Maksymilian Goldberg
Data i miejsce urodzenia
25 grudnia 1895 Warszawa
Data i miejsce śmierci
12 sierpnia 1942 Warszawa
Narodowość
polska, żydowska
Alma Mater
Politechnika Warszawska
Dom przy ul. Styki 22 według projektu Maksymiliana Goldberga (ok. 1935-1937)
Dom Prasy przy ul. Marszałkowskiej 3/5 (1927–1929)
Maksymilian Goldberg (ur. 25 grudnia 1895 w Warszawie , zm. 12 sierpnia 1942 tamże[1] ) – polski architekt pochodzenia żydowskiego[2] .
Życiorys
Studiował architekturę we Lwowie (1912–1914) i Warszawie (od 1916), gdzie w 1922 uzyskał dyplom z architektury monumentalnej[3] . Od 1916 pracownik Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości [3] . Współzałożyciel Stowarzyszenia Architektów Polskich . Często współpracował z Hipolitem Rutkowskim. Jego projekty noszą cechy stylu zwanego funkcjonalizmem [4] . Był kuzynem pisarki Ireny Krzywickiej , dla której zaprojektował tzw. Szklany Dom w Podkowie Leśnej [5] .
Współautor (wraz z Hipolitem Rutkowskim) budynku Domu Prasy (drukarnia i siedziba redakcji koncernu prasowego Dom Prasy S.A. ), zrealizowanego w latach 1927–1929 z wykorzystaniem istniejącej zabudowy kompleksu fabryki Towarzystwa Akcyjnego Warszawskiej Fabryki Dywanów, uważanego w momencie powstania za jedną z najciekawszych realizacji polskiej architektury nowoczesnej[6] . Autor lub współautor domów przy ul. Marszałkowskiej 8 oraz 56, Sandomierskiej 7, Skolimowskiej 6 i Narbutta 1, a także przebudowy w latach 1925–1927 Dworku Grochowskiego [1] [7] .
Do jego dorobku należą także zrealizowane na warszawskiej Saskiej Kępie :
dom wielorodzinny przy ul. Walecznych 34 (wspólnie z Hipolitem Rutkowskim, ok. 1936)[8] ;
dom wielorodzinny przy ul. Jana Styki 22 (ok. 1935-1937)[9] ;
kamienica Wolframów przy ul. Paryskiej 3 (wspólnie z Hipolitem Rutkowskim, ok. 1935)[10] ;
willa podwójna Wohlów i Kutrzebów przy ul. Bajońskiej 3/5 (wspólnie z Hipolitem Rutkowskim, 1935-1936)[11] [12] .
Wśród jego projektów zrealizowanych poza Warszawą były m.in. willa Ireny Krzywickiej w Podkowie Leśnej , dom Muhsamów we Włocławku , urząd pocztowy we Włocławku i Baranowiczach oraz przebudowa fabryki mgr Klawe w Drwalewie [3] .
Był przewodniczącym komitetu redakcyjnego czasopisma „Architektura i Budownictwo”[3] . Autor licznych artykułów w prasie fachowej[1] .
Zginął w getcie warszawskim [13] .
Upamiętnienie
W sierpniu 2013 Rada m.st. Warszawy przyjęła uchwałę dotyczącą dębu stojącego przed gmachem przy ul. Styki 22, zaprojektowanym przez Maksymiliana Goldberga. Drzewo ustanowiono pomnikiem przyrody i nadano mu imię: Dąb Maksymiliana Goldberga [14] .
Przypisy
↑ a b c Encyklopedia Warszawy . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 217. ISBN 83-01-08836-2 .
↑ Goldberg Maksymilian . jhi.pl. [dostęp 2014-10-10].
↑ a b c d Stanisław Łoza: Architekci i budowniczowie w Polsce . Warszawa: Budownictwo i Architektura, 1954, s. 96.
↑ Goldberg Maksymilian . sztetl.org.pl. [dostęp 2014-06-16].
↑ Karolina Lenarczyk, Magdalena Prosińska: Kraina miast-ogrodów . [dostęp 2016-12-28].
↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918-1939 . Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 53. ISBN 83-60350-00-0 .
↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie . Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 122, 125, 277. ISBN 83-908950-8-0 .
↑ Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek , Jarosław Trybuś : SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy . Centrum Architektury, 2012, s. 30. ISBN 978-83-934574-0-3 .
↑ Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek , Jarosław Trybuś : SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy . Centrum Architektury, 2012, s. 37. ISBN 978-83-934574-0-3 .
↑ Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek , Jarosław Trybuś : SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy . Centrum Architektury, 2012, s. 55. ISBN 978-83-934574-0-3 .
↑ Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek , Jarosław Trybuś : SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy . Centrum Architektury, 2012, s. 57. ISBN 978-83-934574-0-3 .
↑ Tomasz Urzykowski: Saska Kępa. Dom gen. Kutrzeby w rejestrze zabytków . warszawa.wyborcza.pl, 2016-12-23. [dostęp 2017-01-01].
↑ Warsaw stadium adds new threat to historic area . foxnews.com, 2012-07-07. [dostęp 2014-06-16]. (ang. ) .
↑ Uchwała nr LXIII/1767/2013 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 29 sierpnia 2013 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody . bip.warszawa.pl. [dostęp 2014-06-16].