|
Eugeniusz Tromszczyński
Eugeniusz Tromszczyński (ur. 22 sierpnia?/3 września 1894 w Porieckoje, zm. 7 lutego 1922 w Warszawie) – porucznik pilot obserwator Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari. ŻyciorysSyn Wiktora i Jadwigi. W 1914 roku zdał maturę w Warszawie i 15 października 1915 r. został powołany do odbycia służby w wojsku carskim. Służbę rozpoczął w kawalerii, następnie został skierowany szkoły oficerskiej. Po jej ukończeniu został skierowany na Front Wschodni. W 1917 roku został skierowany na kurs obserwatorów, po jego ukończeniu służył w 3 oddziale niszczycielskim, następnie w 25 oddziale korpuśnego lotnictwa[1]. Od 3 stycznia 1918 roku służył w oddziale awiacyjnym I Korpusu Polskiego w Rosji[2]. 26 maja 1918 roku, przewidując rozbrojenie Korpusu przez Niemców, uciekł do Murmańska na pokładzie samolotu Ilja Muromiec, a następnie przedostał się do Francji i wstąpił do armii Hallera[3]. Otrzymał przydział do 10 pułku strzelców polskich, gdzie służył jako dowódca kompanii. Został skierowany na szkolenie w szkole obserwatorów lotniczych w Reine La Chapell, które ukończył w listopadzie 1918 roku. Następnie otrzymał przydział do 66 eskadra breguetów w charakterze obserwatora[4]. W składzie tej jednostki powrócił do Polski na 16 maja 1919 roku[5]. Został skierowany na pierwszy kurs obserwatorów w Oficerskiej Szkole Obserwatorów Lotniczych, który ukończył 19 września 1919 roku[6]. 25 września 1919 roku minister spraw wojskowych mianował go obserwatorem z prawem noszenia odznaki obserwatora na czas pełnienia służby w Wojskach Lotniczych[7].  Po ukończeniu kursu w OSOL otrzymał przydział do 4 eskadry wywiadowczej, w jej składzie wykonywał liczne loty bojowe na Froncie Litewsko–Białoruskim. W tym czasie latał głównie w załodze z por. pil. Antonim Sielickim na samolocie Breguet XIVB2 o numerze bocznym „9”[8]. 19 lutego 1920 roku otrzymał polecenie od gen. Stanisława Szeptyckiego przeprowadzenia rozpoznania na trasie Wilno–Wiłkomierz–Janów–Koszedary–Wilno. 8 marca 1920 roku wystartował na zadanie rozpoznania umocnień Kowna, ale z powody złej pogody i silnego ognia przeciwlotniczego wojsk litewskich nie wykonał zadania. 18 kwietnia 1920 roku prowadził rozpoznanie w okolicy Połocka i Witebska oraz rozrzucił nad Witebskiem ulotki. Po południu tego samego dnia polska załoga poleciała nad Bieszenkowicze, gdzie też rozrzuciła ulotki. 20 kwietnia polecieli nad Połock i Kazimierzowo, gdzie Tromszczyński rozrzucił 16 paczek ulotek[8]. 24 kwietnia 1920 roku wykryli i zaatakowali bombami nieprzyjacielski balon obserwacyjny w rejonie Połoty. Atak okazał się nieskuteczny, a polska załoga zaatakowała rozpoznane w tym rejonie oddziały lądowe Armii Czerwonej. Kolejny atak na balon został przeprowadzony 25 kwietnia i doprowadził do jego uszkodzenia[8]. 26 maja 1920 roku, również w załodze z por pil. Antonim Sielickim, przeprowadził rozpoznanie mostów na rzekach: Dźwina, Dryssa i Desna. Lot był ryzykowny z uwagi na dużą odległość (400–500 km nad terenem zajętym przez nieprzyjaciela) oraz stan techniczny samolotu, którego silnik był bardzo wyeksploatowany. Pomimo tego załoga wykonała powierzone im zadanie i dostarczyła polskim sztabowcom dokładne zdjęcia wskazanych obiektów[9][8]. W maju 1920 roku został przeniesiony do 10 eskadry wywiadowczej, w jej składzie wziął udział w bitwie warszawskiej[4]. 18 sierpnia 1920 roku, w załodze z pilotem plut. Erykiem Szwencerem, wyróżnił się podczas ataku na wycofujące się oddziały Armii Czerwonej. Na drodze Sokołów Podlaski–Siedlce–Drohiczyn zaatakował kolumnę przeciwnika, którą zbombardował i ostrzelał z broni pokładowej. Ich samolot został trafiony osiemnastokrotnie, uszkodzony został silnik i przestrzelony zbiornik z paliwem. Lądowali przymusowo w okolicy wsi Kurolew, ukryli się w pobliskim lesie gdzie doczekali nadejścia polskich wojsk[10]. Po zakończeniu działań wojennych został skierowany na kurs pilotów myśliwskich do Bydgoskiej Szkoły Pilotów, którą ukończył 10 maja 1921 roku. Został skierowany na szkolenie w Wyższej Szkole Pilotów w Ławicy. Po jego ukończeniu otrzymał 20 lipca 1921 roku przydział do 1 pułku lotniczego w Warszawie. W tym czasie rozpoczął również studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego[4]. 7 lutego 1922 roku zginął podczas lotu służbowego na samolocie SPAD S.VII[11]. Został pochowany na cmentarzu wojskowym na Powązkach (kwatera A14-7-28)[12]. Ordery i odznaczeniaZa swą służbę w polskim lotnictwie otrzymał odznaczenia[13][1]:
Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
