Kardzjali (stad)

**Kardzjali**
Кърджали
Kırcaali
Plaats in Bulgarije
	;
Situering
Oblast	Kardzjali
Coördinaten	41° 39′ NB, 25° 22′ OL
Algemeen
Oppervlakte	30,759 km²
Inwoners ; (31 december 2020)	44.123
Hoogte	272 m
Burgemeester	Hasan Asis Ismail (DPS)
Overig
Postcode	6600
Netnummer	0361
Kenteken	K
ISO 3166-2	09
Website	kardjali.bg
Detailkaart
Foto's
Portaal	Bulgarije

Kardzjali of Kardzhali (Bulgaars: Кърджали, Turks: Kırcaali) is een stad en een gemeente in de oostelijke Rhodopen, nabij de Rodopegebergte in Bulgarije. Het is tevens de hoofdstad van de gelijknamige oblast Kardzjali. Ook bevindt de Kardzhali Dam in de buurt van de stad. Volgens de laatste telling in 2020 heeft de stad ongeveer 44.000 inwoners. Kardzjali en Razgrad zijn de twee oblasten waarbij de Bulgaarse Turken in de meerderheid zijn.

Geografie

Plattegrond van de wijken van de stad Kardzjali

Kardzjali ligt in het meest oostelijke deel van Rodopegebergte, op beide oevers van de rivier de Arda tussen de Kardzhali Reservoir in het westen en de Studen Kladenets Reservoir naar het oosten. De stad heeft een oppervlakte van ongeveer 31 km² en ligt op 260 km (162 mijl) ten zuidoosten van Sofia.

De gemeente Kardzjali is gelegen in het centrale en noordoostelijke deel van de oblast Kardzjali. Met een oppervlakte van 574,742 km² is het de tweede van de 7 gemeenten van de oblast, oftewel 17,9% van het grondgebied van het district. De grenzen zijn als volgt:

in het zuidoosten - de gemeente Kroemovgrad en de gemeente Momtsjilgrad;
in het zuidwesten - gemeente Dzjebel;
in het westen - gemeente Ardino;
in het noordwesten - gemeente Tsjernootsjene;
in het noordoosten - gemeente Chaskovo, oblast Chaskovo;
in het oosten - gemeente Stambolovo, oblast Chaskovo.

Klimaat

Het is het hele jaar door overwegend droog, met december als natste maand met maximaal tien dagen regen. De stad heeft hete zomers en koude winters.

Weergemiddelden voor Kardzjali
Maand	jan	feb	mrt	apr	mei	jun	jul	aug	sep	okt	nov	dec	Jaar
Hoogste maximum (°C)	20,6	22,3	29,2	33,0	36,5	38,8	43,2	42,1	38,0	36,1	26,5	21,7	43,2
Gemiddeld maximum (°C)	5,2	8,0	11,9	18,2	23,3	27,1	30,7	30,7	26,3	19,6	13,2	7,8	18,5
Gemiddelde temperatuur (°C)	0,8	3,0	6,2	12,0	16,8	20,5	23,4	23,1	18,7	13,2	8,4	3,7	12,5
Gemiddeld minimum (°C)	−3,0	−1,5	1,3	6,0	10,4	13,8	16,0	15,3	11,7	7,7	4,3	0,0	6,8
Laagste minimum (°C)	−26,5	−26,0	−18,0	−8,2	0,3	5,2	6,4	5,8	−1,5	−6,6	−15,0	−19,2	−26,5
Regendagen (dag)	11,9	10,9	10,1	9,0	9,4	6,0	4,1	2,2	5,0	9,2	7,7	13,0	98,5
Relatieve luchtvochtigheid (%)	81,7	77,5	74,2	71,6	69,2	67,1	59,3	57,3	65,1	75,8	78,8	83,7	71,7
Bron: climatebase.ru

