Deflacja (z łac. deflo)^[1] – długotrwały spadek przeciętnego poziomu cen w gospodarce przekładający się na wzrost siły nabywczej pieniądza^[1].

W warunkach deflacji za tę samą ilość pieniędzy można kupować więcej towarów i usług. Przeciwieństwem deflacji jest inflacja.

Przed 1930 rokiem w większości państw rozwiniętych deflacja była tak samo częstym zjawiskiem jak inflacja^[2]. Wraz ze spopularyzowaniem się teorii popytowych – głównie za sprawą Johna Maynarda Keynesa – zjawisko deflacji stało się rzadkie.

Współcześnie deflacja występuje bardzo rzadko, gdyż w polityce ekonomicznej większości państw dominuje presja na utrzymywanie stałej, niewielkiej inflacji, uważanej obecnie przez sporą część ekonomistów za korzystną dla gospodarki (zwolennicy interwencyjnej polityki podaży pieniądza). Występowanie deflacji w latach 90. XX wieku w Japonii wiązało się ze stagnacją gospodarczą przy jednoczesnym wysokim zadłużeniu wewnętrznym^[2].

W sierpniu 2014 roku Główny Urząd Statystyczny i Narodowy Bank Polski zakomunikowały, że oznaki deflacji pojawiły się w Polsce^[3] (po raz pierwszy od 1972 roku^[4]).

W niektórych dziedzinach gospodarki obserwuje się częste spadki cen (np. telekomunikacja i informatyka, gdzie spadek cen urządzeń i usług nawet w skali jednego roku potrafi przekroczyć 50%), ale nie świadczy to bezpośrednio o deflacji – jest to efekt postępu technologicznego i wzrostu produkcji.

• brak proporcjonalnej do wzrostu gospodarczego emisji pieniądza (kurcząca się podaż pieniądza)^[5];
• recesja i silny spadek popytu^[5];
• nadmierne wolne moce produkcyjne^[5];
• nadmierne oprocentowanie lokat terminowych przez co tezauryzacja pieniądza staje się opłacalna;
• spłatę zobowiązań kredytowych przy braku emisji pieniądza i wstrzymaniu akcji kredytowej.

• wzrost siły nabywczej pieniądza^[2];
• konsumpcja i zamówienia przemysłu są odsuwane w czasie (w oczekiwaniu na niższe ceny), co może wywołać recesję^[6];
• wzrost realnego zadłużenia (wzrost realnych stóp procentowych), co może prowadzić do upadłości przedsiębiorstw i banków^[2].

• emisja pieniędzy ożywiająca popyt – wyrównanie niedoboru pieniądza na rynku, który wywołał deflację;
• obniżenie stóp procentowych, dzięki czemu inwestycje w realną gospodarkę stają się bardziej opłacalne od tezauryzacji pieniędzy;
• ujemne oprocentowanie lokat terminowych jako opłata za „parkowanie” pieniądza (koncepcja niemieckiego ekonomisty Silvio Gesella);
• roboty publiczne zmniejszające bezrobocie, prowadzące do odbudowania popytu poprzez wypłacanie pensji robotnikom (koncepcja Johna Maynarda Keynesa);
• negatywny podatek dochodowy (NIT) – dofinansowanie najniżej zarabiających (koncepcja Miltona Friedmana).

• Werner Onken: Gospodarka rynkowa bez kapitalizmu. userpage.fu-berlin.de. [dostęp 2014-07-19].