|
Biblioteka Narodowa Szkocji
Biblioteka Narodowa Szkocji (ang. National Library of Scotland, gael. Leabharlann Nàiseanta na h-Alba, scots Naitional Leebrar o Scotland) – biblioteka narodowa Szkocji i jedna z sześciu bibliotek, w Wielkiej Brytanii i Irlandii, mających prawo do egzemplarza obowiązkowego. Główny, zabytkowy budynek mieści się w centrum Edynburga, przy George IV Bridge. W latach 80. XX wieku otwarto nowy bardziej nowoczesny budynek w południowej stronie centrum miasta, na Causewayside. Znalazły się w nim niektóre z kolekcji, w tym mapy, zbiory naukowe i magazyny. W 2016 roku w Kelvin Hall w Glasgow otwarto nowe centrum, które zapewnia dostęp do materiałów cyfrowych i filmów ze zbiorów Biblioteki. Zbiory Biblioteki Narodowej Szkocji liczą 24 miliony woluminów w tym 14 milionów książek i ponad 2 miliony map. HistoriaPierwotnie w Szkocji prawo do egzemplarza obowiązkowego miała biblioteka należąca do Faculty of Advocates. Powstała w 1689 roku i dzięki Statutowi Królowej Anny z 1710 roku, miała prawo egzemplarza obowiązkowego druków publikowanych w Królestwie Wielkiej Brytanii. W następnych stuleciach biblioteka powiększała kolekcję. Gdy uchwałą parlamentu Szkocji w 1925 roku powstała Biblioteka Narodowa Szkocji ze zbiorów wydzielono 750 000 woluminów książek, broszur, rękopisów, map i nut, które stały się zbiorami biblioteki narodowej[1]. W bibliotece pozostały tylko zbiory prawnicze[2]. W 1928 roku przekazał sir Alexandrem Grantem z Forres 100 000 funtów na budowę nowego budynku biblioteki przy George IV Bridge. Dodatkowo biblioteka otrzymała dotację rządową odpowiadającą darowiźnie Sir Alexandra. Projekt nowego budynku przygotował w latach 1934–1936 Reginald Fairlie. Budowę rozpoczęto w rozpoczęto w 1937 roku, ale prace zostały przerwane podczas II wojny światowej. Budowę wznowiono w 1951 i ukończono w 1956 roku. Płaskorzeźby i rzeźby zdobiące budynek wykonał Hew Lorimer, okrągłe płaskorzeźby nad nimi Elizabeth Dempster, herb nad wejściem wyrzeźbił Scott Sutherland[3]. Od 1999 koszty utrzymania biblioteki ponosi szkocki parlament. Biblioteka jest jedną z sześciu bibliotek mających prawo do egzemplarza obowiązkowego w Wielkiej Brytanii i Irlandii[4]. Od 2009 roku biblioteka sprawuje nadzór nad Agency for the Legal Deposit Libraries, która zajmuje się pozyskiwaniem druków od wydawców[5][6]. Zarząd na nią sprawuje rada powiernicza[7]. 16 maja 2012 roku szkocki parlament uchwalił Ustawę o Bibliotece Narodowej Szkocji z 2012 (National Library of Scotland Act 2012)[7] otrzymał sankcję królewską w 21 czerwca 2012 roku[8]. We wrześniu 2016 roku biblioteka we współpracy z Glasgow Life i University of Glasgow otworzyła nowe centrum w odnowionej Kelvin Hall w Glasgow. W centrum można skorzystać ze zdigitalizowanych zbiorów oraz kolekcji filmów ze zbiorów Biblioteki. Część zbiorów jest dostępna wyłącznie w Kelvin Hall[9][10]. ZbioryZbiory Biblioteki Narodowej Szkocji liczą 24 miliony woluminów w tym 14 milionów książek i ponad 2 miliony map[11]. W kolekcji znalazły się egzemplarze Biblii Gutenberga, list przesłany przez Charlesa Darwina z rękopisem O powstawaniu gatunków, Pierwsze Folio Szekspira, rękopisy Glenriddella oraz duża kolekcja czasopism i innych publikacji. Do cennych zbiorów zalicza się ostatni list napisany przez Marię Stuart. Jest on rzadko prezentowany publiczne, pokazano go we wrześniu 2009 roku, aby uczcić otwarcie nowego budynku, a kolejny raz w tylko przez kilka godzin w 2017 roku z okazji rocznicy śmierci królowej[12]. W 2013 roku w bibliotece znajdowało się[13]:
ProjektyWikipedysta-rezydentW 2012 roku biblioteka przystąpiła do projektu w 2012 roku. Podczas jego realizacji w 2013 roku przeprowadzono warsztaty dla pracowników pokazujące jak współpracować z Wikipedią, udzielono pomocy przy udostępnianiu zasobów w Wikimedia Commons, rezydent pomagał pracownikom przy tworzeniu nowych haseł w Wikipedii[16]. Our town storiesBiblioteka uczestniczy w projekcie Our town stories (Nasze miejskie historie)[16]. Ma on pomagać odkrywać ciekawe miejsca w Edynburgu dzięki umieszczonym na stronie mapom i zdjęciom z zasobów bibliotecznych[17]. Zmniejszenie śladu węglowegoW 2010 roku biblioteka dołączyła do projektu 10:10 w 2010 roku, starając się zmniejszyć swój ślad węglowy. Rok później ogłoszono, że udało się zmniejszyć emisję dwutlenku węgla zgodnie z kryteriami 10:10 o 18%[18]. Biblioteka kontynuowała działania zmniejszając emisję o 30% do końca roku budżetowego 2014/2015 w stosunku do poziomu z roku 2008/09[19]. W 2018 roku za zmniejszenie emisji dwutlenku węgla o 52% i zużycia energii o 62% otrzymała złotą nagrodą od Zero Waste Scotland[20]. Przypisy
Linki zewnętrzne
|
||||||||||||||||||||
