Szlak Architektury Drewnianej (województwo małopolskie)
Promocja szlaku w Krakowie (2017)
Szlak Architektury Drewnianej w województwie małopolskim , o długości ponad 1500 km[1] , obejmuje 253 zespoły architektoniczne od kościołów, cerkwi, kaplic i dzwonnic po spichlerze, wiejskie chałupy i szlacheckie dwory, z czego osiem obiektów znajduje się liście światowego dziedzictwa UNESCO [2] . Szlak w województwie małopolskim podzielony jest na cztery trasy[3] [4] .
Szlak Architektury Drewnianej powstał w 2001 roku i obejmuje województwa małopolskie, śląskie, świętokrzyskie i podkarpackie. Po opracowaniu koncepcji szlaku i podpisaniu umowy między województwami o współpracy w zakresie jego tworzenia, w latach 2001–2003 wszystkie obiekty zostały oznakowane tablicami, a dojazd do nich znakami drogowymi. Oznakowanie zostało odświeżone i uzupełnione w 2008 roku[2] .
Od 2007 roku, w wybranych obiektach na Szlaku Architektury Drewnianej organizowany jest cykl koncertów pod nazwą „Muzyka Zaklęta w Drewnie”[5] .
Wykaz zabytków
Trasa Nowy Sącz i Gorlice
Miejscowość
Zdjęcie
Nazwa obiektu
Adres i lokalizacja
Czas powstania
Uwagi
Andrzejówka
Cerkiew Zaśnięcia Bogarodzicy w Andrzejówce
1860–1864
Banica
Cerkiew św. św. Kosmy i Damiana w Banicy
połowa XVIII wieku
Bartne
Cerkiew Świętych Kosmy i Damiana w Bartnem (greckokatolicka)
1842
Cerkiew prawosławna Świętych Kosmy i Damiana w Bartnem
1928
cerkiew trójdzielna z wieżą, wyposażenie cerkiewne z XVIII i XIX wieku
Zabudowa łemkowska w Bartnem
XIX wiek
fragmenty zagród z chałupami z XIX wieku
Berest
Cerkiew greckokatolicka św. św. Kosmy i Damiana w Bereście
1842
zachowany kompletny XVIII-wieczny ikonostas
Bielanka
Cerkiew Opieki Najświętszej Marii Panny w Bielance
1773
Binarowa
Kościół św. Michała Archanioła w Binarowej
1500
kościół jednonawowy z wieżą i kaplicą; wewnątrz cenne malowidła z XVI i XVII wieku oraz gotycka rzeźba Matki Boskiej z ok. 1400. Obiekt wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO .
Binczarowa
Cerkiew greckokatolicka św. Dymitra w Binczarowej
1760
cerkiew trójdzielna z wieżą izbicową; z polichromią figuralną z 1549 i 1649; w sąsiedztwie zespół architektury plebańskiej: plebania, organistówka, stodoła, spichlerz, szpital ubogich
Bodaki
Cerkiew prawosławna św. Dymitra w Bodakach
1932–1934
Cerkiew św. Dymitra w Bodakach (greckokatolicka)
1902
Bogusza
Cerkiew św. Dymitra w Boguszy
1858
cenne wyposażenie z XVII-XIX wieku
Brunary
Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach
1797
cerkiew trójdzielna z wieżą izbicową, Obiekt wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Chomranice
Kościół Imienia Najświętszej Marii Panny w Chomranicach (inne języki)
1691–1692
Ciężkowice
zabudowa w Ciężkowicach
XVII i XIX wiek
zachowany układ urbanistyczny, domy z XVII i XIX w., usytuowane szczytowo z podcieniami na słupach z zastrzałami
Czarna
Cerkiew św. Dymitra w Czarnej
XVIII wiek
cerkiew o cechach klasycystycznych z fasadą w kształcie portyku
Czermna
Kościół św. Marcina w Czermnej
1520
Czyrna
Cerkiew św. Paraskewy w Czyrnej
1893
Dobra
Kościół pomocniczy św. św. Szymona i Judy Tadeusza w Dobrej
koniec XVII wieku
Dubne
Cerkiew św. Michała Archanioła w Dubnem
1861
Gładyszów
Cerkiew Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Gładyszowie
1857
Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Gładyszowie
1938–1939
Grybów
Stara plebania w Grybowie
mieści się tu Muzeum Parafialne w Grybowie , a w jego kolekcji między innymi gotyckie obrazy z XV i XVI wieku
Hańczowa
Cerkiew Opieki Matki Bożej w Hańczowej
I połowa XIX wieku
cerkiew trójdzielna z wieżą izbicową, kompletne wyposażenie cerkiewne z XVIII i XIX wieku; jedna z najlepiej zachowanych cerkwi łemkowskich
Jastrzębia
Kościół św. Bartłomieja Apostoła w Jastrzębi
początek XVI wieku
kościół jednonawowy z wieżą, wewnątrz XVIII-wieczne wyposażenie
Jodłownik
Kościół pomocniczy Narodzenia NMP
1585
kościół jednonawowy z wieżą izbicową
Jurgów
Zagroda Sołtysów w Jurgowie
obecnie mieści się tu oddział Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem
Just
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny na Juście
II połowa XVII wieku
wewnątrz kamienna chrzcielnica
Kamionka Mała
Kaplica znajdująca się na cmentarzu wojennym nr 357
Kościół św. Katarzyny
II połowa XVIII wieku
Kasina Wielka
Kościół św. Marii Magdaleny w Kasinie Wielkiej
1678
Kąclowa
Kościół św. Wojciecha w Kąclowej
1926–1929
Konieczna
Cerkiew św. Bazylego Wielkiego w Koniecznej
1903
Królowa Górna
Cerkiew Narodzenia Bogurodzicy w Królowej Górnej
1815
wewnątrz ikona Matki Boskiej „Orantki”
Krużlowa Wyżna
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krużlowej Wyżnej
1520
kościół jednonawowy z wieżą nakrytą hełmem cebulowym; wewnątrz malowidła z XVI wieku i krucyfiks z 1520
Krynica-Zdrój
Kościół Przemienienia Pańskiego i Matki Boskiej Częstochowskiej w Krynicy-Zdroju
1863
Willa Romanówka
XIX wiek
mieści się tu Muzeum Nikifora w Krynicy-Zdroju
Zabudowa uzdrowiskowa w Krynicy
XIX wiek
zabudowa zdrojowa willami i pensjonatami w większości w stylu tyrolskim oraz ośmioboczna kaplica zdrojowa z 1862
Cerkiew Opieki Bogurodzicy w Krynicy Słotwinach
1887–1888
Krzywa
Cerkiew św. św. Kosmy i Damiana w Krzywej
1924
Kunkowa
Cerkiew św. Łukasza Apostoła w Kunkowej
1868
Kwiatoń
Cerkiew greckokatolicka św. Paraskewii w Kwiatoniu
II połowa XVII wieku
cerkiew trójdzielna z wieżą izbicową. Obiekt wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Laskowa
Dwór w Laskowej
1677
dwór barokowy
Leluchów
Cerkiew św. Dymitra w Leluchowie
1861
Leszczyny
Cerkiew św. Łukasza w Leszczynach
1835
Libusza
Kościół Narodzenia NMP
1513
kościół odbudowany po pożarze w 1986, w lutym 2016 powtórnie spalony
Łosie
Cerkiew Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łosiu
1810
Zagroda Maziarska w Łosiu
Łososina Górna
Kościół Wszystkich Świętych
1778
Łukowica
Kościół św. Andrzeja Apostoła
Męcina
Kościół św. Antoniego w Męcinie
1638
Męcina Wielka
Cerkiew św. św. Kosmy i Damiana w Męcinie Wielkiej
1807
Milik
Cerkiew św. św. Kosmy i Damiana w Miliku
1813
cerkiew trójdzielna z wieżą izbicową, ikony z wieku XVI i IX
Mochnaczka Niżna
Cerkiew św. Michała Archanioła w Mochnaczce
XVIII wiek
Mogilno
Kościół św. Marcina w Mogilnie (inne języki)
1765
Moszczenica
Kaplica Chrystusa w Ciemnicy w Moszczenicy
1680
kaplica cmentarna, ośmioboczna, nakryta dachem wielopołaciowym z latarnią
Moszczenica Niżna
Kościół św. Mikołaja w Moszczenicy Niżnej (inne języki)
II połowa XVI wieku
Muszyna
Zabudowa mieszczańska w Muszynie
XIX wiek
Muszynka
Cerkiew św. Jana Ewangelisty w Muszynce
XVIII wiek
Nowica
