Πατριάρχης Αλεξανδρείας Ιερόθεος Α΄

Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας Ιερόθεος γεννήθηκε στο χωριό Κλείνοβο των Τρικάλων^[α]. Αρχικά (ίσως το 1796, πάντως πριν το 1802^[β]) εξελέγη Επίσκοπος Ζητουνίου υπό την Μητρόπολη Λαρίσης, τον Σεπτέμβριο του 1811 Επίσκοπος Παροναξίας και στις 17 Απριλίου 1821 Μητροπολίτης Νικαίας^[3][4][5].

Στις 14 Οκτωβρίου 1825 ο Οικουμενικός Πατριάρχης Χρύσανθος, υπό την πίεση της Υψηλής Πύλης, συγκάλεσε Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη, η οποία έπαυσε τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόφιλο από τα καθήκοντά του και εξέλεξε στη θέση αυτή τον Ιερόθεο. Αγανακτισμένος από την καθαίρεσή του, ο Θεόφιλος αποκάλεσε τον Ιερόθεο «ληστή, παράνομο, τετράγαμο και μοιχό^[6]»

Μετά την εκλογή του, ο Ιερόθεος Α΄ δεν πήγε αμέσως στην Αλεξάνδρεια. Τον Μάιο και τον Ιούλιο του 1826 βρισκόταν στο Κάιρο, όπως προκύπτει από επιστολή προς τους Διονύσιο Ρώμα, Φραντσέσκο Καρβέλα, Παναγιώτη Στεφάνου και Νικόλαο Καλύβα. Στην επιστολή αυτή περιγράφει με μελανά χρώματα την κατάσταση στην Αλεξάνδρεια και ζητά τη συνδρομή των παραληπτών, με σκοπό την ίδρυση Ελληνικής Σχολής στην Αίγυπτο.

Ως Πατριάρχης διέθεσε ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων που του διέθεσε η κοινότητα Αλεξανδρείας για την πληρωμή των δασκάλων Αλμυρού, που υπάγονταν στην επισκοπή Ζητουνίου. Το 1842 ίδρυσε την Ελληνοαραβική Σχολή Καΐρου, καθώς και την Αλεξάνδρεια Σχολή, για τις πληρωμές των δασκάλων της οποίας άφησε το απαιτούμενο χρηματικό ποσό με τη διαθήκη του (25.000 γρόσια)^[7]. Ανακαίνισε την Ιερά Μονή του Οσίου Σάββα Αλεξανδρείας, τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου Καΐρου, ίδρυσε πτωχοκομείο και εξαγόρασε και απελευθέρωσε πολλούς χριστιανούς αιχμαλώτους από τους Άραβες. Τα χρήματα για τις ενέργειες αυτές είχαν συγκεντρωθεί από Έλληνες και Ρώσους δωρητές, ενώ ο ίδιος ο τσάρος Νικόλαος Α΄ είχε κάνει σημαντική δωρεά. Ο Ιερόθεος ζήτησε από τον Τσάρο την προσφορά και άλλης βοήθειας για την ανακαίνιση μοναστηριών του Βουκουρεστίου και του Ιασίου που ανήκαν στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και για την ίδρυση Ελληνοαραβικής Σχολής, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Τελικά ίδρυσε την Ελληνοαραβική Σχολή στο Κάιρο το 1842.

Αντιμετώπισε την ουνιτική προπαγάνδα και πέτυχε να εκδοθεί σουλτανικό διάταγμα που απαγόρευε στους ουνίτες μοναχούς να φορούν άμφια ορθοδόξων^[8]. Το 1839 συνυπέγραψε με τα άλλα τρία πρεσβυγενή πατριαρχεία την εγκατάσταση ορθόδοξου επισκόπου στο Χαλέπι της Συρίας (το κέντρο της ουνιτικής προπαγάνδας), τη συντήρηση του οποίου αναλάμβαναν από κοινού τα Πατριαρχεία.

Ο Ιερόθεος Α΄ πέθανε στις 8 Σεπτεμβρίου 1845. Με εντολή του Μωχάμετ Άλη, κατόπιν βασιλικής πομπής τάφηκε στο ναό του Αγίου Νικολάου στο Κάιρο^[9][γ].

• Δικτυακός τόπος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας
• Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Ιερόθεος Αλεξανδρείας
• Ευαγγελίδης, Τ., «Οι Πατριάρχαι Αλεξανδρείας Παρθένιος, Θεόφιλος και Ιερόθεος», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, έτος Ε΄ (1928)
• Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια ΣΤ΄ (1966)
• Παπαδόπουλος, Χ., Ιστορία της Εκκλησίας Αλεξανδρείας, 62-1934 (Αθήναι 1985)