Tp108

Tp108 – oznaczenie na Polskich Kolejach Państwowych rosyjskiego parowozu towarowego CzW/Ch (właściwie CzWCh, ros. ЧВХ).

Do końca XIX wieku Kolej Warszawsko-Wiedeńska, pomimo znajdowania się na terytorium Cesarstwa Rosyjskiego, używała lokomotyw kupowanych w Europie Zachodniej. Między innymi, od 1895 używano czteroosiowych parowozów towarowych z silnikiem sprzężonym zasilanym parą nasyconą, produkowanych w Hanowerze (oznaczonych później CzWG). W 1904 produkcja zbliżonych parowozów rozpoczęta została w zakładach w Charkowie. Po 1912 roku otrzymały one rosyjskie oznaczenie serii CzWCh (ЧВХ), z tego Cz oznaczało parowóz z czterema osiami wiązanymi (ros. czetyrechosnyj), W - model dla kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, a Ch w indeksie dolnym - producenta (Charków)^[2].

Na bazie serii CzWCh opracowano następnie parowozy z przegrzewaczem pary, serii CzWPK i CzWPCh.

Po I wojnie światowej Polskie Koleje Państwowe posiadały 13 parowozów serii CzWCh, która otrzymała następnie oznaczenie Tp108^[1].

Po wybuchu II wojny światowej, 12 parowozów zostało przejętych przez Niemców, którzy wcielili je do służby jako seria BR 55⁶¹¹, z numerami 55 6111 do 55 6122^[3].

Po II wojnie światowej na PKP służyły 2 parowozy, do 1950 r.^[4].

• Bogdan Pokropiński, Parowóz serii Tp109 w: Młody Technik nr 2/1986, s. 70
• Jan Piwowoński, Parowozy kolei polskich, Warszawa: WKiŁ, 1978