Cerkiew św. Paraskewy w Nowicy
Nowy Sącz
Sądecki Park Etnograficzny
XVII–XIX wiek
skansen budownictwa obszaru Lachów sądeckich i łemkowskiego, oddział Muzeum Ziemi Sądeckiej
Kościół św. Heleny w Nowym Sączu
1686
Kościół św. Rocha w Nowym Sączu
1595–1608
Owczary
Cerkiew Opieki Matki Bożej w Owczarach
1653
wewnątrz kompletne wyposażenie cerkiewne z XVII-XIX wieku, Obiekt wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Pętna
Dzwonnica przy cerkwi greckokatolickiej św. Paraskewii
1700
Piorunka
Cerkiew Świętych Kosmy i Damiana w Piorunce
1798
Pisarzowa
Kościół św. Jana Ewangelisty w Pisarzowej
1713
Podole-Górowa
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Podolu-Górowej
I połowa XVI wieku
wewnątrz cenne malowidła ścienne z 1542
Polany
Cerkiew św. Michała Archanioła w Polanach
1820
Polna
Kościół św. Andrzeja Apostoła w Polnej
I połowa XVI wieku
wewnątrz ołtarz i sprzęty z XVIII wieku oraz malowidła z XVI i XVII wieku
Poręba Wielka
Muzeum Biograficzne Władysława Orkana „Orkanówka”
Powroźnik
Cerkiew św. Jakuba w Powroźniku
1600
jedna z najcenniejszych cerkwi grupy zachodniej łemkowskiej, Obiekt wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Przydonica
Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Przydonicy
1527
wewnątrz malowidła ścienne 1527 oraz dwa kompletne tryptyki gotyckie z XV wieku
Przysłup
Cerkiew św. Michała Archanioła w Przysłupie
1756
Ptaszkowa
Kościół Wszystkich Świętych w Ptaszkowej
1555
kościół jednonawowy z parą kaplic o charakterze transeptu z wieżą
Ropa
Kościół św. Michała Archanioła w Ropie
1761
kościół z dwiema murowanymi wieżami, wewnątrz barokowe wyposażenie
Ropica Górna
Cerkiew św. Michała Archanioła w Ropicy Górnej
Rozdziele
Kościół św. Jakuba w Rozdzielu
1563
Ufundowany przez króla Zygmunta Augusta.Przeniesiony belka po belce z Królówki do Rozdziela w 1986 roku.
Rożnowice
Kościół pomocniczy św. Andrzeja w Rożnowicach
1756–1764
kościół trójnawowy z charakterystyczną wieżą, jeden z najcenniejszych drewnianych kościołów barokowych
Rożnów
Kościół św. Wojciecha w Rożnowie
1662
Rzepiennik Biskupi
Kościół pomocniczy św. Jana Chrzciciela w Rzepienniku Biskupim
początek XVI wieku
wewnątrz tryptyk z XVI wieku oraz wyposażenie manierystyczne i barokowe
Sękowa
Kościół filialny św, św. Filipa i Jakuba w Sękowej
1520
kościół jednonawowy z wieżą, obudowany podcieniami. Obiekt wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO .
Skwirtne
Cerkiew filialna greckokatolicka św. św. Kosmy i Damiana w Skwirtnem
1837
wyposażenie z XVIII i XIX wieku
Stary Sącz
Zabudowa w Starym Sączu
XVIII i XIX wiek
rezerwat urbanistyczny, przy rynku czworobocznym liczne domy drewniane
Stróże
Muzeum Pszczelarstwa im. Bogdana Szymusika w Stróżach
skansen założony w 2000
Szalowa
Kościół św. Michała Archanioła
1736
najcenniejszy drewniany kościół barokowy w Małopolsce
Szczawnik
Cerkiew św. Dymitra w Szczawniku
1841
Szyk
Kościół św. Stanisława Biskupa i św. Barbary
1633
wewnątrz piękne malowidła ścienne z przełomu XVI i XVII wieku
Szymbark
Kościół pomocniczy św. Wojciecha w Szymbarku
1782
kościół jednonawowy ze szczytem o falistym wykroju
Cerkiew greckokatolicka Narodzenia Bogarodzicy
1790 lub 1821
Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku
skansen, oddział Muzeum Ziemi Sądeckiej
Śnietnica
