Elżbieta Rakuszanka

Elżbieta Rakuszanka
	Królowa Polski
Okres	od 10 lutego 1454; do 7 czerwca 1492
Jako żona	Kazimierza IV Jagiellończyka
Koronacja	10 lutego 1454
Poprzedniczka	Zofia Holszańska
Następczyni	Helena Rurykowiczówna
	Dane biograficzne
Dynastia	Habsburgowie
Data i miejsce urodzenia	koniec 1436 lub początek 1437 ; Wiedeń
Data i miejsce śmierci	30 sierpnia 1505 ; Kraków
Miejsce spoczynku	kaplica Świętego Krzyża w katedrze krakowskiej
Ojciec	Albrecht II Habsburg
Matka	Elżbieta Luksemburska
Dzieci	Władysław II Jagiellończyk; Jadwiga; Kazimierz; Jan I Olbracht; Aleksander Jagiellończyk; Zofia Jagiellonka; Elżbieta; Zygmunt I Stary; Fryderyk; Elżbieta; Anna Jagiellonka; Barbara Jagiellonka; Elżbieta
	Multimedia w Wikimedia Commons

Elżbieta Rakuszanka (Habsburżanka), niem. Elisabeth von Habsburg (ur. w Wiedniu pod koniec 1436 lub początek 1437^[1], zm. 30 sierpnia 1505 w Krakowie) – królowa polska i wielka księżna litewska, posiadaczka starostwa w Koninie (1461–1505) i w Pyzdrach (1461–1505)^[2].

Córka króla niemieckiego i węgierskiego Albrechta II Habsburga i Elżbiety Luksemburskiej, córki cesarza Zygmunta Luksemburskiego. Jej prababką była Elżbieta pomorska, wnuczka Kazimierza III Wielkiego. Jej bratem był Władysław Pogrobowiec.

Życiorys

25 lipca 1450 została zaręczona z Fryderykiem, synem księcia saskiego i elektora Rzeszy Niemieckiej Fryderyka II Łagodnego. Ostatecznie małżeństwo nie doszło do skutku^[1]. 10 lutego 1454 Elżbieta poślubiła w katedrze krakowskiej polskiego króla Kazimierza IV Jagiellończyka i została koronowana na królową. Małżeństwo pobłogosławił święty Jan Kapistran – założyciel klasztorów obserwanckich w Polsce, zwanych bernardynami. Królowa Elżbieta wywierała znaczny wpływ na politykę męża. Jej pozycja wzrosła w 1457, po śmierci brata Władysława Pogrobowca, gdy stała się spadkobierczynią tronu Czech i Węgier^[3]. Jako dziedziczka tych królestw podjęła starania o osadzenie tam Jagiellonów w osobie swego najstarszego syna Władysława.

Zwana jest matką królów, gdyż czterech z jej synów zostało królami, a córki Elżbiety poprzez swoje małżeństwa zostały skoligacone z większością panujących wówczas dynastii europejskich. Została pochowana w katedrze krakowskiej w kaplicy Świętego Krzyża. W 1973 z inicjatywy arcybiskupa metropolity krakowskiego, kardynała Karola Wojtyły otwarto grób Elżbiety i przeprowadzono badania, które pozwoliły badaczom odtworzyć w przybliżeniu wygląd królowej^[4]. Ponowny pogrzeb Elżbiety Rakuszanki odbył się 17 października 1973.