Borzyszkowy

Borzyszkowy
	wieś
	; Kościół pw. św. Marcina
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	bytowski
Gmina	Lipnica
Wysokość	160,8 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	279
Strefa numeracyjna	59
Kod pocztowy	77-130
Tablice rejestracyjne	GBY
SIMC	0746751
	Położenie na mapie gminy Lipnica Borzyszkowy
	Położenie na mapie Polski Borzyszkowy
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Borzyszkowy
	Położenie na mapie powiatu bytowskiego Borzyszkowy
	54°02′01″N 17°22′14″E/54,033611 17,370556
	Multimedia w Wikimedia Commons

Borzyszkowy (kaszub. Bòrzëszkòwë; niem. Borczyskowo, dawniej Borriskowo) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Lipnica^[4]^[5], nad Jeziorem Borzyszkowskim, w części Kaszub zwanej Gochami. Wieś jest siedzibą sołectwa Borzyszkowy, w którego skład wchodzą również Biedolewo, Brzósk, Głodowo i Holandia.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Borzyszkowy, po jej zniesieniu w gromadzie Lipnice. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wieś jest placówką Ochotniczej Straży Pożarnej. W centrum miejscowości znajduje się oryginalny drewniany kościół.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Borzyszkowy^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0746768	Głodowo	część wsi
0746774	Holandia	część wsi

Historia

Borzyszkowy są starym siedliskiem kaszubskiej szlachty zagrodowej, swoje korzenie ma tu ród Borzyszkowskich. Wieś królewska starostwa człuchowskiego w województwie pomorskim w drugiej połowie XVI wieku^[6].

Do 1919 roku miejscowość nosiła oficjalną niemiecką nazwę administracyjną Borczyskowo. Od zakończenia I wojny światowej ponownie należy do Polski. W okresie 20-lecia międzywojennego należała do ówczesnego powiatu chojnickiego. Na miejscowym cmentarzu jest pochowany komendant Gryfa Pomorskiego Józef Gierszewski. Podczas okupacji nazistowscy propagandyści niemieccy (w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i odpolszczania nazw niemieckiego lebensraumu) zweryfikowali nazwę jako zbyt kaszubską lub nawet polską i przemianowali ją na nowo wymyśloną i bardziej niemiecką – Bergfried.

W okresie międzywojennym stacjonował w miejscowości komisariat Straży Granicznej^[7].

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[8] na listę zabytków wpisany jest drewniany kościół parafialny pw. św. Marcina z 1721, nr rej.: 5/16 z 13.07.1936. Świątynia o konstrukcji zrębowej o wydłużonej nawie, długim prezbiterium, masywnej wieży i pozostałościach barokowej donacji^[9].

Zobacz też

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 9530
↑ Wieś Borzyszkowy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-11-20] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 87 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ ^a ^b Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636)
↑ ^a ^b GUS. Rejestr TERYT
↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 81.
↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 74. ISBN 83-87424-77-3.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 3 [dostęp 2016-08-15] .
↑ PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 187, ISBN 978-83-7495-133-3 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 9530

[2] Wieś Borzyszkowy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-11-20] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 87 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[R2013-4] Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636)

[teryt-5] GUS. Rejestr TERYT

[6] Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 81.

[7] Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 74. ISBN 83-87424-77-3.

[8] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 3 [dostęp 2016-08-15] .

[pomorze2-9] PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 187, ISBN 978-83-7495-133-3 .

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]