Cerkiew św. Dymitra w Śnietnicy
1755
Świdnik
Dwór Wielogłowskich w Świdniku
Tabaszowa
Kościół św. Mikołaja w Tabaszowej (inne języki)
1753
Tylicz
Cerkiew św. św. Kosmy i Damiana w Tyliczu
1743
cerkiew z wieżą o pozornej izbicy
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tyliczu
1612
wnętrze z przełomu XVII i XVIII wieku
Mochnaczka Niżna
Cerkiew św. Michała Archanioła w Mochnaczce
XVIII wiek
Uście Gorlickie
Cerkiew św. Paraskewy w Uściu Gorlickim
1786
wyposażenie z XVIII i XIX wieku
Wielogłowy
Dwór w Wielogłowach
XVII wiek
Wierchomla Wielka
Cerkiew św. Michała Archanioła w Wierchomli Wielkiej
1821
Wilczyska
Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Wilczyskach
XVII wiek
Wilkowisko
Kościół św. Katarzyny
1923–1927
wybudowany na wzór świątyni z XVI wieku, która spłonęła w 1916
Wojkowa
Cerkiew św. św. Kosmy i Damiana w Wojkowej
1790 lub 1792
trójdzielna wieża izbicowa, zachowane wyposażenie cerkiewne z XVII i XIX wieku
Wołowiec
Cerkiew Opieki Matki Bożej w Wołowcu
XVIII wiek
Wysowa
Cerkiew św. Michała Archanioła w Wysowej
1779
kompletne wyposażenie cerkiewne z przełomu XVIII i XIX wieku
Kościół Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej w Wysowej-Zdroju
1936–1938
Zdynia
Cerkiew Opieki Matki Bożej w Zdyni
1786 lub 1795
Złockie
Cerkiew św. Dymitra w Złockiem
1873
cerkiew trójkopułowa z dobudowaną wieżą
Trasa Tarnów i okolice
Miejscowość
Zdjęcie
Nazwa obiektu
Adres i lokalizacja
Czas powstania
Uwagi
Biesiadki
Zabudowa drewniana w Biesiadkach
20-lecie międzywojenne
Kościół św. Mateusza Ewangelisty w Biesiadkach (inne języki)
Biesiadki 16
1661
Bochnia
Dzwonnica przy kościele św. Mikołaja
Plac św. Kingi 9
1991
jest to rekonstrukcja dzwonnicy z początku XVI wieku, która spłonęła w 1987
Brzesko
Dawny teatr letni i osiedle robotnicze w Brzesku
ul. Wesoła
1902
Brzeźnica
Kościół św. Stanisława Biskupa w Brzeźnicy
1632
Brzozowa
Kościół św. Mikołaja Biskupa w Brzozowej
XVI wiek
Chronów
Kościół Ducha Świętego w Chronowie
XVI wiek
Czchów
Drewniana zabudowa w Czchowie
Dąbrowa Tarnowska
Kościół Wszystkich Świętych w Dąbrowie Tarnowskiej
1771
kościół barokowy, wzniesiony „na zrąb”
Dołęga
Dwór w Dołędze
1845
obecnie mieści się tu oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie
Gawłów
Kościół św. Andrzeja Boboli w Gawłowie
1806
Gosprzydowa
Kościół św. Urszuli w Gosprzydowej
1694 lub 1697
kościół jednonawowy, otoczony krużgankami. wolno stojąca dzwonnica z XVIII w
Gromnik
Kościół św. Marcina w Gromniku
1727
kościół jednonawowy z wieżą ośmiokątną, zachowane bogate detale ciesielskie
Iwkowa
Kościół cmentarny Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny
II połowa XV wieku
wewnątrz malowidła ścienne z 1619
Jurków
Kościół Przemienienia Pańskiego w Jurkowie (inne języki)
XVIII wiek
Jurków
Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Jurkowie
1913
Krzyżanowice
Kościół św. Joachima w Krzyżanowicach
1746
Lipnica Murowana
Drewniana zabudowa Lipnicy Murowanej
zachowane średniowieczne założenie urbanistyczne i zabudowa w skali pierwotnej, przy rynku domy parterowe podcieniowe, usytuowane szczytowo
Kościół św. Leonarda
XV–XVI wiek
jeden z najlepiej zachowanych kościołów średniowiecznych w skali kraju, wewnątrz cenne malowidła i wyposażenie. Obiekt wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO .
