Dane statystyczne przedstawione w Kongresie Stanów Zjednoczonych przez senatora stanu Utah Williama Henry Kinga w 1924 dotyczące partii bolszewików przeczą takim tezom – na 376 693 członków partii bolszewików było 19 564 Żydów, co stanowiło 5,2% ogółu[4][5].
W Polsce stereotyp „żydokomuny” był rozpowszechniany jako antybolszewicka propaganda w czasie wojny polsko-bolszewickiej (1919–1921) i był później obecny w okresie międzywojennym, mimo tego, że w Polsce tylko 2–7% polskich Żydów głosowało na partię komunistyczną i jej fronty[8].
Określeniem „żydokomuna” posługiwała się w swej propagandzie politycznej endecja już w 1920[9].
Udział niektórych polskich Żydów w ruchu komunistycznym w Polsce oraz współpraca z NKWD i władzami sowieckimi wzmocniły stereotyp „żydokomuny” wśród mieszkańców okupowanej wschodniej Polski[10][11][12][13][14][15].
Udział Żydów na eksponowanych stanowiskach we władzach oraz w organach bezpieczeństwa w PRL przyczynił się do pogłębienia tego stereotypu w okresie powojennym[1]. Według danych administracyjnych, 167 osób, czyli 37,1% kierowniczej kadry Resortu Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) w latach 1944–1956 w Polsce stanowili Żydzi i osoby pochodzenia żydowskiego[16][17][18][7]. Wbrew rozpowszechnionemu stereotypowi Żydzi stanowili jednak niewielką grupę w ogóle funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa[19]. W latach 1945–1955 stanowili średnio od niecałego 1 procenta do powyżej 2 procent pracowników MBP[19].
Ilu Żydów było w NKWD i w innych aparatach represji? Nie było ich tak dużo, a rozkazy wydawali nie Żydzi –, ale partyjni aparatczycy innych narodowości. Na terytoriach, gdzie doszło do podwójnej okupacji miało miejsce dwukrotne przyjście nowej władzy. Poszkodowani przez poprzednie władze zawsze szukają winnego i jest nim najsłabszy element. Tak padło na Żydów.
Alvydas Nikžentaitis, pracownik Instytutu Historii Litwy, Program „Intermarium”, Biełsat
↑Krzysztof Szwagrzyk: Twarze bezpieki w PRL w latach 1944–1956. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2005. ISBN 83-89078-94-5. Cytat: Tabela 1. Narodowość i przynależność służbowa kierowniczej kadry RBP/MBP w latach 1944–1954 Narodowość i przynależność służbowa Liczba osób Udział proc. polska 221 49,1% żydowska 167 37,1% oficerowie radzieccy 46 10,2% ukraińska 5 1,1% białoruska 4 0,9% rosyjska 1 0,2% inne222 4 0,9% brak danych 2 0,5% Razem 450 100. Brak numerów stron w książce
↑ abKonrad Rokicki: Aparatu obraz własny. Analiza wykresów porównawczych dotyczących kadry aparatu bezpieczeństwa publicznego w latach 1944–1955, [w:] Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski (red.) „Zwyczajny” resort. Studia o aparacie bezpieczeństwa 1944−1956. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2005, s. 26. ISBN 83-89078-79-1.
