Henryk II Żelazny (hrabia Holsztynu)

Henryk II Żelazny

hrabia Holsztynu-Rendsburg
Okres	od 1340 do 1384
Poprzednik	Gerard III Wielki
Następca	Gerard VI
Dane biograficzne
Dynastia	Schaumburgowie
Data urodzenia	ok. 1316
Data śmierci	po 16 listopada 1384
Ojciec	Gerard III Wielki
Matka	Zofia z Werle
Żona	1. Mechtylda z Lippe, 2. Ingeborga z Meklemburgii
Dzieci	z 1: Mechtylda; z 2: Gerard VI, Albrecht, Henryk, Zofia
Multimedia w Wikimedia Commons

Henryk II Żelazny, niem. Heinrich II. der Eiserne (ur. ok. 1316, zm. po 16 listopada 1384) – hrabia Holsztynu-Rendsburg od 1340 roku.

Henryk był najstarszym synem hrabiego Holsztynu-Rendsburg Gerarda III Wielkiego i Zofii, córki Mikołaja II z Werle i królewny duńskiej Rychezy. Po śmierci ojca objął rządy w hrabstwie wraz ze swoim młodszym bratem Mikołajem.

W okresie swojego panowania dążył do zjednoczenia pod swym berłem Holsztynu i Szlezwiku. Swoje roszczenia zgłosił po śmierci w 1375 r. (bez pozostawienia męskich potomków) księcia Szlezwika Henryka i króla duńskiego Waldemara IV Atterdaga. Ostatecznie, cel osiągnął jego syn Gerard VI, który zjednoczył pod swoim berłem także inne części Holsztynu.

Henryk prawdopodobnie uczestniczył w krucjacie przeciwko Litwinom w 1345 r. Raczej nieprawdopodobny jest jego wzmiankowany w starszej historiografii udział w bitwie pod Crécy. W latach 1353–1355 sprzymierzył się z królem Anglii Edwardem III, któremu w zamian za coroczne subsydia pieniężne obiecał powstrzymywać króla duńskiego przed interwencją we Francji. Poprzez swoje małżeństwo z księżniczką meklemburską został szwagrem Albrechta Meklemburskiego, którego wspomógł w skutecznych staraniach o koronę szwedzką (zimą 1363 i 1364 r. uczestniczył w zbrojnej wyprawie Albrechta do Szwecji).

Henryk miał pozostawać w dobrych kontaktach z papiestwem i być może po 16 listopada 1384 r., gdy jest ostatni raz wzmiankowany w źródłach holsztyńskich, udał się na południe; daty i miejsca jego zgonu nie znamy.

Henryk był dwukrotnie żonaty. Pierwszą jego żoną była Mechtylda (zm. 1365), córka Bernarda V z Rhedy. Z małżeństwa tego pochodziła córka Mechtylda. Drugą żoną Henryka została Ingeborga (zm. 1395), córka księcia meklemburskiego Albrechta II i wdowa po margrabim brandenburskim Ludwiku VI Rzymianinie. Z tego małżeństwa pochodziło czworo dzieci:

• Gerard VI (ok. 1367–1404), następca ojca jako hrabia Holsztynu, książę Szlezwika,
• Albrecht (?–1403),
• Henryk (?–1421), biskup Osnabrücku,
• Zofia (?–po 1448), żona księcia stargardzkiego i słupskiego Bogusława VIII.

• Wilhelm Koppe: Heinrich II.. W: Neue Deutsche Biographie. T. 8. Berlin: Duncker & Humblot, 1969, s. 359–360. [dostęp 2014-01-02].
• Karl Jansen: Heinrich II., der Eiserne. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 11. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1880, s. 523–525. [dostęp 2014-01-02].
• Heinrich II. Herzog v.Holstein. [w:] WW-Person [on-line]. [dostęp 2015-12-25].