|
Mariańska Dolina
Mariańska Dolina (zwana także jako Dolnia[2]) – historyczna, zachodnia, najniżej położona część Wojciechowic, przyłączona do Kłodzka w 1975 roku[3]. Stanowi najbardziej na wschód wysuniętą część miasta[4]. GeografiaPołożenie geograficzneMariańska Dolina leży w północno-wschodniej części miasta, na wschód od centrum. Na północy graniczy z Jurandowem, zaś na wschodzie z Wojciechowicami – wieś w gminie wiejskiej Kłodzko. Z kolei na zachodzie sąsiaduje z Owczą Górą, Przedmieściem Wojciechowickim i osiedlem im. Henryka Sienkiewicza. Z tym ostatnim osiedlem graniczy również na południu. Od centrum miasta oddalona jest o około 2,5 km na wschód[5]. Warunki naturalneDzielnica położona jest w malowniczej dolinie Jodłownika. Zbocza tej doliny zbudowane są z ryolitów przykrytych glinami zwałowymi oraz z dolnokarbońskich piaskowców szarogłazowych. Osadę otaczają użytki wolne[6]. Największe jej wzniesienie stanowi Mariańska Górka (365 m n.p.m.), która dominuje nad dzielnicą[7]. U jej południowo-wschodniego zbocza rośnie niewielki las[8]. DemografiaMariańska Dolina od samego początku, kiedy powstała była niewielką osadą liczącą kilkadziesiąt do kilkuset osób. Sytuacja ta nie zmieniła się również po jej włączeniu w granice Kłodzka. W dalszym ciągu dzielnica ta ma charakter przedmieścia, a jej sytuacja ludnościowa pozostaje bez większych zmian[3]. Historia
Mariańska Dolina powstała prawdopodobnie w XVIII wieku lub najpóźniej na początku XIX wieku jako najniżej położona część Wojciechowic. Powstanie osady związane było z rozbudową kaplicy na Mariańskiej Górce i budową na jej terenie kalwarii. Założenie składało się z kilku domów zbudowanych na drodze wiodącej z Wojciechowic do Kłodzka. Znajdowała się tutaj bardzo popularna gospoda, stanowiąca cel spacerów kłodzczan, którzy również wędrowali w kierunku kalwarii. Gospoda ta słynęła z dobrej lokalnej kuchni oraz wielkiego ogrodu z dużym stawem, zasilanym przez wody Jodłownika, po którym pływano wynajętymi łódkami. Po zakończeniu II wojny światowej i przejęciu ziemi kłodzkiej przez polską administrację osada została przemianowana na Dolnię i pozostała częścią Wojciechowic. Nazwa ta się nie przyjęła, więc osadę określano jako Mariańską Dolinę. W 1975 roku została ona administracyjnie włączona do Kłodzka[3]. Od końca lat 90. XX wieku rozwija się w tym rejonie budownictwo jednorodzinne w rejonie ulicy Ostatniej[9]. Administracja Mariańska Dolina powstała jako najniżej położona część Wojciechowic. W związku z tym z wioską tą przez dwa stulecia dzieliła wszystkie losy polityczno-administracyjne. Po 1945 roku znalazła się w granicach województwa wrocławskiego, powiatu kłodzkiego i gminy Kłodzko[10]. W 1954 roku wraz ze zniesieniem gmin i wprowadzeniu w ich miejsce gromad jako najniższego szczebla administracji publicznej, Mariańska Dolina znalazła się w gromadzie Wojciechowice[11]. 31 grudnia 1961 roku wojciechowicką gromadę zniesiono, a jej obszar, w tym Mariańską Dolinę włączono do nowo utworzonej gromady Kłodzko w tymże powiecie[12]. Gromada kłodzko przetrwała do 31 grudnia 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej. 1 stycznia 1973 w powiecie kłodzkim reaktywowano zniesioną w 1954 roku gminę Kłodzko, jednak Mariańską Dolinę włączono w granice miasta Kłodzka[13]. Po zmianach w administracji terenowej w latach 70. XX wieku Mariańska Dolina już jako część Kłodzka weszła w skład województwa wałbrzyskiego[14]. 