Rzepiennik Biskupi

Rzepiennik Biskupi
	wieś
	; Zabytkowy kościół św. Jana Chrzciciela
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tarnowski
Gmina	Rzepiennik Strzyżewski
Liczba ludności (2021)	1389
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	33-163
Tablice rejestracyjne	KTA
SIMC	0829566
	Położenie na mapie gminy Rzepiennik Strzyżewski Rzepiennik Biskupi
	Położenie na mapie Polski Rzepiennik Biskupi
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Rzepiennik Biskupi
	Położenie na mapie powiatu tarnowskiego Rzepiennik Biskupi
	49°47′35″N 21°04′45″E/49,793056 21,079167
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rzepiennik Biskupi – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Rzepiennik Strzyżewski. Miejscowość położona jest w dolinie potoku Rzepianki i na okolicznych wzniesieniach Pogórza Ciężkowickiego^[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

W roku 2021 we wsi mieszkało 1389 osób, z czego 50,8% mieszkańców stanowiły kobiety, a 49,2% mężczyźni^[4].

Przez Rzepiennik Biskupi przebiega DW 980 biegnąca z Jurkowa do Biecza^[4].

Części wsi

Integralne części wsi Rzepiennik Biskupi^[5]^[6]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0829572	Bucze	część wsi
0829589	Gąsiory	część wsi
0829603	Księży Las	część wsi
0829610	Lisiaki	część wsi
0829626	Pod Dąbrami	część wsi
0829632	Szalówka	część wsi
0829649	Zagrody	część wsi

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[7].

Kościół parafailny pw. Wniebowzięcia NMP;
kościół filialny pw. św. Jana Chrzciciela, dzwonnica;
kapliczka przydrożna z figurą Chrystusa u Słupa;
zespół dworsko-parkowy i folwarczny;
zbiorowa mogiła Żydów.

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela

Osobny artykuł: Kościół św. Jana Chrzciciela w Rzepienniku Biskupim.

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela – Wybudowany w XVI w. Kościół jest jednonawowy, konstrukcji zrębowej, w większym stopniu kryty gontami (kolor czekoladowy), wieża – niska z podwieszoną izbicą konstrukcji słupowo-ramowej, nakryta hełmem. Wewnątrz świątynia nakryta jest stropami płaskimi, pod chórem znajdują się deski ze śladami polichromii (najprawdopodobniej pozostałości pierwotnego stropu) Wyposażenie kościoła głównie siedemnastowieczne chociaż znajdują się tam również starsze obiekty. Na uwagę zasługują: późnorenesansowe oraz późnobarokowe ołtarze, gotycko-renesansowy tryptyk z około XVI w. oraz krucyfiks ludowy z XVII w.
Kościół znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP

Osobny artykuł: Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rzepienniku Biskupim.

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Rzepienniku Biskupim – neogotycki, projektu Antoniego Stacherskiego zbudowany w latach 1856–1864. Kościół na planie krzyża łacińskiego, orientowany, bazylikowy z transeptem i prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Od zachodu dwuwieżowa fasada z rozetą i kamiennymi posągami świętych Piotra i Pawła. Ściany wykonane z kamienia i czerwonej cegły, w które wpleciona jest inskrypcja erekcyjna z zendrówki.

Dwór szlachecki Szołajskich i Więckowskich

Dwór szlachecki z XVI w. przebudowany pod koniec XIX w., kiedy to piętrową wieżę obroną przebudowano w dworską rezydencję w stylu eklektycznym. Od XVIII w. stanowił własność rodu Szołajskich h. Topór, a od początku XX w. Więckowskich h. Jastrzębiec. We wnętrzu zachowały się gotyckie piwnice, wspaniała polichromia z początku XX w. autorstwa Jana Bulasa oraz secesyjne meble i obrazy. W obrębie posiadłości otoczonej resztkami dawnego parku znajdują się XIX-wieczne zabudowania folwarczne złożone ze stajni, stodoły i spichlerza. Obiekt wpisany do rejestru zabytków nr rej. A – 387 z 14.07.1971 r. oraz nr rej. A – 139a z 06.01.1978 r.

Inne

Obok cmentarza parafialnego znajduje się cmentarz wojenny nr 114 z okresu I wojny światowej. Spoczywa na nim 19 Austriaków i 128 Rosjan, poległych w grudniu 1914 r. i w kwietniu 1915 r. podczas operacji gorlickiej. Pomnik centralny stanowi wysoki betonowy obelisk projektu Jana Szczepkowskiego.
W lesie Dąbry 11 sierpnia 1942 roku hitlerowcy rozstrzelali 364 Żydów z getta w Rzepienniku. W miejscu kaźni na betonowej płycie znajduje się pamiątkowa marmurowa tablica z napisami w języku polskim i hebrajskim.
Na terenie wsi znajdują się również trzy pomniki przyrody: dąb, jesion oraz wiąz.

Wnętrze drewnianego kościoła
Kościół parafialny od frontowej strony
Kościół parafialny ulokowano na przydrożnym wzgórzu

Zobacz też

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119770
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1116 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Pogórze Ciężkowickie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2005. ISBN 83-89165-37-6.
↑ ^a ^b Wieś Rzepiennik Biskupi w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-20] (pol.).
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
↑ GUS. Rejestr TERYT.
↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01] .

Linki zewnętrzne

Rzepiennik Biskupi, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 145 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119770

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1116 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[3] Pogórze Ciężkowickie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2005. ISBN 83-89165-37-6.

[:0-4] Wieś Rzepiennik Biskupi w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-20] (pol.).

[R2013-5] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).

[teryt-6] GUS. Rejestr TERYT.

[:rejestr-7] Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01] .

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]