|
Wilam Horzyca
   Wilam Horzyca, właśc. Wilhelm Henryk Hořitza (ur. 28 lutego 1889 we Lwowie, zm. 2 marca 1959 w Warszawie) – polski reżyser i dyrektor teatrów, pisarz, tłumacz, krytyk teatralny, współtwórca tzw. Polskiego Teatru Monumentalnego, poseł na Sejm III kadencji w II RP[1]. Życie i działalnośćZ pochodzenia był Czechem, synem Edwarda. Edukację rozpoczął we Lwowie i Stryju. W 1908 zdał maturę i rozpoczął studia na Uniwersytecie Wiedeńskim, gdzie studiował germanistykę, filologię klasyczną i historię sztuki. W 1914 zaciągnął się do Legionów Polskich. W latach 1917–1918 pracował jako nauczyciel języka niemieckiego w gimnazjum we Lwowie. W 1918 odbywał w Warszawie służbę wojskową w Departamencie Gospodarczym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Wojsko opuścił w stopniu kapitana w 1921[2]. W 1920 wszedł w skład grupy poetyckiej Skamander. Był redaktorem pisma „Skamander” i autorem manifestu grupy. W 1921 wraz z Jarosławem Iwaszkiewiczem kierował teatrem eksperymentalnym Elsynor. W latach 1922–1931 wykładał historię dramatu i teatru powszechnego w Państwowej Szkole Dramatycznej, której w 1929 został dyrektorem[3]. W latach 1924–1926 związany z Teatrem im. Wojciecha Bogusławskiego w Warszawie, w 1925 kierował tą sceną wspólnie z Leonem Schillerem i Aleksandrem Zelwerowiczem. Był dyrektorem Teatrów Miejskich we Lwowie (1931–1937), scen dramatyczno-komediowych: Wielkiej i Rozmaitości Teatru Wielkiego we Lwowie (1930–1936). Redagował miesięcznik „Droga” (1928–1937), „Scena Lwowska” (1932–1937), „Pion” (1937–1939)[4]. W latach 1930–1935 poseł na Sejm z ramienia BBWR, zapraszał do współpracy Schillera posądzanego o lewicowe poglądy, w 1936 – udzielił sali teatralnej Zjazdowi Pracowników Kultury, będącemu największą manifestacją lewicy literackiej i artystycznej w Polsce międzywojennej. Dzięki Leonowi Schillerowi oraz Horzycy scena lwowska stanęła w rzędzie pierwszych teatrów w Polsce[5]. W 1936 zamieszkał w Warszawie. Na początku II wojny światowej przebywał we Lwowie. Podczas okupacji niemieckiej, od 1940 pracował jako tłumacz w Zarządzie Miejskim w Warszawie, wykładał historię literatury na tajnych kursach oraz z Ferdynandem Goetlem redagował miesięcznik Nurt. Pismo poświęcone kulturze polskiej (1943–1944). W 1945 organizował teatr w Katowicach (od marca do września 1945 był jego dyrektorem)[6]. Dyrektor teatrów:
Reżyser Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1955–1957). W 1916 ożenił się ze Stanisławą Gozdecką. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera Aleja Zasłużonych-1-95)[9]. Ważniejsze przedstawienia
Ordery i odznaczenia
UpamiętnienieW 1960 Teatr Ziemi Pomorskiej w Toruniu przemianowano na Teatr im. Wilama Horzycy[13]. Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
|
||||||||||||
