|
Museum             Een museum is een instelling, doorgaans zonder winstoogmerk, ten dienste van de gemeenschap en van haar ontwikkeling, toegankelijk voor het publiek, die de materiële en immateriële getuigenissen van de mens en zijn omgeving verzamelt, bewaart, onderzoekt en tentoonstelt en hierover informatie verstrekt voor studie, educatie en recreatie.[1] HerkomstHet woord museum is via het Latijn afkomstig van het Griekse woord mouseion, een plaats of tempel gewijd aan de Muzen, de Griekse godinnen van de kunsten. Het Mouseion van Alexandrië in het oude Egypte ligt aan de basis van het Latijnse woord museum in de huidige betekenis; dat Mouseion, waartoe ook de beroemde bibliotheek van Alexandrië behoorde, was namelijk een opleidingscentrum, waar geleerden waren vrijgesteld om zich geheel te wijden aan de studie van geschriften. In de renaissance ontstond de vorm die we nog kennen: een gebouw met daarin verzamelingen schilderijen, beeldhouwwerken en andere kunstvoorwerpen. In de 19e eeuw werd het begrip museum ook uitgebreid tot verzamelingen van bijvoorbeeld natuurhistorische en technisch-historische voorwerpen. Zo ontstonden musea met een bepaald thema: veiligheid, de postzegel etc.[2] Functie van een museumIn grote lijnen heeft een museum twee functies, te weten:
Het eerste houdt in dat de constructieve en isolatie-eisen van het gebouw waarin het museum is gehuisvest, op een zeer hoog peil staan: een lekkage kan onherstelbare gevolgen hebben, een slecht werkend airconditioningsysteem eveneens. Het duidelijk tonen van de verzameling is nog moeilijker, deze zal immers in grootte en samenstelling kunnen wisselen en vraagt daarom steeds om andere ruimtes in grootte en verlichting. Soorten museaEr zijn diverse soorten musea, variërend van internationaal befaamde tot lokale musea met een beperkte opzet en collectie. De belangrijkste musea van Nederland zijn de rijksmusea. Op een lager schaalniveau zijn er provinciale of regionale musea die een provinciale of regionale uitstraling bezitten, waaronder het Groninger Museum, Het Noordbrabants Museum en het Centraal Museum in Utrecht. Deze zijn vaak in bezit van overheidsinstellingen, evenals de gemeentemusea die sommige steden hebben, waaronder grote musea als het Stedelijk Museum in Amsterdam en het Kunstmuseum (voorheen Gemeentemuseum) in Den Haag. Ten slotte zijn er vele, vaak kleine particuliere musea. Meestal is een stichting of vereniging de eigenaar en/of beheerder van zo'n museum. De meeste oudere musea zijn veelal begonnen als verzamelingen van curiosa of kunstvoorwerpen van aristocraten en rijke particulieren (de zogenaamde rariteitenkabinetten, wonderkamers of kunstkamers). Zo is het oudste bestaande museum in Nederland, het Teylers Museum uit 1784 in Haarlem, oorspronkelijk een privéverzameling van de rijke koopman Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778). Ook tegenwoordig komt het nog voor dat een museum ontstaat op particulier initiatief, zoals het Scheringa Museum voor Realisme in Spanbroek. Musea kunnen ook ingedeeld worden naar de collectie. Van oudsher hadden musea voornamelijk voorwerpen van kunst en/of wetenschap in huis. Later kwamen er ook musea rond andere thema's, zoals:
Een museum kan verder gewijd zijn aan een bepaalde persoon en is dan veelal gevestigd in het huis waar die persoon geboren werd of gewoond heeft. In dat geval maakt het gebouw zelf deel uit van de presentatie. In drie buitenlandse steden zijn er lhbt-musea over de geschiedenis van lhbt'ers. Een dergelijk museum is ook in Amsterdam in voorbereiding.[3] InrichtingVaste collectie en wisselende tentoonstellingenEen museum heeft meestal een eigen collectie; de objecten die steeds te zien zijn noemt men ook de "vaste collectie". Meestal zijn de museumstukken uniek en waardevol, zoals schilderijen, beeldhouwwerken of archeologische vondsten. Veel musea hebben daarnaast zalen voor wisseltentoonstellingen. Wisseltentoonstellingen zijn soms ook "reizende tentoonstellingen" met meesterwerken of andere objecten die achtereenvolgens in meerdere musea getoond worden. Andere onderdelenNaast de tentoonstellingsruimten beschikken veel musea over een museumbibliotheek. In vele grote musea is een foyer of een andere horecavoorziening waar men iets kan eten of drinken. Ook hebben veel musea een winkel waar de museumgids, boeken, kaarten, posters en andere media verkocht worden, afhankelijk van de collectie en de aard van het museum. Met name de grotere musea hebben educatieve aanbiedingen zoals workshops, rondleidingen en lesprogramma's. Ook is het soms mogelijk om door middel van een audiotoer door een museum te volgen. Bekende kunstmusea in Nederland Voor een uitgebreidere lijst van Nederlandse musea, zie Lijst van musea in Nederland.
Bekende kunstmusea in België Voor een uitgebreidere lijst van Belgische musea, zie Lijst van musea in België
Bekende musea elders in de wereldEr zijn wereldwijd veel musea. Enkele voorbeelden van grote en bekende musea zijn, per categorie: Kunst
Archeologie
Museumkaart Zie Museumpas voor het hoofdartikel over dit onderwerp.ToegangIn sommige landen zijn musea gratis te bezoeken. Vrije toegang kan voor iedereen zijn zoals in Engeland, maar kan ook beperkt zijn tot alleen de jeugd zoals in Frankrijk. Uitzondering zijn particuliere musea, zo is de National Gallery in Londen gratis, maar het Dennis Severs' House niet. Evenementen
Zie ook
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|
