|
Zoltán Kodály
Zoltán Kodály (ur. 16 grudnia 1882 w Kecskemécie, zm. 6 marca 1967 w Budapeszcie) – węgierski kompozytor, etnograf i pedagog. ŻyciorysUrodził się w Kecskemét. Rodzice Frigyes i Paulina cenili sobie muzykę, sami grali na instrumentach. Ojciec na skrzypcach, a matka nie tylko grała na fortepianie, ale również śpiewała. Matka Paulina Jalovetzky miała polskie pochodzenie. Jej dziadek Michał Jałowiecki, uczestnik Konfederacji barskiej, musiał uchodzić z Polski[1]. Kodály w dzieciństwie mieszkał w Galáncie, gdzie ukończył szkołę powszechną, natomiast do gimnazjum uczęszczał w Nagyszombat[2]. Uczył się też w tym czasie muzyki oraz pisał pierwsze utwory[3]. Studiował w Budapeszcie na uniwersytecie i Akademii Muzycznej (kompozycja u Hansa Koesslera)[3]. Razem z Bélą Bartókiem prowadził badania etnograficzne, które zaowocowały wydaniem zbioru Magyar népdalok[3]. Kodály doktoryzował się na uniwersytecie w 1906 na podstawie dysertacji Budowa stroficzna węgierskich pieśni ludowych. Od 1907 wykładał w Akademii Muzycznej w Budapeszcie – początkowo teorię muzyki, a następnie kompozycję[2]. Pracował tam do momentu przejścia na emeryturę. Po II wojnie światowej w 1945 roku został prezesem Węgierskiej Rady Sztuki. Pełnił również funkcję przewodniczącego Międzynarodowej Rady Muzyki Ludowej oraz honorowego prezydenta Międzynarodowego Towarzystwa Edukacji Muzycznej[4]. Trzykrotnie w 1948, 1952 i 1957 otrzymał nagrodę Kossutha[5]. Twórczość kompozytorskaJako kompozytor Kodály czerpał z węgierskiej muzyki ludowej, a jego twórczość krzyżuje w sobie elementy stylu klasycznego, neoromantycznego oraz impresjonistycznego[3]. Nawiązywał też do muzyki renesansu i baroku[3]. Komponował i opracowywał pieśni, utwory chóralne (zajmujące szczególne miejsce w jego twórczości), a także dzieła instrumentalne i opery[3]. Twórczość Kodálya była podporządkowana idei stworzenia stylu narodowego oraz edukowania społeczeństwa[3]. Utwory Kodálya zaczęły zyskiwać popularność w latach 20., gdy kompozytor rozpoczął współpracę z Universal Edition[3]. Metoda KodályaJako pedagog zreformował system nauczania muzyki w szkolnictwie węgierskim. Jest uznawany za twórcę tzw. metody Kodálya. Jest to metoda kształcenia muzycznego poprzez uczenie dzieci śpiewania prostych i znanych piosenek ludowych. W trakcie śpiewu dzieci uczą się wykonywać ręką gesty, które pomagają im zachować intonację i zapamiętać melodię. Nazywa się to „śpiewaniem razem z ręką”[6]. Metoda Kodalya jest znana na całym świecie, a nawet powstały jej narodowe adaptacje często różniące się pomiędzy sobą[2]. W 2016 roku metoda została wpisana przez UNESCO do rejestru dobrych praktyk w dziedzinie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości[7]. Najważniejsze utwory
Zobacz teżPrzypisy
Linki zewnętrzneKontrola autorytatywna (osoba):
|
||||||||||||||||||||||
.jpg)