Mokrzyska
Zespół zabudowy drewnianej w Mokrzyskach
Nowy Wiśnicz
Dwór „Koryznówka” (inne języki)
lata 50. XIX wieku
obecnie mieści się tu Muzeum Pamiątek po Janie Matejce
Odporyszów
Muzeum im. Jana Wnęka w Odporyszowie
Pogwizdów
Kościół Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Pogwizdowie
XV wiek
Rajbrot
Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Rajbrocie (inne języki)
początek XVI wieku
wewnątrz rzeźby późnogotyckie
Spichlerz w Rajbrocie
Ryglice
Spichlerz podworski w Ryglicach
1757
Siemiechów
Kościół Matki Boskiej Gromnicznej w Siemiechowie
przełom XV i XVI wieku
malowidła ścienne z wieku XVI i XVII
Skrzyszów
Kościół św. Stanisława Biskupa w Skrzyszowie
Skrzyszów 1
1517
kościół jednonawowy z parą kaplic i wieżą, otoczony krużgankami, w ołtarzu obrazy późnogotyckie, rzeźba św. Barbary z 1500
Sobolów
Kościół Wszystkich Świętych w Sobolowie
XVI wiek
Strzelce Wielkie
Kościół św. Sebastiana w Strzelcach Wielkich (inne języki)
1784–1785
Szczepanów
Zabudowa w Szczepanowie
Tarnów
Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej w Tarnowie „na Burku”
skrzyżowanie Narutowicza i Najświętszej Maryi Panny
1448
obecnie kościół ma wezwanie Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej, wyposażenie wnętrza z XVIII wieku
Kościół Świętej Trójcy na Terlikówce
ul. Tuchowska
1563–1589
zarówno dach, jak i ściany świątyni podbite są gontem, wnętrze późnorenesansowe, ze współczesnymi obrazami
Tymowa
Kościół św. Mikołaja Biskupa w Tymowej (inne języki)
1764
kościół trójnawowy, otoczony krużgankami, wnętrze późnobarokowe
Uście Solne
Drewniana zabudowa w Uściu Solnym
Uście Solne 180
przełom XIX i XX wieku
Wierzchosławice
Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach
1814, 1905–1913
Stary Dom w Wierzchosławicach oraz Zagroda Wincentego Witosa
Wojnicz
Kościół św. Leonarda w Wojniczu
2 poł. XVI wieku
kościół jednonawowy, z ołtarzem w formie tryptyku
Zaborów
Dzwonnica przy kościele w Zaborowie
Zaborów 85
1830
Zakliczyn
Zabudowa drewniana
XVIII i XIX wiek
zabudowa małomiasteczkowa, zachowany układ urbanistyczny z czworokątnym rynkiem, unikatowe przykłady konstrukcji przysłupowej
Zalipie
Drewniane zagrody
XIX wiek
zagrody w Zalipiu ozdabiane są pięknymi malunkami, warto zwrócić szczególną uwagę na Dom Malarek oraz Zagrodę Felicji Curyłowej , która stanowi oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie
Zawada
Kościół św. Marcina w Zawadzie
Zawada 47
2 poł. XV wieku
wewnątrz cenny krucyfiks i płaskorzeźby z XVI wieku
Żelichów
Kościół św. Zygmunta w Żelichowie
1642
Trasa Orawa, Podhale, Spisz i Pieniny
Miejscowość
Zdjęcie
Nazwa obiektu
Adres i lokalizacja
Czas powstania
Uwagi
Białka Tatrzańska
Kościół Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Białce Tatrzańskiej (inne języki)
1700
Bukowina Tatrzańska
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bukowinie Tatrzańskiej
1887–1900
Dom Ludowy im. Franciszka Ćwiżewicza
Chochołów
drewniana zabudowa Chochołowa
malownicza wieś, naturalny rezerwat drewnianej architektury: domy zrębowe, kryte wysokimi dachami gontowymi, w tym unikatowy dom wzniesiony z pnia jednej parosetletniej jodły.
Muzeum Powstania Chochołowskiego w Chochołowie
Czarna Góra
Zagroda Korkoszów w Czarnej Górze – Muzeum Kultury Ludowej Spisza
Dębno Podhalańskie
Kościół św. Michała Archanioła w Dębnie Podhalańskim
koniec XV wieku
zachowany bez zmian, jeden z najcenniejszych w Polsce; bogate wyposażenie wnętrza, m.in. krucyfiks z XIV w. i kompletny tryptyk z XVI w. Obiekt wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO .
Grywałd
Kościół św. Marcina w Grywałdzie
II połowa XV wieku
jeden z cenniejszych kościołów Podhala; jednonawowy z wieżą izbicową, wewnątrz cenne malowidła
Harklowa
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Harklowej
przełom XV i XVI wieku
wewnątrz bogate wyposażenie
Jurgów
Kościół św. Sebastiana i Matki Boskiej Różańcowej w Jurgowie
1675
bogate wyposażenie barokowe
Zespół szałasów na Polanie Podokólne w Jurgowie
skupisko szałasów pasterskich, unikat archaicznej kultury materialnej ziem górskich
Kluszkowce
Osada Czorsztyn
os. Stylchyn 1
XIX wiek, do lat. 30. XX wieku
zagrody, spichlerze, wille, przeniesione z terenu Zalewu Czorsztyńskiego
Krościenko nad Dunajcem
Zabudowa w Krościenku n. Dunajcem
XIX wiek
Krzeczów
Kościół św. Wojciecha w Krzeczowie
przełom XVI i XVII wieku
Lachowice
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Lachowicach
1789
Łętownia
Kościół św. św. Szymona i Judy Tadeusza w Łętowni
1760–1765
kościół jednonawowy z parą kaplic i wieżą; wewnątrz malowidła i bogate wyposażenie z XVIII wieku
Łopuszna
Kościół Świętej Trójcy w Łopusznej
XV wiek
jednonawowy, w ołtarzu tryptyk z w. XV.
