Wittstock/Dosse
Wittstock/Dosse (powszechnie stosowana jest również forma skrócona Wittstock) – miasto w północno-wschodniej części Niemiec w kraju związkowym Brandenburgia, w powiecie Ostprignitz-Ruppin. GeografiaWittstock leży nad rzeką Dosse (Doszą) w historycznym regionie Prignitz, niecałe 100 kilometrów na północny zachód od Berlina, około 105 kilometrów na południe od Rostocku i 170 kilometrów na południowy wschód od Hamburga. Miasto powiatowe Neuruppin jest oddalone o 35 kilometrów. NazwaUrzędowa forma nazwy jest dwuczłonowa, przy czym drugi wyraz zapisywany po ukośniku; potocznie nazwę miasta skraca się do samego Wittstock. W średniowieczu nazwa miasta pojawia się w formie Wiztok (1271), Witzstock (1284), Witstock (1441). Etymologia ludowa wywodziła ją z dolnoniemieckiego witt „biały” + stock „kłącze”, w rzeczywistości nazwa ta ma pochodzenie słowiańskie, od połabskiego vysoka „wysoka”[2]. W języku polskim notowana jako Wysoka[3]. HistoriaJest to dawna średniowieczna osada słowiańska Wysoka[3], wzmiankowana po raz pierwszy w dokumentach w 946[4]. W 1248 miejscowość otrzymała prawa miejskie, a w 1251 pieczęć miejską[4]. W miejscu dawnego grodu słowiańskiego powstał średniowieczny zamek biskupi i od 1271 do 1548 miasto było rezydencją biskupią[4], w herbie miasta do dziś jest zawarta postać biskupa[5]. W 1409 miasto nawiedziło trzęsienie ziemi, a w 1495 i 1716 pożary[4]. W czasie wojny trzydziestoletniej w 1636 stoczona została tu bitwa, w której Szwecja zwyciężyła połączone siły cesarsko-saskie. Od 1701 miasto znajdowało się w składzie Królestwa Prus, a od 1871 w granicach Cesarstwa Niemieckiego. Od kwietnia do lipca 1933 w podmiejskiej osadzie Alt-Daber (obecnie w granicach miasta) mieścił się obóz koncentracyjny KZ Alt-Daber, jeden ze starszych niemieckich obozów koncentracyjnych[6]. Po likwidacji obozu jego więźniów osadzono w obozie koncentracyjnym Oranienburg[6]. W ostatnich tygodniach II wojny światowej – 23 kwietnia 1945 – w lesie w dzisiejszej północnej części miasta Niemcy zorganizowali tymczasowy obóz koncentracyjny dla 16 tysięcy więźniów ewakuowanych w marszu śmierci z obozu Sachsenhausen[7]. Większość więźniów opuściła obóz 29 kwietnia, natomiast więźniowie pozostawieni w obozowym szpitalu zostali wyzwoleni 1 maja przez wkraczającą Armię Czerwoną[7]. Dziś w miejscu dawnego obozu znajdują się muzeum oraz pomnik upamiętniający ofiary. Po II wojnie światowej miasto weszło w skład radzieckiej strefy okupacyjnej, a od 1949 do 1990 należało do NRD i było miastem powiatowym w okręgu Poczdam. Do 1994 w mieście był ulokowany garnizon Zachodniej Grupy Wojsk ZSRR[4]. W wyniku reform administracyjnych z lat 1993 i 2003 włączono w teren miasta znaczną liczbę okolicznych wsi co czyni Wittstock obecnie szóstym największym powierzchniowo miastem w Niemczech. Jednocześnie w 1993 roku miasto straciło status miasta powiatowego na rzecz Neuruppin w nowo powstałym powiecie Ostprignitz-Ruppin. ZabytkiZabytki Starego Miasta[8]:
Demografia
Stan ludności według danych Urzędu Miasta z 31 grudnia 2010 roku wynosił 15 259 mieszkańców, z czego 10 047 mieszkańców było zameldowanych na terenie pierwotnego obszaru miejskiego (bez włączonych miejscowości)[10]. Stan ludności według danych Urzędu Miasta z 31 grudnia 2020 roku wynosił 14 300 mieszkańców, z czego 9 527 mieszkańców było zameldowanych na terenie pierwotnego obszaru miejskiego (bez włączonych miejscowości)[11]. GospodarkaNiegdyś duży ośrodek przemysłu odzieżowego, ostatnia tego typu fabryka została zlikwidowana w 1997. Obecnie działają w Wittstock przede wszystkim małe przedsiębiorstwa usługowe i drobny przemysł. W pobliżu miasta istnieje duży zakład produkcji m.in. płyt wiórowych Kronotex, będący częścią szwajcarskiego koncernu Swiss Krono Group, a także farma fotowoltaiczna na części terenu dawnego lotniska wojskowego. TransportW sąsiedztwie miasta przebiegają autostrada A24 łącząca Berlin z Hamburgiem oraz odchodząca stąd autostrada A19 w kierunku na Rostock. W mieście znajduje się stacja kolejowa Wittstock (Dosse), przystanek regionalnych połączeń pomiędzy Berlinem a Wittenberge. SportW mieście siedzibę ma klub żużlowy MSC Wölfe Wittstock występujący w niemieckiej Bundeslidze, a w latach 2020-21 w II lidze polskiej. Mieści się tu stadion Heidering Wittstock. Osoby urodzone w Wittstock/DosseWspółpracaPrzypisy
Kontrola autorytatywna (gmina miejska w Niemczech): |