Συντεταγμένες : 41°13′52.57″N 22°55′20.60″E / 41.2312694°N 22.9223889°E / 41.2312694; 22.9223889
Τα Πηγαδούλια , έως το 1927 γνωστά ως Μαχμουτλή , είναι εγκαταλελειμμένος οικισμός στον σημερινό Δήμο Σιντικής της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας . Βρισκόταν σε υψόμετρο 425 μέτρων στο Δύσωρο όρος της οροσειράς των Κρουσσίων , σε απόσταση 2,2 χλμ. δυτικά-νοτιοδυτικά από το Θεοδώρειο Σερρών .[ 1] [ 2] [ 3] [ 4]
Ονομασία
Η ονομασία Μαχμουτλή προέρχεται από την τουρκική γλώσσα και σχετίζεται με το όνομα Μαχμούτ , που είναι συνηθισμένο ανδρικό όνομα στην τουρκική και αραβική παράδοση. Το επίθημα -λή ή -λι στην τουρκική δηλώνει καταγωγή ή σύνδεση με κάποιον τόπο ή πρόσωπο. Επομένως, Μαχμουτλή σημαίνει "ο τόπος του Μαχμούτ" ή "αυτός που κατάγεται από τον Μαχμούτ". Η χρήση τέτοιων ονομάτων είναι συνηθισμένη σε περιοχές που είχαν έντονη οθωμανική παρουσία.
Λόγω αναγραμματισμών, ο οικισμός αναφέρεται σε ιστορικές πηγές και με τις ονομασίες Μαχμουτλί , Μαχμουλή , Μαμουτλή , Άνω Μαχμουτλή , Άνω Μαχμουτλί , Άνω Μαχμουτλού , Άνω Μαχμολή , Πηγαδούλι και Πηγαδούλα . Η ονομασία Άνω Μαχμουτλή χρησιμοποιήθηκε για να διαφοροποιηθεί ο οικισμός από το Κάτω Μαχμουτλή (Μικρομηλιά) της κοινότητας Γιαρδεμλή (Αμυγδαλιές).
Ιστορία
Οθωμανική περίοδος
Κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας , ο οικισμός ανήκε διοικητικά στον Καζά του Αβρέτ Ισάρ του Σαντζακίου της Θεσσαλονίκης του Βιλαετίου της Θεσσαλονίκης . Ο πληθυσμός του ήταν αμιγώς μουσουλμανικός , όπως πολλοί ακόμη οικισμοί στον ορεινό όγκο των Κρουσσίων στα χρόνια της Τουρκοκρατίας .[ 5] [ 6] Στην «Εθνολογική Στατιστική των Βιλαετίων Θεσσαλονίκης και Μοναστηρίου» του Αθανάσιου Χαλκιόπουλου που εκδόθηκε το 1910 στην Αθήνα , ο οικισμός αναφέρεται ως μουσουλμανικός με πληθυσμό 78 κατοίκων.[ 7]
Σύγχρονη ιστορία
Μετά το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων , περιήλθε στην ελληνική επικράτεια και κατά την απογραφή του 1913 είχε πληθυσμό 83 κατοίκων.[ 8] Με τις μεταναστεύσεις των τουρκικών πληθυσμών που ακολούθησαν, ο οικισμός συρρικνώθηκε.
Κάτοψη του οικισμού και της ευρύτερης περιοχής αποτυπώθηκε σε βρετανικούς στρατιωτικούς χάρτες κατά την περίοδο του Μακεδονικού Μετώπου του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου . Σύμφωνα με αυτούς, το 1918 αποτελούνταν από 11 σπίτια, εκ των οποίων τα 8 ήταν ερείπια.[ 9] [ 10] [ 11]
Το Μαχμουτλή προσαρτήθηκε το 1919 στη νεοσυσταθείσα κοινότητα Ανατολούς (Ανατολή ) της Υποδιοίκησης Κιλκίς του νομού Θεσσαλονίκης , μαζί με τους οικισμούς Αλασλή (Ψυχρονέρι ), Εζεντζελή, Ερεσελή (Δρυς ), Παγκαρασλή, Οδοτμλή , Σαρασλή (Αμπελοκόπι ) και Τζιν Καγιαλή.[ 12] [ 13] [ 14] Το 1925 η κοινότητα αποσπάστηκε από την Υποδιοίκηση Κιλκίς και υπάχθηκε στην Υποδιοίκηση Σιδηροκάστρου του νομού Σερρών .[ 15] [ 16]
Στο Μαχμουτλή, σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων , προωθήθηκαν τη δεκαετία του 1920 τουλάχιστον 20 οικογένειες προσφύγων.[ 17] [ 18] [ 19] Με την ανασύστασή του, ο οικισμός μετονομάστηκε το 1927 σε Πηγαδούλια , ενώ κατά την ελληνική απογραφή του 1928 καταγράφηκαν 21 κάτοικοι.[ 20] [ 21] [ 22]
Εγκαταλείφθηκε την περίοδο του Μεσοπολέμου και καταργήθηκε τυπικά το 1940, καθώς έπαψε να καταγράφεται στις ελληνικές απογραφές.[ 23] Το 1968 με το ΦΕΚ 146Α΄/6-7-1968, το τοπωνύμιο «Άνω Μαχμουτλή » μετονομάστηκε σε «Κόρακας ».[ 24]
Πληθυσμός
Απογραφή
Ονομασία
Κάτοικοι
Αναφ.
