|
Pisum sativum
Pisum sativum cum foliis magnis et siliquis
Eudicotyledones Rosidae Ordo : Fabales Familia : Fabaceae Subfamilia : Faboideae Tribus : Fabeae Genus : Pisum Species : P. sativum Pisum sativum L. Pisum sativum est species leguminum familiae Fabacearum. DescriptioPlanta annua habet radicem principalem longam cum radicibus secundariis, ubi in nodulis bacteria speciei Rhizobium leguminosum cum piso in symbiose vivunt[1] Caulis viridis vel serpens vel nitens est, ab quo rami cum uno usque ad tribus paribus folium diffundunt et in claviculis exitum habent. Flores eminentes ramis parvis possunt habere colorem inter candidum et violaceum. Ii saepe ipsi sponte fecundant, sed fecundationem externam insecta nectare allicentia dant.[1] Fecundatione facta crescunt siliquae virides continentes quattuor usque ad decem semina curva vel angularia.[1] Subspecies
CulturaPisum sativum colitur ubique in regionibus moderatum climam habentibus; optime crescit, si temperatura inter 10 et 20°C est.[2] In iis regionibus pisum ex consuetudine seritur vel vere vel fine aestatis; haec autumno, illa matura aestate meteruntur. In regionibus calidioribus etiam seritur autumno, tum meteritur fine hiemis. Sementis fit in ordinibus cum spatio 15 usque 20cm inter eas. Mora culturae pisi in eodem solo sit minimum quinque anni, quod pisum cum ipso contrat.[3] Bacteria symbiotice viventia vinciunt 70 usque ad 150kg/ha nitrogenii in solo.[2] Itaque pisum sativum saepe modo ad stercorandum subfodiendis plantis coluntur.[4] Si in solo numquam pisa culta sunt, semina bacteriis speciei Rhizobium leguminosum circumvelare radices ut crescant adiuvare potest.[4] In tota terra anno 2011 pisa colebantur in circa 8 milies milia hectariis faciens fructum circa 26 milium miliarum tonnarum.[5] UsusIam antiquitate homines piso usi sunt; exempli gratia, Columella pisum in suis libris rei rusticae commemoravit.[6] Aevo autem Medio, cum pisum unus ex alimentis principibus esset, nostra aetate imprimis vel pabulum vel olus est. Viridia pisa 81 kcal/100g pisorum[7] habentes composita sunt ex fere 79 centesimis aquae[7] et continent subsequentes substantias[7]:
Notabilis est ut omnia legumina, quantum proteini pisa matura habent (24.55g per 100g pisorum.[9]) In eo etiam omnia acida aminica pro hominibus necessaria sunt.[9] Pisa permultum amylum continentia plasticum biologicum fieri possunt.[1] CeteraNon modo propter simplicitatem signorum geneticorum sed etiam propter simplicitatem brevitatemque culturae, Gregorius Mendel in experimentis suis de legibus geneticis usus est pisis.[10] Cum pisum iam perdiu cultum sit, societas "Verein zur Erhaltung der Nutzpflanzenvielfalt e.V." pisum elegit holus anni 2009/2010.[11] Notae
Bibliographia
Nexus externi
|
