Paweł Smoleński
Tomasz Jerz
Paweł Smoleński (2017)
Pełne imię i nazwisko
Paweł Piotr Smoleński
Data i miejsce urodzenia
7 lipca 1959 Warszawa
Data i miejsce śmierci
2 maja 2023 Warszawa
Zawód, zajęcie
dziennikarz, reporter, pisarz
Pracodawca
„Gazeta Wyborcza ”
Małżeństwo
Maria Fredro-Smoleńska
Odznaczenia
Paweł Piotr Smoleński (ur. 7 lipca 1959 w Warszawie , zm. 2 maja 2023 [1] tamże[2] ) – polski dziennikarz, reporter i pisarz, w latach 1989–2023 zawodowo związany z „Gazetą Wyborczą ”.
Życiorys
Grób Pawła Smoleńskiego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie
Syn Juliana i Józefy[2] . Współpracował z pismami drugiego obiegu , m.in. z „Vacatem”[3] i „Gazetą Strajkową”[4] . Publikował także w paryskiej „Kulturze ”[5] . Używał pseudonimu „Tomasz Jerz”[4] . Pracował w „Przeglądzie Wiadomości Agencyjnych ” oraz miesięczniku ojców michalitów „Powściągliwość i Praca ”[1] . W 1989 został dziennikarzem „Gazety Wyborczej ”[6] .
Autor książek o tematyce politologicznej , m.in. Pokolenie kryzysu (1989), Gazeta Wyborcza, miroir d’une démocratie naissante (1991), Salon patriotów (1994), Pochówek dla rezuna (2001) czy Irak. Piekło w raju (2004). Napisał także zbiór reportaży i esejów Izrael już nie frunie (2006)[7] . W 2012 wydał Balagan. Alfabet izraelski – subiektywny słownik-przewodnik po Izraelu.
27 grudnia 2002 opublikował w „Gazecie Wyborczej” artykuł zatytułowany Ustawa za łapówkę, czyli przychodzi Rywin do Michnika , opisujący tzw. aferę Rywina [8] . Był jednym ze świadków wezwanych przez komisję śledczą powołaną do zbadania tej sprawy[9] .
Jego żoną była Maria Fredro-Smoleńska[5] . Zmarł 2 maja 2023 na skutek choroby nowotworowej [1] [10] [11] . Pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie [12] .
Odznaczenia i wyróżnienia
W 2012, za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce , został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski [13] [14] .
Laureat Nagrody Pojednania Polsko-Ukraińskiego , którą otrzymał w 2003 za książkę Pochówek dla rezuna , a także Nagrody im. Kurta Schorka za teksty poświęcone Irakowi. W 2006 otrzymał Nagrodę im. Beaty Pawlak za książkę Izrael już nie frunie [15] . Laureat nagrody MediaTory z 2014[16] . W 2015 nominowany do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego [17] , a w 2018 do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego [18] . Laureat dwóch wyróżnień Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz Nagrody im. Jerzego Zieleńskiego za zbiór reportaży (Pokolenie kryzysu i Robotnicy ’88 ). Wyróżniony przez lwowskie czasopismo „Ji ” oraz włoską nagrodą Premio Kapuściński[1] .
Publikacje
A na hucie strajk… , Wolne Pismo „Most”, Warszawa 1988.
Pokolenie kryzysu , Instytut Literacki, Paryż 1989.
Gazeta Wyborcza, miroir d’une démocratie naissante , Noir sur Blanc, Montricher 1991.
Salon Patriotów , Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Warszawa 1994.
Opowieści amerykańskie , Prószyński i S-ka, Warszawa 1997.
Pochówek dla rezuna , Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2001.
Irak. Piekło w raju , Świat Książki, Warszawa 2004.
Izrael już nie frunie , Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2006.
Powiatowa rewolucja moralna , Znak, Kraków 2009.
Bedzies wisioł za cosik (z Bartłomiejem Kurasiem ), Znak, Kraków 2010.
Arab strzela, Żyd się cieszy, Świat Książki, Warszawa 2012.
Balagan. Alfabet izraelski , Agora, Warszawa 2012.
Kruca fuks. Alfabet góralski (z Bartłomiejem Kurasiem), Agora, Warszawa 2013.
Oczy zasypane piaskiem , Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014.
Szcze ne wmerła i nie umrze. Rozmowa z Jurijem Andruchowyczem , Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014.
Zielone migdały, czyli po co światu Kurdowie , Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016.
Wieje szarkijja. Beduini z pustyni Negew , Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016.
Syrop z piołunu. Wygnani w Akcji Wisła , Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017.
Krzyżyk niespodziany. Czas Goralenvolk (z Bartłomiejem Kurasiem), Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017.
Królowe Mogadiszu , Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2018.
Wnuki Jozuego , Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019.
Przypisy
↑ a b c d Bartosz T. B.T. Wieliński Bartosz T. B.T. , Zmarł Paweł Smoleński, jeden z najwybitniejszych polskich reporterów. Legenda „Wyborczej” [online], wyborcza.pl, 2 maja 2023 [dostęp 2023-05-03] .
↑ a b Paweł Smoleński [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2024-01-29] .
↑ Wojciech W. Borowik Wojciech W. , Włodzimierz W. Domagalski Włodzimierz W. , „Vacat” [online], Encyklopedia Solidarności [dostęp 2023-05-03] .
↑ a b Tomasz T. Kozłowski Tomasz T. , „Gazeta Strajkowa” [online], Encyklopedia Solidarności [dostęp 2023-05-03] .
↑ a b Nie żyje Paweł Smoleński. Był jednym z najwybitniejszych polskich reporterów [online], onet.pl, 2 maja 2023 [dostęp 2023-05-03] .
↑ Paweł Smoleński , warszawabezfikcji.pl [zarchiwizowane 2012-03-02] .
↑ Smoleński, Paweł [online], Katalog Biblioteki Narodowej [dostęp 2011-03-31] .
↑ Paweł P. Smoleński Paweł P. , Ustawa za łapówkę, czyli przychodzi Rywin do Michnika [online], wyborcza.pl, 26 grudnia 2002 [dostęp 2011-03-31] .
↑ Paweł Smoleński przed komisją śledczą , wyborcza.pl, 30 maja 2003 [zarchiwizowane 2013-05-04] .
↑ Paweł Smoleński, dziennikarz „Gazety Wyborczej”, nie żyje [online], tvn24.pl, 2 maja 2023 [dostęp 2023-05-02] .
↑ Nie żyje Paweł Smoleński. Dziennikarz miał 64 lata [online], wp.pl, 2 maja 2023 [dostęp 2023-05-02] .
↑ Paweł Smoleński [online], wyborcza.pl, 10 maja 2023 [dostęp 2023-05-12] .
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 lutego 2012 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2012 r. poz. 550 ).
↑ Odznaczenia dla bohaterów opozycji demokratycznej , mazowieckie.pl, 11 maja 2012 [zarchiwizowane 2017-10-02] .
↑ Nagroda im. Beaty Pawlak dla Pawlikowskiej i Smoleńskiego [online], press.pl, 13 października 2006 [dostęp 2023-05-03] .
↑ Znamy laureatów 8. edycji Plebiscytu MediaTory – Studenckie Nagrody Dziennikarskie , onet.pl, 29 listopada 2014 [zarchiwizowane 2014-12-03] .
↑ 10 nominacji do tegorocznej nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego [online], agora.pl, 4 marca 2015 [dostęp 2023-04-13] .
↑ O Nagrodzie Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego , nagrodamoczarskiego.pl [zarchiwizowane 2019-04-12] .
Bibliografia
Lubomir L. Mackiewicz Lubomir L. , Anna A. Żołna Anna A. (red.), Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny , wyd. 3, Warszawa: Interpress, 1993, s. 659 .