|
Twierdza Ołomuniec
Twierdza Ołomuniec (czes. Pevnost Olomouc, niem. Festung Olmütz) – zbiorcza nazwa fortyfikacji miasta Ołomuniec i ich pozostałości, głównie po wyburzanej od 1886 twierdzy-gwieździe. Twierdza w jej współczesnym kształcie była rozbudowywana od XVII do XIX wieku, najintensywniej w latach 1742–1757, za panowania cesarzowej austriackiej Marii Teresy. HistoriaBudowę twierdzy Ołomuniec w jej współczesnym kształcie rozpoczęli Szwedzi, którzy w trakcie wojny trzydziestoletniej zdobyli miasto w 1642 i wznieśli szereg bastionów wokół istniejących bram i odrestaurowanych murów miejskich. W 1655 król czeski Ferdynand III Habsburg ogłosił miasto Ołomuniec twierdzą[1], a w 1658 habsburski marszałek polny Jean-Louis Raduit de Souches opracował pierwszy projekt nowych fortyfikacji oparty na pięcioramiennych bastionach. W 1699 powstał nowy plan twierdzy według systemu vaubanowskiego.  Po zdobyciu miasta przez wojska pruskie Fryderyka II Wielkiego w 1741, najważniejszym okresem w rozbudowie twierdzy Ołomuniec był tzw. okres terezjański. Po utracie Śląska przez Austrię Ołomuniec stał się miastem granicznym i w latach 1742–1757 wzniesiono nowoczesną twierdzę w kształcie pięcioramiennej gwiazdy według planu austriackiego inżyniera Pierre’a Philippe’a Bechade de Rochepina. W 1758 nowa twierdza odparła pięciotygodniowe pruskie oblężenie[2]. W ciągu 32 dni Prusacy wystrzelili w kierunku twierdzy (i miasta) 103 tysiące kul armatnich z 143 armat, dział i moździerzy oraz ponad 25 tysięcy bomb i granatów o wadze od 10 do 103 kilogramów[3]. Z tego okresu pochodzi ceglana brama Marii Teresy (Terezská brána) z płaskorzeźbami, zbudowana na podobieństwo antycznego łuku triumfalnego[4]. Po drugim pruskim oblężeniu rozpoczęto również budowę 21 fortów, które miały domknąć pierścień twierdzy wokół miasta. W trakcie wojen napoleońskich w koszarach twierdzy był uwięziony markiz de Lafayette (w listopadzie 1794 zbiegł z kazamatów, jednak został szybko schwytany za rogatkami miasta i opuścił twierdzę w 1797 po zawarciu pokoju francusko-austriackiego)[5]. W 1853 twierdza była miejscem największych manewrów wojskowych w historii Ołomuńca, a zarazem spotkania cesarza Franciszka Józefa I z carem rosyjskim Mikołajem I[6]. Po wojnie prusko-austriackiej z 1866 twierdza Ołomuniec straciła znaczenie strategiczne i miasto zaczęło zabiegać o rozbiórkę fortyfikacji. Wyburzanie pierwszych elementów twierdzy rozpoczęło się w 1870 (brama miejska od wschodu, wychodząca w stronę dzisiejszego dworca kolejowego), a rozbiórkę przyspieszył cesarski dekret z 1886 o odebraniu miastu statusu twierdzy[7]. Ostatnie rozbiórki miały miejsce w latach 70. XX wieku; w Republice Czeskiej rozpoczęły się prace rekonstrukcyjne niektórych pozostałości po twierdzy. Twierdza obecnieNa miejscu wschodniej części murów w 1898 powstał park Bezručovy sady. Po ołomunieckiej twierdzy zachowały się budynki (w tym odbudowane i przebudowane) z poniższego planu: 
A – Koszary hanackie 6 – Przejście Michałowe W odrestaurowywanym od 2008 budynku barokowej prochowni i dzieła koronowego (Korunní pevnůstka) na terenie byłego garnizonu wojskowego działa muzeum twierdzy Ołomuniec (Muzeum Olomoucké pevnosti)[8]. W zabudowaniach twierdzy ołomuniecki uniwersytet Palackiego od 2015 prowadzi interaktywne muzeum nauki dla dzieci i młodzieży (Pevnost poznání)[9]. Galeria
Zobacz teżPrzypisy
Linki zewnętrzneInformation related to Twierdza Ołomuniec |
||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=link}
