιδέα της θεοπνευστίας της Καινής Διαθήκης^[4].

• Θεόφιλός Αντιοχείας, εισαγωγή, μτφρ, σχόλια του Παναγιώτη Χρήστου, Απόλογηταί, τομ.2, εκδ. Πατερικαί εκδόσεις Γρηγόριος Παλαμάς, Θεσσ/ίκη, 1986, σελ.303-515

Στη Βικιθήκη υπάρχει υλικό που έχει σχέση με το θέμα:   Συγγραφέας:Θεόφιλος ο Αντιοχεύς

• Καθολική Εγκυκλοπαίδεια: λήμμα «Θεόφιλος» (Αγγλικά)
• Dictionary of Christian Biography and Literature to the End of the Sixth Century AD: λήμμα «Θεόφιλος, επίσκοπος Αντιόχειας» (Αγγλικά)
• Rogers, Rick (2009). «Theophilus of Antioch» (στα αγγλικά). The Expository Times 120 (5): 214–224. doi:10.1177/0014524608101108. ISSN 0014-5246.