Bevolking

De stad Kardzjali had bij een schatting van 2020 een inwoneraantal van 44.123 personen. Dit waren 243 mensen (0,55%) meer dan bij de officiële census van februari 2011.^[1] De gemiddelde jaarlijkse groei in die periode komt daarmee uit op 0,06%, hetgeen hoger is dan het landelijk jaarlijks gemiddelde over deze periode (−0,63%). Tijdens de Ottomaanse tijd vóór 1912 was het grootste deel van de bevolking van de stad moslims (voornamelijk Turken, maar ook islamitische Bulgaren en islamitische Roma). Na de Tweede Balkanoorlog en de Eerste Wereldoorlog vestigden Bulgaarse christelijke vluchtelingen uit Oost- en West-Thracië zich in Kardzhali. Sommige Turken vertrokken onmiddellijk naar de laatste gebieden onder Ottomaanse Rijk in 1913 als reactie op de Bulgaarse terugkeer naar hun land. Tussen 1913 en 1989 vonden er grote emigraties van Turken plaats als gevolg van de verdragen tussen Bulgarije en Turkije. Met name in 1989 - toen er een maximum van 55.112 inwoners werden geregistreerd - vond de grootste emigratie naar Turkije plaats, vanwege de door de staat gesteunde Revival Proces waarbij etnische Turken werden gebulgariseerd.^[2] De Turken werden verplicht om te assimileren en moesten onder andere hun naam veranderen, zo werden de Slavische uitgangen -ev, -ov achter de achternamen geplakt. Hierdoor kregen de etnische Turken in Bulgarije namen als Hasanov, Ahmetov, Aliyev. Hierdoor nam de bevolking van de regio in 1989 drastisch af (zie: onderstaande grafiek).

■ Kardzjali (gemeente)

■ Kardzjali (stad)

Etniciteit

De oblast van Kardzjali heeft de hoogste percentage etnische Turken in Bulgarije volgens de census van 2011. Volgens tellingen waarbij er werd gevraagd op etnische achtergrond heeft de gemeente Kardzjali een Turkse meerderheid van 55,5%, terwijl de Bulgaren 40,5% van de bevolking vormen. In 2001 was de verdeling van de gemeente nog 53% Turken, 42% Bulgaren en in 1992 nog 54% Turken, 43% Bulgaren. Tegenwoordig is de gemeentelijke overheid dan ook voornamelijk in handen van de Turkse gedomineerde Beweging voor Rechten en Vrijheden. De etnische Bulgaren wonen vooral in de stad Kardzjali, terwijl de Turken vooral op het platteland wonen.

De etnische samenstelling van de gemeente Kardzjali (1992-2011)^[3]
Etnische groep	volkstelling 1992		volkstelling 2001		volkstelling 2011
Etnische groep	Aantal	%	Aantal	%	Aantal	% (totaal)	% (gespecificeerd)
Bulgaren	32.834	43,11	30.209	43,26	24.285	36,00	40,51
Turken	41.383	54,34	36.980	52,96	33.276	49,33	55,50
Roma	1.166	1,53	938	1,34	1.013	1,50	1,70
Andere groepen	410	0,54	295	0,42	225	0,33	0,38
Onbekend	362	0,48	1.016	1,45	1.155	1,71	1,93
Ongespecificeerd	.	.	392	0,56	7.506	11,13	.
Totaal	76.155	100,00	69.830	100,00	67.460	100,00	100,00

Religie

De laatste volkstelling werd uitgevoerd in februari 2011 en was optioneel. Van de 67.460 inwoners reageerden er 53.867 op de volkstelling. Van deze 53.867 respondenten waren er 28.463 moslim, oftewel 52,8% van de bevolking. Daarnaast was ongeveer 37,1% van de bevolking christelijk, waarvan de Bulgaars-Orthodoxe Kerk met 19.982 aanhangers de grootste is. De rest van de bevolking had een andere geloofsovertuiging of was niet religieus.