Dwór Tetmajerów
1800
dwór z facjatą i dachem polskim, obecnie mieści się tu oddział Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem
Maniowy
Kaplica św. Sebastiana w Maniowach
ul. Mickiewicza
1723
kaplica z krużgankami, przeniesiona w latach 1987–1988 z cmentarzem do Nowych Maniów z powodu budowy Zbiornika Czorsztyńskiego
Niedzica
Spichlerz w Niedzicy
Zabudowa na Polanie Sosny w Niedzicy
Nowy Targ
Kościół św. Anny w Nowym Targu
II połowa XV wieku
Orawka
Kościół św. Jana Chrzciciela w Orawce
1650–1659
bogate wyposażenie wnętrza: malowidła ścienne i figuralne diabły i dusze czyśćcowe z wieku XVI, gotycki posąg Chrystusa Frasobliwego z XV wieku
Rabka
Kościół św. Marii Magdaleny w Rabce
1606
kościół jednonawowy z potężną wieżą izbicową, zwieńczoną barokowym hełmem cebulastym, obecnie Muzeum Regionalne im. Władysława Orkana
Rdzawka
Kościół Świętego Krzyża na Obidowej w Chabówce
1757
Sidzina
Skansen w Sidzinie (inne języki)
Sieniawa
Kościół św. Antoniego
1740
Spytkowice
Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Spytkowicach
1758
Sromowce Niżne
Kościół św. Katarzyny w Sromowcach Niżnych
1513
Sucha Beskidzka
Karczma „Rzym”
XVIII wiek
Szczawnica
Zabudowa uzdrowiskowa
XIX wiek
zabudowa zdrojowa z willami i pensjonatami w stylu tyrolskim
Trybsz
Kościół św. Elżbiety Węgierskiej w Trybszu
1567
Witów
Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej w Witowie
1910–1912
Zakopane
Kościół św. Klemensa
ul. Kościeliska
1847
obecnie kościół nosi wezwanie Matki Bożej Częstochowskiej, obok znajduje się zabytkowy Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku z mogiłami wielu znanych ludzi związanych z Podhalem
Kościół św. Jana Apostoła i Ewangelisty na Harendzie
XVIII wiek
kościół przeniesiony z Zakrzowa
Willa Harenda
obecnie w willi mieści się Muzeum Biograficzne Jana Kasprowicza
Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa na Jaszczurówce
początek XX wieku
kaplica na wysokiej granitowej podmurówce, zaprojektowana przez Stanisława Witkiewicza w stylu zakopiańskim
Chata Sabały na Krzeptówkach
Krzeptówki 17
koniec XVIII wieku
dom Jana Krzeptowskiego Sabały
Willa Koliba
ul. Kościeliska 18
1892–1893
willa w stylu zakopiańskim, zaprojektowana przez Stanisława Witkiewicza, obecnie mieści się tu Muzeum Stylu Zakopiańskiego im. Stanisława Witkiewicza w Zakopanem , będące oddziałem Muzeum Tatrzańskiego
Muzeum Karola Szymanowskiego w willi „Atma” w Zakopanem
ul. Kasprusie 19
1895
obecnie mieści się tu Muzeum Karola Szymanowskiego
Willa Pod Jedlami
1896–1897
Willa Witkiewiczówka
1903–1904
Zespół drewnianej zabudowy góralskiej w Zakopanem
Muzeum Stylu Zakopiańskiego w Zakopanem
1830
Zawoja
Kościół św. Klemensa Papieża i Męczennika w Zawoi
1888
Skansen im. Józefa Żaka w Zawoi Markowej
1973
Zubrzyca Górna
Skansen w Zubrzycy Górnej
skansen, dworek, chałupy, karczmy, zespół przemysłowy napędzany wodą, budownictwo obszaru orawskiego. Wnętrza wyposażone w pierwotne sprzęty i dzieła sztuki ludowej
Trasa Kraków i okolice
Miejscowość
Zdjęcie
Nazwa obiektu
Adres i lokalizacja
Czas powstania
Uwagi