Άνδρες
Γυναίκες
Σύνολο
1913
Άνω Μαχμουτλού
32
51
83
[ 8]
1920
Μαμουτλή
17
23
40
[ 25]
1928
Πηγαδούλι (Μαχμουτλή)
12
9
21
[ 22]
Χάρτης
Η θέση του εγκαταλελειμμένου οικισμού Πηγαδούλια.
Παραπομπές
↑ «Gov.gr - Θέαση» . gov.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2024 .
↑ 41° 41° Saloniki (κλίμακα 1:200.000) (στα Γερμανικά). Βιέννη, Αυστροουγγαρία: Καισαροβασιλικό Στρατιωτικό Γεωγραφικό Ινστιτούτο Βιέννης, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Καρόλου (Digital Library of Charles University). 1900. Mahmudli
↑ Επιτελικός Χάρτης της Ελλάδος - Κερκίνη-Πορρόια (Κλίμακα 1:100.000) . Ελλάδα: Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (United Nations Library & Archives). 1931. Πηγαδούλι (Μαχμουτλή)
↑ GSGS 4439 - Greece 1:100.000 - Porróïa - Sheet G.8 (στα Αγγλικά). Ηνωμένο Βασίλειο: Great Britain - War Office - General Staff - Geographical Section, Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου ΜακΜάστερ (McMaster University Library). 1944. Pigadhouli
↑ Μαυρίδης, Δημήτρης (2016). Ο Μακεδονικός Αγώνας στη περιοχή των Ποροΐων (1895-1912) . Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. σελ. 25.
↑ 41° 41° Θεσσαλονίκη (κλίμακα 1:200.000) . Αθήνα: Λιθογραφείο Γ. Κοντογόνης. 1910. Άνω Μαχμουτλή (τ)
↑ Χαλκιόπουλος, Αθανάσιος (1910). Εθνολογική Στατιστική των Βιλαετίων Θεσσαλονίκης και Μοναστηρίου . Αθήνα: Τυπογραφείου "Νομικής". σελ. 41. Άνω Μαχμουτλί
↑ 8,0 8,1 Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1915). Απαρίθμησις των Κατοίκων των Νέων Επαρχιών της Ελλάδος του Έτους 1913 (PDF) . Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 20. Μαχμουτλού Άνω
↑ Todorovo (Edition 1, Scale 1:20.000), British First World War Trench Maps (στα Αγγλικά). Survey Co., Royal Engineers, British Salonika Force. 10 Μαρτίου 1918. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2024 . Mahmudli
↑ Dova Tepe (Edition 4A, Scale 1:50.000), British First World War Trench Maps (στα Αγγλικά). Survey Co., Royal Engineers, British Salonika Force. 3 Ιουλίου 1918. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2024 . Mahmudli
↑ Dova-Tepe (Scale 1:50.000) (στα Γαλλικά). French Service Topographique de l'Armée. 1916. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2024 . Mahmudli
↑ Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) 48Α΄/5-3-1919 . Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 364-365.
↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Μαμουτλή (Θεσσαλονίκης)» . Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) . Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2024 .
↑ «Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτων - Κ. Ανατολούς (Θεσσαλονίκης)» . Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) . Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2024 .
↑ Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) 235Α΄/4-9-1925 . Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 1521-1522.
↑ Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) 283Α΄/2-10-1925 . Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 1869.
↑ Ονομαστικόν Ευρετήριον Αγροτών Προσφύγων - Τόμος 1ος . Αθήνα: Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων. 1928. σελ. XXΧΙ. Αύξων αριθ. υπεύθ. δηλώσεων 112781 - 112800: Πηγαδούλια (πρ. Μαχμουτλή)
↑ Εποικιστικός Χάρτης Μακεδονίας . Χαράκτης: Λάζαρος Αρχοντόπουλος. Γενική Διεύθυνση Εποικισμού Μακεδονίας - Τμήμα Στατιστικής, Λιθογραφείον-Τυπογραφείον Δ. Γκατένιο, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (United Nations Library & Archives). 1926. Πηγαδούλια
↑ Εποικιστικός Χάρτης Μακεδονίας (κλίμακα 1:400.000) . Σχεδιαστής: Μ. Μηλιαρέσης, Χαράκτης: Λ. Αρχοντόπουλος. Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων - Γενική Διεύθυνση Εποικισμού Μακεδονίας - Τμήμα Στατιστικής, Γραφικαί Τέχναι Ασπιώτη-ΕΛΚΑ Α.Ε., Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (United Nations Library & Archives). 1926. Πηγαδούλια
↑ Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) 7Α΄/14-1-1927 . Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 46.
↑ Επιτελικός Χάρτης της Ελλάδος - Πορρόια-Πετρίτσι - Προσωρινή Έκδοσις (Κλίμακα 1:100.000) . Ελλάδα: Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (United Nations Library & Archives). 1928. Πηγαδούλια (Μαχμουλή)
↑ 22,0 22,1 Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1935). Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF) . Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 320. Πηγαδούλι (Μαχμουτλή)
↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος (1950). Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF) . Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο.
↑ Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) 146Α΄/6-7-1968 . Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 1044.
↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1921). Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF) . Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 118. Μαμουτλή
Δημοτική Ενότητα Αγκίστρου Δημοτική Ενότητα Αχλαδοχωρίου Δημοτική Ενότητα Κερκίνης Δημοτική Ενότητα Πετριτσίου Δημοτική Ενότητα Προμαχώνος Δημοτική Ενότητα Σιδηροκάστρου Ιστορικοί οικισμοί