György Kósa

György Kósa

Data i miejsce urodzenia	24 kwietnia 1897 Budapeszt
Pochodzenie	węgierskie
Data i miejsce śmierci	16 sierpnia 1984 Budapeszt
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, pianista
Multimedia w Wikimedia Commons

György Kósa (ur. 24 kwietnia 1897 w Budapeszcie, zm. 16 sierpnia 1984 tamże^[1][2]) – węgierski kompozytor i pianista.

Już w dzieciństwie przejawiał uzdolnienia muzyczne i podjął pierwsze próby kompozytorskie^[1]. W wieku 10 lat rozpoczął prywatnie naukę gry na fortepianie u Béli Bartóka, następnie w latach 1908–1915 był jego studentem w Królewskiej Akademii Muzycznej w Budapeszcie^[1][2]. Uczył się też kompozycji u Victora von Herzfelda i Zoltána Kodálya (1908–1912) oraz fortepianu u Ernő Dohnányiego (1915–1916)^[1][2]. W latach 1916–1917 był korepetytorem opery w Budapeszcie^[1][2]. W latach 1917–1920 odbył tournée jako pianista po Niemczech, Austrii, Włoszech i Afryce Północnej^[1][2]. Od 1920 do 1921 roku pełnił funkcję dyrygenta teatru w Trypolisie^[1][2]. Po powrocie do Budapesztu w 1921 roku występował jako akompaniator, od 1927 do 1960 roku uczył gry na fortepianie w Akademii Muzycznej^[2].

Jako pianista wykonywał zarówno repertuar klasyczny, jak i muzykę współczesną^[1][2]. Otrzymał nagrodę im. Erkela (1955)^[1][2]. W 1963 roku uhonorowany tytułem Zasłużonego Artysty (Érdemes Művésze díj), a w 1972 roku Wybitnego Artysty (Kiváló Művésze-díj)^[2].

Twórczość Kósy ukształtowała się pod wpływem ekspresjonizmu, kompozytor podejmował w swoich dziełach tematykę religijną i ogólnoludzką^[1]. Silne znaczenie w jego twórczości mają inspiracje literackie, w utworach wokalnych czerpał m.in. z Biblii, poezji chińskiej, utworów Villona, Rilkego i T.S. Eliota^[1]. Początkowo pozostawał pod wpływem twórczości Béli Bartóka, jednak nie przejął od niego fascynacji folklorem, do którego sięgał jedynie marginalnie, w poszukiwaniu elementów fantastycznej baśniowości^[1]. Symfonie Kósy mają charakter programowy i nawiązują do wzorców mahlerowskich^[1].

(na podstawie materiałów źródłowych^[1][2])