Wereszczyn
Wereszczyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie włodawskim, w gminie Urszulin[5][6].
Podczas II wojny światowej, 26 maja 1942 roku Niemcy rozstrzelali 300 Żydów w Wereszczynie.[potrzebny przypis] W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego. Wieś stanowi sołectwo gminy Urszulin[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 202 mieszkańców[8]. Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława w Wereszczynie. W wiosce znajduje się klasztor Zgromadzenia Apostołów Miłosierdzia Bożego. Na cmentarzu parafialnym pochowana jest Aniela z Chłędowskich, żona Edwarda Dembowskiego, organizatora powstania krakowskiego w 1846 r. HistoriaWereszczyn – wczesnofeudalna osada, powstała w II połowie XIII wieku obok Stołpi, Ochoży i Busowna[9]. Wieś ta jest starodawną siedzibą rodu Wereszeszyńskich herbu Korczak. Około połowy XV w. siedzi tu niejaki Fedor Wereszczyński, ożeniony z Małgorzatą Sosnowską, herbu Nałęcz. Jeden z jej braci był władyką chełmskim a drugi katolik był oficjałem chełmskim. Ciekawe bardzo dzieje Andrzeja, syna Fedora, i rywalizacyi obu wujów o wpływ na duszę siostrzeńca opowiada syn Andrzeja, Józef, opat sieciechowski a potem biskup kijowski, kaznodzieja i pisarz polityczny. W domu Andrzeja Wereszczyńskiego bywał jako gość Mikołaj Rej, posiadający tu rozległe dobra, otrzymane za posagiem żony. Szczegóły obyczajów Reja podał Józef Wereszczyński w broszurze “Gościniec pewny niepomiernym moczygębom” (Kraków, 1585). Sam zaś pisarz o swej rodzinie podaje szczegóły w dziełku: “Wizerunek nakształt kazania uczyniony” (r. 1585). Przedrukował ten ustęp wydawca “Pism politycznych” biskupa kijowskiego (Biblioteka Turowskiego). W r. 1565 wieś ta należy do parafii Sawin, składa się z 7 działów należącycb do Wereszczyńskich, Unieszowskich, Czerniawskich, Siedliskich. Największy dział ma Mikołaj Rej płacący od 4 łanów 6 zagrodników 2 zagrodników bez roli, 2 rzemieślników i popa, zaś w Woli Wereszczyńskiej płaci od 3 łanów i 1 zagrodnika[10]. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1893, Wereszczyn to wieś i folwark w powiecie włodawskim, gminie Wola Wereszczyńska, parafii Wereszczyn, odległy 28 wiorst od Włodawy, a około 26 wiorst na północ w linii prostej od Rejowca (gdzie stacja drogi żelaznej nadwiślańskiej) a około 3 wiorst na południe od szosy idącej z Lublina na Łęcznę do Włodawy. Wieś leży na wyniosłości stanowiącej niejako wyspę śród okolicznych nizin błotnistych. Około 10 wiorst na północny zachód od Wereszczyna leży Wola Wereszczyńska[11].
Wereszczyn posiada cerkiew parafialną i kościół parafialny drewniany, szkołę początkową, 51 domów, 492 mieszkańców.
Na obszarze Wereszcyna jezioro, mające do 12 mórg obszaru. W roku 1827 było 44 domów, 293 mieszkańców. Obecnie (to jest rok 1893) obok drobniejszych części i kolonii, istnieją jeszcze większe folwarki: folwark Wereszczyn z literą B. rozległość 238 mórg w tym: grunty orne i ogrody mórg 80: łąk mórg 103, pastwisk mórg 4, las mórg 45, nieużytki mórg 6, budynków murowanych 2, drewnianych 3, folwark Wereszczyn literą C. rozległy mórg 309 w tym: grunty orne i ogrody mórg 143, łąk mórg 87, pastwisk mórg 5, lasu mórg 62, nieużytki mórg 12, budynków murowanych 2, drewnianych 8, las nieurządzony.
Kościół i parafię erygowała Zofia Tyszkiewiczowa wojewodzina trocka. Obecny (opisany w wieku XIX) pochodzi z roku 1782. Cerkiew założył dziedzic wsi Seweryn Wereszczyński. Wereszczyn parafia w dekanacie włodawskim (dawniej parczewski) liczyła 2578 dusz[11]. Zabytki
Przypisy
Bibliografia
Kontrola autorytatywna (wieś w Polsce): |