Widze

Kościół Trójcy Świętej w Widzach
Herb Flaga
Państwo	Białoruś
Obwód	witebski
Populacja (2010) • liczba ludności	1800[1]
Nr kierunkowy	+375 215
Kod pocztowy	211-990
Tablice rejestracyjne	2
Położenie na mapie obwodu witebskiego Widze
Położenie na mapie Białorusi Widze
55°24′N 26°38′E/55,400000 26,633333
Multimedia w Wikimedia Commons

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Widze

Widze (biał. Відзы) − osiedle typu miejskiego na Białorusi, w obwodzie witebskim w rejonie brasławskim, 35 km od Brasławia. Około 1,8 tys. mieszkańców (2010).

Siedziba parafii prawosławnej św. Mikołaja Cudotwórcy^[2] i rzymskokatolickiej (pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny).

W latach 1921–1945 ówczesne miasteczko leżało w Polsce, w województwie nowogródzkim^[3] (od 1926 w województwie wileńskim^[4]), w powiecie brasławskim, było siedzibą gminy Widze^[5][6].

8 lipca 1920 r. pod miejscowością miała miejsce bitwa wojsk polskich z sowieckimi.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 856 osób, 271 było wyznania rzymskokatolickiego, 28 prawosławnego, 200 staroobrzędowego, 316 mojżeszowego a 41 mahometańskiego. Jednocześnie 613 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 8 białoruską, 182 żydowską a 53 inną. Było tu 145 budynków mieszkalnych^[5]. W 1931 w 431 domach zamieszkiwało 2326 osób^[6].

Miejscowość należała do miejscowej parafii rzymskokatolickiej i prawosławnej. Podlegała pod Sąd Grodzki w m. Turmont i Okręgowy w Wilnie; mieścił się tu urząd pocztowy który obsługiwał znaczną część gminy Widze^[7].

Podczas okupacji hitlerowskiej, w listopadzie 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 2000 osób. Latem 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów wywieziono do getta w Święcianach^[8].

W miejscowości urodził się Jan Papłoński^[9] filolog języka polskiego oraz dyrektor Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie.

• kościół katolicki z 1914 roku w stylu neogotyckim
• molenna staroobrzędowców pw. Zaśnięcia Matki Bożej z 1910
• w południowej części miejscowości mogiła Tomasza Wawrzeckiego – jednego z przywódców insurekcji kościuszkowskiej.

Cerkiew prawosławna pw. św. Mikołaja Cudotwórcy z 2009 r., parafialna^[2].

 Osobny artykuł: Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Widzach.

Parafia w Widzach istnieje od XV w. Pierwszy drewniany kościół ufundowali w 1481 roku bracia Cwietka i Hanusz Dowgirdowiczowie^[10].

• 
  Rynek i kościół
• 
  Grób Tomasza Wawrzeckiego
• 
  Rynek Tatarski
• 
  Meczet w 1935 roku
• 
  Plan miasteczka
• 
• 
  Widze Łowczyńskie

• Widze w globus.tut.by (biał.)
• Łowiszcze, al. Widze Łowczyńskie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 761 .
• Widze, mto, powiat nowoaleksandrowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 294 .
• Łataniszki, gmina Widze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 259 .
• Łowiszcze, powiat nowoaleksandrowski, ob. Widze Łowczyńskie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 276 .