|
Okwiat  Okwiat, okrywa kwiatowa[a] (ang. perianth[1], łac. perigonium, perianthium) – część kwiatu stanowiąca ochronę dla rozwijających się pręcików i słupków. U roślin owadopylnych okwiat pełni także funkcję powabni dzięki zapachowi i kolorom, dla zapylających je owadów, ptaków, ssaków i innych zwierząt. BudowaU dwuliściennych okwiat jest zwykle zbudowany z kielicha (kalyx) i korony (corolla), może występować także kieliszek (epikalyx). Korona składa się z płatków korony (petala), powstających w wyniku przekształcenia pręcików. Barwę płatkom roślin owadopylnych nadają barwniki rozpuszczone w soku komórkowym w wakuoli (np. antocyjany) lub barwniki w plastydach[2], bardzo rzadko – zabarwione błony cytoplazmatyczne lub cytoplazma[3]. Kielich składa się z działek kielicha (sepala), powstających najczęściej w wyniku przekształcenia liści przykwiatowych[4], zrośniętych ze sobą (np. kąkol) lub wolnych np. rzepak. Działki powstają z przekształconych liści przykwiatowych[2]. Kieliszek jest dodatkowym okółkiem składającym się z działek, występującym pod kielichem, np. u truskawki lub pieciorników[2]. U jednoliściennych występuje zwykle okwiat pojedynczy (perigonium), który składa się z dwóch okółków zwykle jednakowych listków (tepala, zwane czasem działkami okwiatu[5][6]). Są one barwne (np. u tulipana) lub zielone (np. u kosmatki), rzadziej zróżnicowane na kielich i koronę, np. u komelinowców (Commelinales). U storczykowatych okwiat ma odmienną, charakterystyczną budowę. Składa się on z 6 działek, przeważnie intensywnie wybarwionych, ułożonych w dwóch okółkach, przy czym 5 działek nachylonych do siebie tworzy tzw. hełm, zaś szósta (jest to środkowa działka wewnętrznego okółka) tworzy tzw. warżkę[7]. Niektóre rośliny mają okwiat częściowo lub całkowicie zredukowany np. wierzba, trawy, co zwykle wiąże się z przystosowaniem do wiatropylności. Poszczególne elementy okwiatu mogą być wolne lub w różny sposób, mniej lub bardziej, ze sobą zrośnięte[4]. BarwaZieloną barwę, rzadko spotykaną u roślin owadopylnych, ale częstą u wiatropylnych, nadaje elementom okwiatu chlorofil zawarty w chloroplastach. Kolor biały wynika najczęściej z rozmieszczenia w tkankach okwiatu banieczek powietrza. Rzadkością jest biała barwa wynikająca z obecności w komórkach białej odmiany antocyjanu (np. u astrów). Kwiaty takie po przekwitnieniu różowieją. Barwy niebieskie, fioletowe i czerwone nadają okwiatom antocyjany znajdujące się w soku komórkowym w wakuoli. Barwniki te zwykle są rozpuszczone, ale u niektórych roślin krystalizują. Żółta barwa może mieć różne pochodzenie. Barwniki nadające żółty kolor mogą występować w chromoplastach lub mogą być rozpuszczone w soku komórkowym w wakuoli. U kocanek piaskowych barwę kwiatom nadaje żółto zabarwiona cytoplazma. Niektóre barwy wynikają z nakładania się na siebie efektów działania kilku barwników. Np. kolor pomarańczowy wynika z obecności w komórkach epidermy czerwonego barwnika, a głębiej – żółtych barwników w chromoplastach, kolor jasnobłękitny (np. u niezapominajek powstaje przez nałożenie barwy niebieskiej i białej. Pochodzenie „mieszane” ma również kolor czarny, obecny u nasady płatków np. u maków i tulipanów. Niektóre kwiaty zmieniają barwę w trakcie sezonu wegetacyjnego, najczęściej z czerwonego na niebieski. Jest to wynik zmiany odczynu soku komórkowego i reakcji antocyjanów na tę zmianę[3]. ZapachKwiaty wonne występują u roślin owadopylnych. Olejki eteryczne zawarte są najczęściej w epidermie płatków korony[2]. Gruczoły zapachowe mogą być rozmieszczone na obrzeżach płatków (np. u niektórych storczykowatych), w rurce korony lub na całej powierzchni płatków[3]. UwagiPrzypisy
Bibliografia
Information related to Okwiat |
