|
Amstenrade
Amstenrade (Limburgs: Austroa) is een kerkdorp in het zuiden van Nederlands Limburg, behorend tot de gemeente Beekdaelen. Tot 1982 was Amstenrade een zelfstandige gemeente, daarna was het tot 2019 onderdeel van de gemeente Schinnen. Het dorp ligt ten westen van Brunssum en ten noorden van Hoensbroek. Vanouds valt onder het dorp Amstenrade ook de buurtschap Hommert. Deze ligt grotendeels in de gemeente Beekdaelen, maar gedeeltelijk in de gemeente Heerlen. EtymologieOudere vormen van de plaatsnaam zijn Osterode (1223), Anstenroden (1274), Anstenrode (1298) en Amstenraedt (1840). De identificatie van de eerstgenoemde vorm wordt betwijfeld, daar geen van de later genoemde vormen deze ondersteunt. Het voorste deel van de naam bevat de persoonsnaam Ansto, het tweede bevat het in vele plaatsnamen voorkomende rode, oftewel ‘rooiing, ontginning’. GeschiedenisAmstenrade wordt, zover bekend, voor het eerst genoemd in een acte uit 1274, die verband hield met de benoeming van de geestelijkheid van de kapel van Amstenrade. In 1319 ging Amstenrade als leen behoren tot het kathedrale kapittel van Luik en weer later behoorde de plaats tot het Land van Valkenburg. Ondanks dat het een eigen dorpsraad had, viel het rechtstreeks onder de Schepenbank van Oirsbeek. Amstenrade kreeg onder graaf Arnold V Wolfgang Huyn van Geleen een bestuurlijke functie over het graafschap Geleen-Amstenrade. In 1767 vielen dorp en kasteel door verkoop en huwelijk toe aan de grafelijke familie De Marchant et d’Ansembourg. Na een aantal turbulente periodes zou het uiteindelijk vanaf de Franse tijd als zelfstandige gemeente verdergaan, tot aan de gemeentelijke herindeling van 1982 toe. In 1609 werd de schepenbank van Oirsbeek, bestaande uit Oirsbeek, Amstenrade, Bingelrade en Merkelbeek door de Spaanse regering verkocht aan Arnold III Huyn van Geleen. Vanaf 1557 was deze bank reeds verheven tot heerlijkheid en werd deze verpand. In 1664 ging de heerlijkheid Oirsbeek op in het graafschap Geleen en Amstenrade. Dit graafschap bleef echter onderdeel van de Spaanse, na 1715 Oostenrijkse Nederlanden, waardoor het katholicisme er de enige toegestane godsdienst was. Protestanten konden in de naburige schepenbank Heerlen, dat tot Staats-Overmaas behoorde, ter kerke gaan.  In 1796, aan het einde van de ancien régime, werd Amstenrade een zelfstandige commune binnen de Eerste Franse Republiek, later Eerste Franse Keizerrijk. Na 1814 werd het een Nederlandse gemeente; van 1830 tot 1839 korte tijd een Belgische gemeente. RKSP-politicus (later NSB'er) Max de Marchant et d'Ansembourg, kasteelheer van Amstenrade, was in de jaren 1920 en 1930 burgemeester van Amstenrade. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij enige tijd gouverneur, destijds commissaris van de provincie Limburg. De gemeente Amstenrade ging bij de gemeentelijke herindeling per 1 januari 1982 op in de gemeente Schinnen. In 2019 ging deze gemeente op zijn beurt weer op in de gemeente Beekdaelen. Erfgoed en bezienswaardighedenBelangrijkste monumenten en beschermd dorpsgezicht
 Zie Rijksbeschermd gezicht Amstenrade en Rijksbeschermd gezicht Amstenrade Uitbreiding voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.
Natuur en landschapAmstenrade ligt in het Kakkertdal dat insnijdt in het Plateau van Doenrade, op een hoogte van ongeveer 95 meter. In zuidoostelijke richting strekt de bebouwing van de Oostelijke Mijnstreek zich uit, met de steden Hoensbroek en Brunssum. Verder wordt het plateau gekenmerkt door landbouw. Als natuurgebied is het kasteelpark van Kasteel Amstenrade van belang. Zie ook
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
 Zie de categorie Amstenrade van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
.svg){kind=small}  ·  ·  
Information related to Amstenrade |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![18e-/19e-eeuwse kasteelhof van Kasteel Amstenrade[2]](Bestand:Amstenrade-Aan_de_Kerk_4_(2).JPG)
.JPG)
_(1).JPG)
.JPG)
