|
Gwiazdosz czteropromienny
Gwiazdosz czteropromienny (Geastrum quadrifidum DC. ex Pers.) – gatunek grzybów należący do rodziny gwiazdoszowatych (Geastraceae)[1]. Systematyka i nazewnictwoPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Geastrum, Geastraceae, Geastrales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1]. Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też pod nazwami: promieniak uwieńczony i gwiazdosz koroniasty[2]. MorfologiaMłode zamknięte, kuliste, średnicy 2–4 cm, jasnobrązowe, pokryte cienką warstwą grzybni. Okrywa zewnętrzna pęka dość głęboko, przeważnie na cztery ramiona, rzadziej na pięć, które rozchylają się gwiaździście, a następnie odginają w dół, wskutek czego owocnik unosi się charakterystycznie na czterech nóżkach. Ramiona białawe do kremowych. Okrywa wewnętrzna ołowianoszara, kulistawa lub jajowato wydłużona, osadzona na krótkiej i grubej szyjce. Apofiza uformowana. Otwór szczytowy niski, włóknisty. Wokół otworu wyraźny talerzyk ograniczony wałeczkiem[3]. kuliste, o średnicy 4,5–6 μm, o powierzchni pokrytej drobnymi brodawkami. Wysyp zarodników ciemnobrązowy[3]. Występowanie i siedliskoW Polsce gatunek rzadki. Od 2014 r. jest objęty ochroną częściową grzybów[4], dawniej podlegał ochronie ścisłej. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Holandii, Szwecji, Litwie[2]. Rozwija się w lasach i zaroślach, często pod świerkami, chętnie na podłożu wapiennym. Owocniki wytwarza od sierpnia do października, pojedynczo lub w małych grupach. Suche owocniki są znajdowane także w bezśnieżne zimy, a nawet wiosną. Jest to jeden z najmniejszych gwiazdoszy. Ze względu na charakterystyczny pokrój owocników nie myli się z innymi gwiazdoszami[3]. Przypisy
|
||||||||||||||||||||||||