Barwałd Dolny
Kościół św. Erazma w Barwałdzie Dolnym
Barwałd Dolny 50
1782
kościelna wieża pochodzi ze starszej świątyni i jest nietypowo usytuowana przy prezbiterium
Biórków Wielki
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biórkowie Wielkim
Biórków Wielki 4850°10′08,99″N 20°10′23,26″E / 50,169164 20,173128
1633
Bobrek
Spichlerz folwarczny w Bobrku
ul. Nadwiślańska 9
1779
dwukondygnacyjny, konstrukcji zrębowej, wzorowany na spichlerzach folwarcznych Śląska
Czulice
Kościół św. Mikołaja w Czulicach
Czulice 31
1547
Dłużec
Kościół św. Mikołaja i Wawrzyńca w Dłużcu (inne języki)
Dobczyce
Skansen w Dobczycach
zespół małego skansenu z karczmą i budynkami gospodarczymi
Glanów
drewniane zabudowania przy dworze w Glanowie
Glanów50°18′56,207″N 19°49′19,639″E / 50,315613 19,822122
XVIII wiek
sam klasycystyczny dwór jest murowany, ale otacza go park, w którym stoją zabudowania gospodarcze, m.in. drewniano-murowana stodoła, spichlerz, budynek gospodarsko-mieszkalny, chałupa z Podwilka oraz spichlerz z Suchej
Głębowice
Kościół Matki Bożej Szkaplerznej w Głębowicach
Głębowice 46
1518
kościół wzniesiony na planie krzyża łacińskiego, nawa jest drewniana, wzniesiona „na zrąb” i oszalowana, natomiast prezbiterium, zakrystia i kruchta są murowane
Graboszyce
Kościół św. Andrzeja w Graboszycach
Graboszyce 15
1585
kościół zrębowy, nakryty dwuspadowym dachem o kalenicy różnej wysokości z piętrową wieżą i zakrystią i unikatowym barokowym wyposażeniem wewnątrz
Grojec
Kościół św. Wawrzyńca w Grojcu
ul. B. Chowańca 1
1671
kościół orientowany, drewniano murowany
Gruszów
Kościół Rozesłania Świętych Apostołów w Gruszowie (inne języki)
I połowa XVI wieku
Iwanowice Włościańskie
Kościół św. Trójcy w Iwanowicach Włościańskich
Iwanowice 96
1745
kościół zbudowany jest w konstrukcji zrębowej o ścianach pionowo oszalowanych z listowaniem i ze stromym dachem pokrytym blachą, zwieńczonym dwiema wieżami o konstrukcji słupowo-ramowej
Jawiszowice
Kościół św. Marcina w Jawiszowicach
Głębowice 4649°57′36,5″N 19°08′05,3″E / 49,960139 19,134806
1692
kościół jednonawowy, konstrukcji zrębowej, podbity gontem i pokryty blachą, otoczony zamkniętymi podcieniami – tzw. sobotami
Kraków
Kaplica św. Małgorzaty i św. Judyty
ul. Kościuszki 8850°03′09,2″N 19°54′45,6″E / 50,052556 19,912667
XVII wiek
kaplica ośmioboczna konstrukcji zrębowej, wzniesiona na planie centralnym, nakryta kopułą z latarnią
Zabudowa w Krakowie – Woli Justowskiej
Kościół św. Jana Chrzciciela i Matki Boskiej Szkaplerznej w Krakowie-Krzesławicach
ul. Wańkowicza 35
kościół przeniesiono z Jawornika koło Myślenic i umieszczono obok dworku Jana Matejki , jako zalążek skansenu, który jednak nigdy nie powstał
Kościół Wszystkich Świętych w Krakowie na Górce Kościelnickiej
ul. Podbiałowa 6
1646–1648
kościół późnogotycki konstrukcji zrębowej
Kościół Narodzenia Pańskiego i św. Bartłomieja Apostoła w Krakowie
ul. Klasztorna 11
kościół znajduje się pod opieką cystersów, wewnątrz na suficie przedstawiona jest ogromna scena Adoracji Najświętszej Marii Panny przez św. Bernarda z Clairvaux.
