Jan Pelczar (ur. 4 stycznia 1895 w Aninie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – major kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Jan Pelczar był synem Pawła i Marii, urodził się w Aninie. Przed wybuchem I wojny światowej ukończył gimnazjum w Krośnie. W czasie wojny służył w Legionach Polskich.
W 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego i walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 9 pułku Ułanów Małopolskich.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku, w macierzystym pułku. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919, a 1 grudnia 1924 awansował na rotmistrza ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 45. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. 22 marca 1926 roku został przeniesiony do 6 pułku Ułanów Kaniowskich w Stanisławowie i przydzielony do Szwadronu Pionierów 6 Samodzielnej Brygady Kawalerii na stanowisko młodszego oficera[1]. 4 lutego 1934 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 i 2. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. 7 czerwca 1934 roku został przeniesiony z garnizonu Trembowla do garnizonu Stanisławów na stanowisko dowódcy Szwadronu Zapasowego 9 pułku ułanów[2]. Później służył w 19 pułku Ułanów Wołyńskich, gdzie w 1939 roku był kwatermistrzem. W ramach Wołyńskiej Brygada Kawalerii walczył z Niemcami, a po napaści Sowietów na Polskę walczył z najeźdźcami.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[3]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej, zbiorowej mogile w Piatichatkach[3], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[4]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod poz. 2639[3].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[5] – mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[6][7]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[8][9][10].
Ordery i odznaczenia
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 22 marca 1926 roku, s. 95. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 8 maja 1926 roku, s. 162.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 161.
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 404.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 19 [dostęp 2024-09-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3462 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 5)
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1923, s. 617, 683.
- Rocznik Oficerski 1924 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1924, s. 559, 605.
- Rocznik Oficerski 1928 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1928, s. 298, 349.
- Rocznik Oficerski 1932 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1932, s. 149, 636.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
.png){kind=small}
