|
Trzaska (herb szlachecki)
 Trzaska (Biała, Lubiewa, Lubiewo, Trzeska) – herb szlachecki, zawołanie Biała[1]. Opis herbuW polu błękitnym księżyc złoty między dwoma ułamanymi mieczami[2] na opak w słup. Najwcześniejsze wzmianki
Legenda herbowaJak głosi legenda podana przez Niesieckiego, herb został nadany przez Bolesława Chrobrego kawalerowi nazywanemu Trzaska, za niezwykłą odwagę i poświęcenie w walce z nieprzyjacielem. Otóż w krytycznym momencie bitwy doszło do sytuacji, w której w niebezpieczeństwie znalazł się sam król. Nie bacząc na nic rycerz Trzaska rzucił się do obrony monarchy i czynił to tak zapamiętale, że aż pękł mu miecz – przy samej rękojeści. Znalazł się jednak drugi (podobno szybko pożyczony przez samego Bolesława) i rycerz mógł ponownie rzucić się w wir walki. Olbrzymia siła, jaką odznaczał się kawaler Trzaska spowodowała, że i ten drugi miecz wkrótce pękł, ale niebezpieczeństwo było już zażegnane i rycerz mógł zwrócić resztkę naprędce pożyczonego miecza. Bolesław Chrobry sowicie nagrodził swojego obrońcę i nadał mu herb nazwany od jego imienia. Trzaska jest herbem wymienianym przez Jana Długosza, jednak nie występuje w materiałach o bitwie grunwaldzkiej. Nie są znane wizerunki pieczętne tego herbu. HerbowniLista herbownych w artykule sporządzona została na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne. Pełna lista herbownych nie jest dziś możliwa do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie II wojny światowej (m.in. w czasie powstania warszawskiego w 1944 spłonęło ponad 90% zasobu Archiwum Głównego w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich)[4]. Lista nazwisk rodów szlacheckich pieczętujących się herbem Trzaska pochodzi z Herbarza polskiego Tadeusza Gajla[5], uzupełniona o dostępne źródła. Balukiewicz, Bałukiewicz, Betko, Białostocki, Biały, Bielecki, Bieliński[6], Bielski, Błażejewski, Błażejowski, Błażewski, Bogusz, Brunowski, Buczkiewicz, Buczkowicz, Budkiewicz, Butkiewicz Chojnacki, Chojnicki, Choromański, Choynacki, Chrząszczewski, Chrzczonowski, Chrzszczonowski[3], Cierzpięta, Ciczkowski, Ciskowski, Ciszkowski[3], Czarnołęski, Czusołowicz Dłuski, Drężeński, Droszacki, Drożecki, Drożeńsji[3], Drożewski, Dubrski, Dudkiewicz, Durbski, Durpski, Durski, Dutkiewicz, Dytko, Dziedzina Filipkowski, Filuński, Fil, Filut, Filutowski Glinicki, Glinka, Gniazdowski[3], Goliniński, Galiński, Goliński, Gołuchowski, Gołyński, Gutowski Janczewski, Jarzyna, Jarzyński Kawczyński[5],Kleczkowski, Knoll, Konopacki, Kotowski, Kotutawicz, Kotutewicz, Kotwicki[3], Krajewski, Kafałowicz, Kurnoch, Kurnochowski Lubiejewski, Lubiewski, Luśnia Łapiński, Łaszewski[3], Łukowicz, Łyczkowski. Mejszer, Meydalon, Mgorowski, Michalski, Michałowski, Miłocki, Mokowski, Mścichowski[3] Nagórka, Nagórski, Nartow, Nartowski, Nartowt, Niemierowski, Niemirowski, Olszewski, Otwocki Palmowski, Pancerzyński, Pancerżyński[3], Papleński, Paplinski, Pątkowski, Pielasz, Podbielski, Podsędkowski, Polaczek, Pomaski, Ponikiewski, Popławski, Popowski[3], Poszyliński, Przychodzki, Rojecki, Rojewski, Rotowski, Rycicki, Ryczycki, Rydzewski, Rykaczewski, Sczucki, Sieklucki, Słupecki, Sobiesand, Sokołowski, Szczucki, Szwejkowski, Szygowski, Szygowski na Szygach, Szypulski Świecikowski, Świejko, Świejkowski, Świeykowski Tarchomiński, Trabszo, Truskowski, Truszkowski, Trzaska, Trzaskalski, Trzasko[3], Trzasko – Durski, Trzaskowski, Trzonkowski, Trzonowski, Trzśskowski, Tumielewicz, Tymczenko, Tyski, Tyszczenko, Tyszka, Tyszko Ugniewski[3], Wałach[1], Wawrzykowski, Wawrzyszewski, Wendrogowski, Wędrogowski, Wieluński, Wilewski, Wileziński, Wiszniewski, Wiśniewski, Włoszczewski, Włoszczowski, Wolszleger, Wołkanowski, Wróblewski, Wycbieszyński, Wyleżeński, Wyleżyński Zabielski, Zakrzewski, Zakrzowski, Zalewski[3], Zastruski, Zimoszarski, Zorawski Żorawski[3], Żórawski, Żurawski. Znani herbowni
Zobacz teżPrzypisy
Linki zewnętrzne
|
||||||||||||||||||