1 stycznia 1999 roku ponownie reaktywowano powiat kłodzki, który wszedł w skład województwa dolnośląskiego[15]. Na terenie Kłodzka nie występują pomocnicze jednostki administracyjne, takie jak: osiedla, czy dzielnice, dlatego też o większości spraw decyduje samorząd miejski, którego siedziba znajduje się na pl. Bolesława Chrobrego, na Starym Mieście. Mieszkańcy wybierają do Rady Miasta sześciu radnych co 5 lat (do 2018 roku kadencja wynosiła 4 lata), tworząc okręg wyborczy nr 1, wraz z całą wschodnią częścią miasta, położoną na prawym brzegu Nysy Kłodzkiej[16]. Edukacja i kulturaMariańska Dolina ze względu na swój niewielki obszar nie posiada własnych placówek oświatowo-kulturalnych. Tutejsze dzieci w wieku 7–15 lat kształcą się w znajdującej się w pobliżu Szkole Podstawowej nr 7 im. Tadeusza Kościuszki przy ul. Henryka Sienkiewicza 61[17]. Po jej ukończeniu młodzież kontynuuje w zdecydowanej większości naukę w szkołach średnich położonych w centrum miasta[18]. Religia Większość mieszkańców osiedla stanowią wyznawcy Kościoła rzymskokatolickiego. Przynależą oni do parafii św. Jana Pawła II w Kłodzku. Została ona utworzona w 2016 roku, z wydzielenia z parafii Matki Bożej Różańcowej. Jej siedziba znajduje się na terenie osiedla Owcza Góra[19]. Obecnie funkcję proboszcza sprawuje ks. mgr mgr Janusz Garula[20]. Parafia ta wchodzi w skład diecezji świdnickiej i dekanatu kłodzkiego[21]. Na szczycie Mariańskiej Górki znajduje się kaplica Matki Boskiej Pocieszenia Strapionych. Pierwsza kaplica w tym miejscu powstała na początku XVIII wieku i została prawdopodobnie zniszczona w czasie wojen napoleońskich w 1807 roku[22]. Została ona odbudowa w 1810 roku. Po 1844 roku na wzgórzu tym w drodze do kaplicy położonej na szczycie zbudowano drogę krzyżową. W 1846 roku na Mariańskiej Górce osiedlił się pustelnik Johannes Treuter, który zbudował obok kaplicy pustelnie, w której mieszkał z przerwą w latach 1864-1890 do swojej śmierci w 1892 roku. Po nim do II wojny światowej pustelnia zamieszkiwana była przez kolejnych pustelników[23]. Kaplicą tą i wzgórzem po 1945 roku opiekują się kłodzcy franciszkanie z Piasku, który w sezonie wiosenno-letnim organizują tutaj msze święte i nabożeństwa maryjne[24]. Architektura i urbanistyka Mariańska Dolina stanowi osadę której zabudowania ciągną się wzdłuż Jodłownika, stanowiąc tzw. "ulicówkę". Do najcenniejszych obiektów zaliczyć można zespół zabudowań kościelnych na Mariańskiej Górce (Wzgórze Marii) w skład którego wchodzą[23]:
Współcześnie rozbudowie ulega część Mariańskiej Doliny położona na południowym i wschodnim zboczu Mariańskiej Górki, gdzie powstają nowe domy jednorodzinne. Wśród pozostałych zabytkowych obiektów znajdujących się na tym obszarze należą[25]:
W skład Mariańskiej Doliny wchodzą 4 ulice[27]:
Gospodarka i turystykaMariańska Dolina pozbawiona jest własnego zaplecza handlowo-usługowego. Znajdują się tutaj użytki rolne. Ponadto Mariańska Górka otoczona jest stawami, które pełnią funkcję hodowlano-rekreacyjna i podlegają pod Polski Związek Wędkarski, stanowiąc lokalny ośrodek wędkarski[27]. Przez Mariańską Dolinę wiedzie jeden z popularniejszych turystycznych pieszych szlaków na ziemi kłodzkiej, którym jest żółty szlak Infrastruktura TransportMariańska Dolina położona jest na ważnym szlaku komunikacyjnym wiodącym z Kłodzka w kierunku Wojciechowic i dalej Gór Bardzkich. Współcześnie droga ta ma status drogi powiatowej nr 3145D, która prowadzi z Kłodzka przez wspomniane Wojciechowice i dalej Laskówkę do Dzbanowa w gminie Bardo. Ma ona łączną długość 8,5 km[30]. Pozostałe ulice mają charakter dróg gminnych[31]. KomunikacjaPrzez Mariańską Dolinę nie przebiegają żadne linie Komunikacji miejskiej, której operatorem w Kłodzku jest prywatny przewoźnik A-Vista. Nie ma także tutaj przystanków autobusowych[32]. Co prawda przez ulicę Mariańską przechodzi trasa komunikacji podmiejskiej, obsługiwana przez PKS Kłodzko w kierunku Wojciechowic, jednak także autobusy tego przewoźnika nie zatrzymują się na terenie doliny[33]. BezpieczeństwoW zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń – mieszkańcy Mariańskiej Doliny podlegają pod rejon działania Komendy Powiatowej Straży Pożarnej oraz Komendy Powiatowej Policji w Kłodzku. Funkcję dzielnicowego sprawuje: asp. szt. Justyna Pękosz z IV Rejonu Służbowego[34]. Z ramienia kłodzkiej straży miejskiej IV Rejon Służbowy obsługują st. insp. Leszek Łoś i specjalista Wojciech Szczepański[35]. Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_mapa.PNG)