Krzesławice
Pustelnia św. Benedykta w Krzesławicach (inne języki)
1886
pustelnię tworzą kaplica, dom i kapliczka
Krzęcin
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzęcinie
Krzęcin 47
1589
kościół konstrukcji zrębowej, oszalowany, z dwiema wieżami słupowymi i niewielką wieżyczką na sygnaturkę
Lanckorona
drewniana zabudowa Lanckorony
XIX wiek
pierwotne założenia urbanistyczne, z czworobocznym rynkiem i zwartą zabudową
Łapanów
Kościół św. Bartłomieja Apostoła w Łapanowie
1529
Marcyporęba
Kościół św. Marcina w Marcyporębie
Marcyporęba 8849°57′36,5″N 19°08′05,3″E / 49,960139 19,134806
1677
Mętków
Kościół Matki Bożej Częstochowskiej w Mętkowie
ul. Floriana 1
1771
trójnawowy modrzewiowy kościół przeniesiony z Niegowici
Miechów
Dworek „Zacisze” w Miechowie
ul. Racławicka 2650°21′18,74″N 20°02′14,45″E / 50,355206 20,037347
1784
parterowy dworek wybudowany według zasad konstrukcji zrębowej, przykryty gontem, obecnie pod opieką Muzeum Regionalnego w Miechowie
Modlnica
Kościół św. Wojciecha i Matki Boskiej Bolesnej w Modlnicy
ul. św. Wojciecha 8350°07′51,60″N 19°51′45,76″E / 50,131000 19,862711
1553
Nidek
Kościół Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Nidku
ul. św. Jana Pawła II 349°54′14,5″N 19°19′13,5″E / 49,904028 19,320417
1536
kościół późnogotycki, jednonawowy, otoczony krużgankami
Ojców
Kaplica św. Józefa Rzemieślnika zwana również Kaplicą „Na Wodzie”
Ojcowski Park Narodowy
1901
kaplica powstała po przebudowaniu łazienek zdrojowych, wzniesiono ją na planie krzyża kaplica i osadzono na filarach umieszczonych w potoku Prądnik; ściany pokrywa ozdobny szlunek, a całość wieńczy ażurowa wieżyczka z krzyżem
zabudowa w Ojcowie
XIX wiek
zabudowa uzdrowiskowa i wypoczynkowa z końca XIX wieku i początku XX wieku
Osiek
Kościół św. Andrzeja
ul. Kościelna 13
1538–1549
kościół jednonawowy z wieżą izbicową, otoczony krużgankami.
Paczółtowice
Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Paczółtowicach
Paczółtowice 14
1510
kościół zrębowy, oszalowany, z dachami podbitymi gontami, z wieżą nakrytą łamanym dachem i zwieńczoną cebulastą kopułą
Polanka Wielka
Kościół św. Mikołaja w Polance Wielkiej
ul. Kościelna 26
XVI wiek
kościół z XVI wieku, w XVII wieku przebudowany na styl barokowy, z wnętrzem zdobionym gzymsami i pilastrami
Poręba Dzierżna
Kościół św. Marcina w Porębie Dzierżnej
Poręba Dzierżna 150°25′24,899″N 19°46′45,718″E / 50,423583 19,779366
1766
Nawę powiększono o murowaną część w 1870 roku
Poręba Wielka
Kościół św. Bartłomieja w Porębie Wielkiej
Poręba Wielka 5
XVI wiek
kościół jest jednym z najstarszych kościołów na Pogórzu Śląskim
Przesławice
Kościół Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła w Przesławicach
Przesławice 8350°18′57,90″N 20°00′24,78″E / 50,316083 20,006883
XVIII wiek
Pierwotnie wzniesiony w Gołczy w XVIII w. z pozostałości kościoła z 1657 r., przeniesiony w latach 1972–1974
Raciechowice
Kościół św. Jakuba Apostoła i św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Raciechowicach
1720
w kościele znajduje się m.in. XVI-wieczny obraz Najświętszej Marii Panny w sukienkach metalowych
Racławice
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Racławicach
Racławice 54
1511
Radocza
Kościół Przemienienia Pańskiego w Radoczy
Radocza 80
1525
na przełomie XVI i XVII wieku w kościele tym mieścił się zbór kalwiński
Rodaki
kościół św. Marka w Rodakach
1601
kościół jednonawowy, przykryty gontem, częściowo z podcieniami
Skała
dzwonnica przy kościele św. Mikołaja w Skale
ul. Kościelna 250°14′17,5″N 19°51′13,2″E / 50,238194 19,853667
1764
Skawinki
Kościół św. Joachima w Skawinkach
Skawinki49°49′20,81″N 19°42′39,57″E / 49,822447 19,710992
1722
W latach 1960–1962 przeniesiony z Przytkowic
Sosnowice
Kościół Imienia Najświętszej Marii Panny w Sosnowicach
XVI wiek
Ulina Wielka
Kościół św. Katarzyny w Ulinie Wielkiej
Ulina Wielka 10050°19′12,26″N 19°53′15,46″E / 50,320072 19,887628
1655
Znaczenie i zwiedzający
Osiem obiektów znajdujących się na szlaku jest wpisanych na listę światowego dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO [6] . W 2008 roku szlak odwiedziło około 80 tysięcy turystów[7] .
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia