|
Radomice (województwo świętokrzyskie)
Radomice – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Morawica[5][4].
Były wsią klasztoru cystersów wąchockich w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku[6]. W Królestwie Polskim istniała gmina Radomice. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim. Dojazd z Kielc zapewniają autobusy komunikacji miejskiej linii 45. W XVIII w. Radomice należały do opactwa cystersów z Wąchocka[7]. Powstanie wsi sięga początku wczesnego średniowiecza i jest związana z organizacją na prawie niemieckim. Prawo niemieckie otrzymały Radomice w 1275[8]. Wsie zorganizowane na prawie niemieckim miały regularny układ zabudowy - ulicowy, owalnicowy, placowy (ryneczkowy), która była skupiona na niwie domowej, ograniczającej rozbudowę wsi poza jej granice[9]. We wsi w pierwszej połowie XIX w. istniał folwark. W dobrach rządowych folwarki były wydzierżawione, a dzierżawca zamieszkiwał budynek folwarczny, w pierwszej połowie XIX w. częściej zwany dworem, w XVIII w. zaś niekiedy rezydencją folwarczną. W Radomicach spotykamy się z budynkami tego typu[9]. .JPG) Radomice zostały urządzone w 1864, a w związku z tym, że były dość ludną wsią (w początkach XIX w. liczyły 40 gospodarstw, a w 1827 już 61), na jednej działce zagrodowej siedziało po dwóch, trzech gospodarzy[10]. W czasie urządzania na dawnych gruntach rolnych wyznaczono dwie nowe ulice, a zagrody usytuowano po ich północnych stronach[10]. Folwark pozostał na dawnym miejscu i dziś wskazuje pierwotną lokalizację wsi (część wsi zwana Lipa)[10]. W rządowych Radomicach w początkach XIX wieku było 40 gospodarstw, folwark i drewniana karczma[11]. Z uwagi na szczupłość niwy domowej charakterystycznej dla wsi organizowanych na prawie niemieckim, na jednej działce zagrodowej znajdowały się po dwie, trzy, a nawet cztery zagrody[11]. Wzdłuż działek biegły drogi dojazdowe łączące się z drogą gospodarczą obiegającą niwę domową i łączące się z drogą komunikacji lokalnej biegnącą wzdłuż wsi[11]. Przy tej drodze usytuowany był folwark ze stawami w sąsiedztwie[11]. Z dawnych zabudowań folwarcznych zachował się budynek folwarku - mieszkanie dzierżawcy, obora, stodoła i spichrz z mieszkaniem służącego[11]. Wszystkie budynki wzniesione są z kamienia, pierwotnie kryte gontem, obecnie dachówką lub eternitem[12]. Stodołę wzniesiono w murowane słupy z przęsłami wypełnionymi deskami[12]. Budynek folwarku był dwutraktowy, z ziemia na osi, z wydzieloną z niej spiżarką[12]. Radomice należą do wsi bogatszych w budownictwo drewniane, a z ciekawszych obiektów można wymienić dom z 1900 roku, węgłowany na obłap o tradycyjnym jednotraktowym układzie wnętrz[13]. Podczas budowy kościoła w Radomicach ks. proboszcz Henryk Gawroński zlecił wyrzeźbienie ołtarza Władysławowi Trzpiotowi, uznanemu w Kielcach rzeźbiarzowi, członkowi Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Kielcach[14]. Ołtarz wyrzeźbiony w drewnie lipowym posiada dwa skrzydła[14]. Na jednym są apostołowie, a na drugim Święta Rodzina[14]. Oprócz ołtarza artysta ofiarował parafianom z Radomic, skąd pochodzi jego żona chrzcielnicę z pnia olchy, ozdobne krzesła oraz stacje Męki Pańskiej[14]. Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
